70 Βιβλίο - Richard Bach, "Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον"

Richard Bach, Ο Γλάρος Ιωνάθαν Λιβινγκστον,

μετάφραση: Γ. Κυπραίος, 

φωτογραφίες: Russel Munson, 
Εκδόσεις Κυπραίος, 1992

Βιβλίο 70ο

15-4-2015

Πρόταση: Παντελής Τρακίδης

Ζωγραφισμένο μετάξι από την Χριστίνα Κελεσίδου, έργο εμπνευσμένο από το βιβλίο.

Νίκος Ματενίδης

Η ανθρωπότητα, μας έχει αναδείξει πολλούς Δαιδάλους, κατασκευαστές φτερών, για να τα προσαρμόζουμε ανάλογα ο καθένας, στις δικές του πλάτες. 

Για έναν από αυτούς θα σας πω, με την ευκαιρία της ταινίας του Wim Wenters Σεμπαντιάο Σαλγκάδο. Το αλάτι της γης. Ποίηση και αλληγορία στο ύψιστο σημείο. Ο φωτογράφος δημιουργεί με το σκιοφώς. Στις γκρίζες αποχρώσεις, διακρίνεις όλη την τραγικότητα του σημερινού ανθρώπου. Όλος ο Σοπενχάουερ σε ένα κάδρο. Ίπταμαι, από το σκόπευτρό του, ίσως το κάτοπτρο, πλαγιοκοπώ ανάμεσα σε ριντό και κλείστρο, βγαίνω από τον τηλεφακό του και περιπλανιέμαι σε όλους τους τόπους που ταξιδεύει. 

Η εικόνα ανακαλεί την νόηση και δημιουργεί παράσταση που πίσω της υπάρχουν αλλεπάλληλα στρώματα ιστορικής μνήμης. Πετώ εδώ κι εκεί, χωρίς να έχω πουθενά όρια.

Εκείνο που με κεντρίζει για να συνεχίσω, είναι μια αβέβαιη λαχτάρα να μεταφερθώ από την πληκτική καθημερινότητα, σ' έναν κόσμο θαυμαστό.

Πιάνω τα φτερά μου, φοβούμενος μην είναι από κερί... όχι... έχουν την υφή την μεταξένια της πεταλούδας.

Μα το βλέμμα που μου μαθαίνει ο Σεμπαντιάο τα κάνει τόσο δυνατά ώστε να με κάνουν ανάλαφρο.

Η τέλεια αίσθηση της πτήσης.

Μουσική υπόκρουση στην ανάγνωση του Νίκου Ματενίδη: 

Βιολέττα Παπαδοπούλου

To συναρπαστικό ταξίδι αυτογνωσίας ενός γλάρου, που δεν του φτάνει μόνο να εξασκείται για να βρίσκει την τροφή του, ούτε να γνωρίζει μόνον ό,τι έχουν γνωρίσει πριν από αυτόν οι γλάροι της φυλής του.

Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον αντιπροσωπεύει όλους τους ανθρώπους που ψάχνουν να βρουν τη γνώση, που εξερευνούν το άγνωστο, με όλους τους κόπους, τις θυσίες, την περιθωριοποίηση ή τη μοναξιά, που μπορεί να συνεπάγεται αυτό.

Ένα βιβλίο ποιητικό, με πολύ ωραίες εικόνες γλάρων που πετούν, που ξεφεύγει όμως σε ένα μεταφυσικό επίπεδο, μετά από κάποιο σημείο και ανακατεύει στοιχεία από διάφορες θρησκείες (π.χ. παρομοιάζει τον Ιωνάθαν σαν τον Χριστό με τους 12 Αποστόλους ή του προσδίδει ιδιότητες που κατέχουν Θιβετιανοί μοναχοί).

Αξίζει, παρ΄όλα αυτά, να σταθούμε στην πρόκληση που διαπερνάει όλο το βιβλίο και να νιώσουμε ότι δεν υπάρχουν όρια στην αναζήτηση των δυνατοτήτων μας, στην αποκάλυψη των πιο βαθιών επιθυμιών μας, στην αποδέσμευση από δεσμά που πιθανόν μας εμποδίζουν να  τις πραγματώσουμε και, τελικά, στο να τις ζήσουμε ως την τελευταία.

Χριστιάνα Βέλλου

Το διάβασα μικρή, ήταν μια πρόκληση προς την ελευθερία, είδα την ταινία, ο δίσκος με την μουσική του Neil Diamond ήταν μόνιμα στο πικάπ για πολύ καιρό.

Ένα βιβλίο σαφές πνευματικό, πολύ τρυφερό και συγχρόνως αφυπνιστικό, αποτυπώνει απλές σκέψεις που σίγουρα όλοι κάνουμε, η γραφή του δεν έχει λογοτεχνικά πυροτεχνήματα, έχει όμως ένα ιδιαίτερο βάθος.

Ακόμη και σήμερα δεν ξέρω αν αναφέρεται σε νέους ή  μεγάλους.

Απλά μαθήματα για να φθάσεις σε εσωτερική αρμονία και πληρότητα, η επιμονή στο όνειρο.

Ωραία να πετάς για την χαρά του πετάγματος και όχι μόνο για να βρεις τροφή (όποια τροφή ψάχνεις). Αναρωτιέμαι πόσοι από μας τα καταφέραμε στο ταξίδι μας; Πόσοι  δεν χάσαμε το δρόμο  μας στην πορεία;

Ο γλάρος μαζί με τον μικρό πρίγκηπα νομίζω ότι ανήκουν σ' έναν ξεχωριστό θαυμαστό κόσμο που όσοι τα έχουν διαβάσει δεν θέλουν να γυρίσουν πίσω. 

Στεφανία Βελδεμίρη

Αρχικά να πω πως απεχθάνομαι το τρικ της χρήσης ενός ζώου για να πω μια ιστορία.  Δεν μου αρέσει καθόλου αυτό που ένα ζώο, σκέφτεται σαν άνθρωπος.  Δεν μου άρεσαν από μικρή, καθόλου  μα καθόλου, οι μύθοι του Αισώπου και όλα τους τα διδάγματα μαζί, κα-θό-λου. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί το «Σκίουρος ζητεί βερβερίτσα» του Ντέιβιντ Σεντάρις που το θεωρώ κορυφαίο στο κατάμαυρο χιούμορ.

Η γλώσσα του βιβλίου απλή, ρέει και τσουλάει την ανάγνωση. Το διαβάζω για 2^η φορά μετά από 800.000 χρόνια και νιώθω σαν πάν-κακος μαθητής που κάνει μάθημα ένας πολύ παν-βαρετός δάσκαλος. Και μάλιστα κουνώντας μες τα μούτρα μου φτερούγα αντί για δάχτυλο, οπότε γαργαλιέμαι και γελάω και λίγο. Ειδικά εκεί που πάει στον παράδεισο ο γλάρος…

Σκέφτομαι την ανάμνηση της ανάγνωσης -το διάβασα κάπου εκεί στο γυμνάσιο- ήταν ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ, έτσι θυμάμαι, αλλά δεν θυμάμαι τί-πο-τα για το περιεχόμενο, μόνο κάτι για πολύ καλοσύνη που σήμερα δεν θα το αντέξω.  Δεν μπορώ να αποδώσω αλλού που μου είχε αρέσει τόσο, εκτός από το ότι ήταν «ψιλο-παράνομο» ανάγνωσμα στο σπίτι μου και μάλλον περνούσα φάση αντίδρασης. Σε κείνη την περίοδο είχα πάει κρυφά και κατηχητικό για να δω πως είναι και είχαν πάθει σοκ οι δικοί μου, κάποιος με κάρφωσε και είχαν τσατιστεί πολύ. Μάλλον λοιπόν έψαχνα να βρω όλα αυτά τα ωραία που εκ’ των πραγμάτων ήξερα πως δεν υπάρχουν.

Ο γλάρος Ιωνάθαν μου φαίνεται πως το παίζει έξυπνος και τον βρίσκω ξιπασμένο. Επειδή από την αρχή το έχω πάρει σαν τρικ, ακούω τον συγγραφέα να κομπάζει για τις σοφίες που αποκόμισε, το πόσο ξεχωριστός είναι και πόσο πολύ ξεπέρασε τις φυσικές δυνατότητές του, την ίδια του την φύση. Ή στην καλύτερη περίπτωση για κάποιον που ξέρει και τα έκανε όλα αυτά. Την τόση αγάπη και την τόλμη και όλα αυτά.

Νιώθω πως συνίσταται μπροστά μου, μια απέραντη αδικία απέναντι στο σμήνος των απλών γλάρων. Των μη ξεχωριστών. Αυτών που ζουν για να τρώνε, ψόφια ψάρια και ψωμιά γύρω από βάρκες. Παρουσιάζονται σαν κακοί βλάκες, εμπαθείς και στενόμυαλοι. Έτσι  θα νιώθει για τον απλό κόσμο ο ξεχωριστός Μπαχ.

Και φυσικά αυτός και οι όμοιοί του θα τους βάλουν στον σωστό δρόμο, θα τους διδάξουν την ελευθερία που είναι ανύπαρκτη στον αιώνα των αιώνων, την μετακόμιση του πνεύματος από το σώμα και τα λοιπά.

Οι ελεύθεροι γλάροι που γυρνάνε στο σμήνος που τόσο σνόμπαραν μέχρι να γίνουν τέλεια ελεύθεροι, μου θυμίζουν τους χριστιανούς που έχοντας βρει την αλήθεια και την αγάπη  πηγαίνουν στην Αφρική και εκχριστιανίζουν εκεί όποιον βρουν μπροστά τους. Σαν εικόνα αυτό που ήρθε μπροστά μου.

Κυρίως με ενοχλεί ο διαχωρισμός στους ξεχωριστούς και στους μη ξεχωριστούς. Εξ’ ορισμού για μένα αυτό είναι αντίθετο στην οποιαδήποτε συζήτηση για αγάπη και καλοσύνη.

Ντίνα Παπαδοπούλου

Αν και γενικά δεν μου αρέσουν τα βιβλία που είναι λίγο-πολύ διδακτικά  και προσπαθούν μέσα από το κείμενό τους να περάσουν απόψεις και να σε κατευθύνουν, ο Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον μου άρεσε αρκετά. Ίσως γιατί είναι πολύ κοντά στα όσα συμβαίνουν στις ανθρώπινες κοινωνίες με τις μικροψυχίες τους και τα πρέπει τους.

Η ζωή του Ιωνάθαν είναι η μοίρα και η μοναξιά αυτών που ξεχωρίζουν κάνοντας κάτι διαφορετικό και ελπιδοφόρο.

Πολλές φορές πληρώνουμε μεγάλο τίμημα για το διαφορετικό στη ζωή μας και όπως ο Γλάρος Ιωνάθαν ανακαλύπτουμε πως η ανία, ο φόβος και ο θυμός κάνουνε τη ζωή μας λιγότερο ουσιαστική και ενδιαφέρουσα.

Στάθηκα σε κάποιες απόψεις όπως: "Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνεις όταν δε σε καταλαβαίνουν οι άλλοι... Σε ονομάζουν ή διάολο ή Θεό". Και παρακάτω: "Πετώ για τη χαρά του πετάγματος όχι για πρακτικούς λόγους".

Μου άρεσε πως επιστρέφει όχι για εκδίκηση ή επίδειξη αλλά από αγάπη και επιθυμία να δείξει καινούριους δρόμους σε όσους το θέλουν.

Και το κυριότερο για εμένα, πως αξίζει τον κόπο να επιμένεις γι' αυτό που πιστεύεις και θέλεις με όλη σου την ψυχή.