111ο βιβλίο: Κώστας Ακρίβος, "Τελευταία νέα από την Ιθάκη"

 

Κώστας Ακρίβος,

 «Τελευταία νέα από την Ιθάκη»,

Μεταίχμιο, 2016
280 σελ.

111ο βιβλίο
31/5/2017
Πρόταση Χριστιάνας Βέλλου

Χριστιάνα Βέλλου

Ήταν μια έκπληξη για μένα το βιβλίο όταν άρχισα να το διαβάζω, άλλα περίμενα και άλλα βρήκα τελικά: 26 μυθιστορίες ασύνδετες μεταξύ τους αλλά όλες μαζί φτιάχνουν μια ανθρώπινη Ιθάκη. Προσπάθησα να βρω πως συνδέονται τα κείμενα με τους ήρωες της Οδύσσειας τους οποίους χρησιμοποιεί σαν επικεφαλίδες τους. Βρήκα μια διαδρομή υπόγεια, που συνδέει ιστορία, παράδοση, λαογραφία με πολλή ανθρωπιά και συγχρόνως διαχρονική.

Τελικά Τηλέμαχος μπορεί να είναι όποιος νοσταλγεί το σπιτικό του, όπως το γυφτάκι (του πρώτου διηγήματος), Μέντορας μπορεί να είναι και ο Καβάφης προς τον αμφιλεγόμενο ανιψιό του, Ευρύκλεια μια αιωνόβια ελιά που ο άνεμος τη δέρνει, Πηνελόπη μια γυναίκα χήρα από τον Πόλεμο του 40, που γράφει ένα απλό γράμμα στην Μέρκελ σήμερα. 

Ο Ακρίβος κατάφερε να μας θυμίσει ελληνική ιστορία μέσα από διηγήσεις καθημερινές με έναν ευρηματικό τρόπο και με μια γραφή αριστοτεχνική η οποία αλλάζει από την δημοτική στην καθαρεύουσα και μετά σε ιδιωματική, με μαεστρία.

  

Βιολέττα Παπαδοπούλου

Ο Ακρίβος, στο βιβλίο του αυτό, εμπνεόμενος από τους χαρακτήρες των ηρώων της Οδύσσειας,  μας ταξιδεύει, άλλοτε με χιούμορ και τρυφερότητα κι άλλοτε με σαρκασμό και ειρωνεία ή με ρεαλισμό και καταγγελία, από τον Μεσαίωνα στο Βυζάντιο, από την Κατοχή και την Αντίσταση στο σήμερα, με τα 26 διηγήματά του, με λόγο διαφορετικό, ανάλογα με την ιστορία που αφηγείται και το γεωγραφικό ιστορικό της πλαίσιο και με ύφος, που αλλάζει σε κάθε ιστορία.

Αυτό όμως που δεν  αλλάζει, είναι η ευαίσθητη ματιά του συγγραφέα, πάνω στις εκφράσεις της ψυχής του ανθρώπου, στη διαφορετικότητά του, στο πεπρωμένο του τόπου καθώς και  στις αγκυλώσεις της εξουσίας, που πολλές φορές καταντάει γελοία.

Ποιητικότατη η ιστορία της Ευρύκλειας, της τροφού, που μας αφηγείται την ιστορία μιας ελιάς, σπαρακτική των συντρόφων του Οδυσσέα, που μοιάζει με την οδύσσεια όλων των προσφύγων του κόσμου και του Φήμιου του τραγουδιστή, που μιλάει κυριολεκτικά και μεταφορικά  για την σφαγή.

Δεν συμφωνώ με το πνεύμα και την σκοπιμότητα εντέλει  της ιστορίας του Μέντορα, του φίλου που αναφέρεται στον Καβάφη και αφήνει υπονοούμενα για τη σχέση του με ένα νέο, ευνοούμενό του, κάτι που, φαντάζομαι, δεν ενδιαφέρει κανέναν.