πρόταση του Νίκου Ματενίδη
Τετάρτη, 14 Μαρτίου 2018, στις 7:00 μ.μ.
στο Καφέ του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης
Βαμμένα κόκκινα μαλλιά
Κώστας Μουρσελάς
Εκδόσεις Πατάκη, 2014
576 σελ.
Ο Κώστας Μουρσελάς (1932-2017) γεννήθηκε στον Πειραιά. Εκεί τελειώνει και το λύκειο. Το 1951, πρωτοετής φοιτητής της Νομικής, συνελήφθη ως πρώην στέλεχος της ΕΠΟΝ και δικάστηκε από έκτακτο στρατοδικείο της εποχής (υπόθεση Μπελογιάννη). Για χρόνια σπούδαζε βιολί, που το διέκοψε όταν άρχισε να τον θέλγει το θέατρο. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Νομική, αλλά λίγο πριν πάρει την άδεια δικηγόρου εγκατέλειψε τη δικηγορία και το 1959 διορίστηκε ως υπάλληλος στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όπου εργάστηκε ως το 1969, όταν τον απέλυσε η Χούντα. Έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά -και επαγγελματικά πια- στο γράψιμο. Έργα του παίχτηκαν από θιάσους του Ελεύθερου Θεάτρου, από το Εθνικό Θέατρο, από το Θέατρο Τέχνης, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, από Δημοτικά Θέατρα, καθώς και από θιάσους του εξωτερικού (Γαλλία, Γερμανία, Κύπρος). Μερικοί τίτλοι γνωστών θεατρικών έργων του είναι: "Ενυδρείο", "Μαχαίρι στο κόκαλο", "Οι φίλοι", "Το αυτί του Αλέξανδρου", "Η κυρία δεν πενθεί", "Επικίνδυνο φορτίο", "Ω! τι κόσμος μπαμπά!", "Το δίκανο", "Ημιτελής συνουσία", κ.ά. Στο πλατύ κοινό έγινε γνωστός από τηλεοπτικές παρουσιάσεις έργων του ("Μικρές αγγελίες", "Σιγά η πατρίδα κοιμάται", "Το ρολόι") και από την περίφημη τηλεοπτική σειρά "Εκείνος και... Εκείνος", με πρωταγωνιστές τους Β. Διαμαντόπουλο και Γ. Μιχαλακόπουλο (130 θεατρικά μονόπρακτα). Το 1990 επανήλθε στην πεζογραφία εκδίδοντας το μυθιστόρημα "Βαμμένα κόκκινα μαλλιά" (εκδ. "Κέδρος", οριστική έκδοση: "Ελληνικά Γράμματα", 2006, επανέκδοση: "Πατάκης", 2014), που οι πωλήσεις του ξεπέρασαν, συνολικά, τις διακόσιες χιλιάδες αντίτυπα, μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά και εβραϊκά και μεταφέρθηκε στην τηλεόραση. Ακολούθησαν διηγήματα, νουβέλες, καθώς και το μυθιστόρημα "Το παιχνίδι των τεσσάρων" (1998) που το συνέγραψε με τους Π. Τατσόπουλο, Γ. Σκούρτη και Α. Σουρούνη. Το 1999 εξέδωσε το μυθιστόρημα "Κλειστόν λόγω μελαγχολίας" (Κέδρος, β' έκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2010), που ξεπέρασε τις σαράντα χιλιάδες αντίτυπα και μεταφράστηκε στα τουρκικά. Τελευταία του βιβλία ήταν η συλλογή διηγημάτων "Ο πόθος καίει τα σωθικά" ("Κέδρος", 2004) και το μυθιστόρημα "Στην άκρη της νύχτας" (Πατάκης, 2011). Έγραψε, ακόμη, αισθητικά δοκίμια, καθώς και πολλές επιφυλλίδες δημοσιευμένες στην εφημερίδα "Τα Νέα", στη στήλη "Κουβεντιάζοντας". Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα στις 15 Ιουλίου 2017, σε ηλικία 85 ετών.
"Το 1989 ο Κώστας Μουρσελάς, ήδη διακεκριµένος θεατρικός συγγραφέας, εκδίδει τα "Βαµµένα κόκκινα µαλλιά", το πρώτο του µυθιστόρηµα, και µας συστήνει έναν από τους πιο αξιοµνηµόνευτους χαρακτήρες της ελληνικής λογοτεχνίας: Εµµανουήλ Ρετσίνας, ο επονοµαζόµενος Λούης, η µετενσάρκωση του Αλέξη Ζορµπά στη µεταπολεµική Αθήνα, ένας σχεδόν ωραίος, σχεδόν τεµπέλης, σχεδόν αγράµµατος, σχεδόν άθεος. Μαζί µε τον Κωνσταντίνο Μανολόπουλο, τον διανοούµενο, και την ωραία Μάρθα είναι οι ήρωες µιας ιστορίας πάνω στην οποία θα στηθεί η τοιχογραφίας µιας ολόκληρης εποχής.
...ο κατεξευτελισµός της γυναίκας µέσα από την αφήγηση του Μουρσελά. Δεν είναι η στάση του συγγραφέα, είναι η στάση µιας σεξουαλικά πεινασµένης, λυσσασµένης αρσενικής γενιάς, πορνοδίαιτης και βωµολόχας, µιας γενιάς που έλιωσε τα πόδια της στις «µπουρδελότσαρκες» και που µόνο τη µάνα-γυναίκα σεβόταν...
Η σωτηρία αυτής της κοινωνίας ήταν αυτή η σχεδία βίου, το ξυλάρµενο σωσίβιο, το πιάσιµο της καλής, το βόλεµα ή το άρπαγµα της ευκαιρίας. Ένας λαός έρµαιος στον τυχοδιωκτισµό της πολιτικής, ελπίζοντας µόνο στη λαχειοφόρο τύχη και στο δυάρι µε λουτροκαµπινέ."
Κώστας Γεωργουσόπουλος, περ. ΛΕΞΗ τ. 112
"Μου έτυχε να διαβάσω ωραία βιβλία, που όµως όταν ήµουνκουρασµένος µε νύσταζαν. Το βιβλίο αυτό του Μουρσελά, κάποιες φορές που το πήρα, κουρασµένος και νυσταγµένος, µε ξενύσταζε. Φοβερό προσόν και απαραίτητο για ένα βιβλίο, όπου το πολυπρόσωπο της αφήγησης απαιτεί να διαβαστεί γρήγορα, αν δεν θέλει να χαθεί µέσα στον κυκεώνα της αφήγησης και να ξεχάσει το whoiswho των ηρώων..."
Μπάµπης Δερµιτζάκης, περ. Έρευνα
"...σχεδόν όλες οι ηρωίδες καταλήγουν πόρνες, είτε αυθεντικές είτε στο "µπορντέλο της ζωής", πάντως εκδιδόµενες στο ανδρικό έλεος."
Μάρη Θεοδοσοπούλου, εφηµ. Εποχή
"Τα "Βαµµένα κόκκινα µαλλιά" είναι ένα κλασικό πλέον µυθιστόρηµα χαρακτήρων, ένα ψυχολογικό µυθιστόρηµα µε στέρεη κοινωνική σκηνοθεσία και έντονο ερωτισµό."
Άρης Μαραγκόπουλος
"...το χαρακτήρισαν (έχετε και µετράτε): αισθησιακό, ερεθιστικό, χυδαίο, προκλητικό, τρυφερό. Μέσα από τις σελίδες του -λένε- ξετυλίγεται µια πολύχρωµη τοιχογραφία της εποχής µας, από σύγχρονους Άµλετ, Ζορµπάδες, από αγιοποιηµένα κοπρόσκυλα, αυνάνες, νυµφοµανείς, αστούς, µικροαστούς, από πολλούς πρώην προλετάριους και πρώην ιδεολόγους, κάλπηδες, ξεφτίλες, καριερίστες... µια άλλη γεύση του πάντα σεµνού και µετρηµένου Μουρσελά."
ΝΕΑ, Ωτοβλεψίες
"Συναρπαστικό ανάγνωσµα. Το λογοτεχνικό γεγονός της χρονιάς, αλλά και ένα κατόρθωµα συνθετικής εργασίας που εγγράφεται αυτοδικαίως στην ιστορία της πεζογραφίας µας... µοιάζει µε πίνακα του Ιερώνυµου Μπος... Το βιβλίο του Μουρσελά δεν περιγράφεται. Διαβάζεται. Απολαµβάνεται. Αποκτήστε το."
Κώστας Σταµατίου, εφ. ΤΑ ΝΕΑ
...ο κατεξευτελισµός της γυναίκας µέσα από την αφήγηση του Μουρσελά. Δεν είναι η στάση του συγγραφέα, είναι η στάση µιας σεξουαλικά πεινασµένης, λυσσασµένης αρσενικής γενιάς, πορνοδίαιτης και βωµολόχας, µιας γενιάς που έλιωσε τα πόδια της στις «µπουρδελότσαρκες» και που µόνο τη µάνα-γυναίκα σεβόταν...
Η σωτηρία αυτής της κοινωνίας ήταν αυτή η σχεδία βίου, το ξυλάρµενο σωσίβιο, το πιάσιµο της καλής, το βόλεµα ή το άρπαγµα της ευκαιρίας. Ένας λαός έρµαιος στον τυχοδιωκτισµό της πολιτικής, ελπίζοντας µόνο στη λαχειοφόρο τύχη και στο δυάρι µε λουτροκαµπινέ."
Κώστας Γεωργουσόπουλος, περ. ΛΕΞΗ τ. 112
"Μου έτυχε να διαβάσω ωραία βιβλία, που όµως όταν ήµουνκουρασµένος µε νύσταζαν. Το βιβλίο αυτό του Μουρσελά, κάποιες φορές που το πήρα, κουρασµένος και νυσταγµένος, µε ξενύσταζε. Φοβερό προσόν και απαραίτητο για ένα βιβλίο, όπου το πολυπρόσωπο της αφήγησης απαιτεί να διαβαστεί γρήγορα, αν δεν θέλει να χαθεί µέσα στον κυκεώνα της αφήγησης και να ξεχάσει το whoiswho των ηρώων..."
Μπάµπης Δερµιτζάκης, περ. Έρευνα
"...σχεδόν όλες οι ηρωίδες καταλήγουν πόρνες, είτε αυθεντικές είτε στο "µπορντέλο της ζωής", πάντως εκδιδόµενες στο ανδρικό έλεος."
Μάρη Θεοδοσοπούλου, εφηµ. Εποχή
"Τα "Βαµµένα κόκκινα µαλλιά" είναι ένα κλασικό πλέον µυθιστόρηµα χαρακτήρων, ένα ψυχολογικό µυθιστόρηµα µε στέρεη κοινωνική σκηνοθεσία και έντονο ερωτισµό."
Άρης Μαραγκόπουλος
"...το χαρακτήρισαν (έχετε και µετράτε): αισθησιακό, ερεθιστικό, χυδαίο, προκλητικό, τρυφερό. Μέσα από τις σελίδες του -λένε- ξετυλίγεται µια πολύχρωµη τοιχογραφία της εποχής µας, από σύγχρονους Άµλετ, Ζορµπάδες, από αγιοποιηµένα κοπρόσκυλα, αυνάνες, νυµφοµανείς, αστούς, µικροαστούς, από πολλούς πρώην προλετάριους και πρώην ιδεολόγους, κάλπηδες, ξεφτίλες, καριερίστες... µια άλλη γεύση του πάντα σεµνού και µετρηµένου Μουρσελά."
ΝΕΑ, Ωτοβλεψίες
"Συναρπαστικό ανάγνωσµα. Το λογοτεχνικό γεγονός της χρονιάς, αλλά και ένα κατόρθωµα συνθετικής εργασίας που εγγράφεται αυτοδικαίως στην ιστορία της πεζογραφίας µας... µοιάζει µε πίνακα του Ιερώνυµου Μπος... Το βιβλίο του Μουρσελά δεν περιγράφεται. Διαβάζεται. Απολαµβάνεται. Αποκτήστε το."
Κώστας Σταµατίου, εφ. ΤΑ ΝΕΑ
Πηγή φωτογραφίας και κειμένων: http://www.biblionet.gr/book
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου