ΕΡΤ και ΕΡΤ3 - Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα: «Τι απέγινε η Σολάνζ;»

«ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΣΟΛΑΝΖ;» ΑΝΑΡΩΤΙΕΤΑΙ Ο ΜΑΣΙΜΟ ΝΤΑΛΑΜΑΝΟ ΣΤΟ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΟΥ ΘΡΙΛΕΡ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 στο κλείσιμο του αφιερώματος Ο Κίτρινος Τρόμος (Cinema Giallo) προβάλλει τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το εκπληκτικό θρίλερ του Μάσιμο Νταλαμάνο Τι απέγινε η Σολάνζ; (Ιταλία, 1972, έγχρωμη, 103'). Παίζουν: Φάμπιο Τέστι, Κριστίνα Γκαλμπό, Καρίν Μπάαλ, Γιόακιμ Φουχσμπέργκερ.

Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά του 20^ού Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και του κ. Νίνου Φένεκ Μικελίδη, ενώ η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Δεκαετία του '70: σεξουαλική απελευθέρωση, πουριτανισμός και αρχή της διαδικασίας καταστολής.

Σ’ ένα αγγλικό παρθεναγωγείο, κάποιο μυστηριώδες χέρι σκοτώνει νέα και όμορφα κορίτσια.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Ο Μάσιμο Νταλαμάνο, βασικά διευθυντής φωτογραφίας (40 φιλμ μεταξύ των οποίων Για μια χούφτα δολάρια και Μονομαχία στο Ελ Πάσο) και σεναριογράφος, σκηνοθέτησε και 12 ταινίες, εκ των οποίων το Τι απέγινε η Σολάνζ είναι η καλύτερή του.

Η ιστορία μάς μεταφέρει σ’ ένα αγγλικό παρθεναγωγείο, όπου κάποιο μυστηριώδες χέρι σκοτώνει νέα και όμορφα κορίτσια. Ο όμορφος καθηγητής, ψυχραμένος με τη γυναίκα του, διατηρεί ερωτικό δεσμό με μια κοπέλα, που αργότερα θα δολοφονηθεί.

Πρόκειται για μία από τις πλέον σημαντικές ταινίες giallo, ασκώντας και αυτή δριμύτατη κριτική στα διάφορα «κλειστά» συστήματα που αντιμετωπίζονται μετωνυμικά ως το κοινωνικό σύνολο. Ο Νταλαμάνο φροντίζει, ως καλός διευθυντής φωτογραφίας, να δώσει τις κατάλληλες εντολές στον Τζόε Ντ’ Αμάτο, ενώ η μουσική επένδυση του Ένιο Μορικόνε αναδύει μια βαθιά τραγικότητα.

Τα έντονα φωτογραφικά κοντράστ, τοποθετημένα μέσα στη φωτογένεια με το λευκό, καφέ, κόκκινο να ξεχωρίζουν, επισημαίνουν ακριβώς το απόκρυφο και κρυμμένο πίσω από την ευπρέπεια. Η αφήγηση απαλή, σχεδόν βελούδινη, διαχειρίζεται ένα ιδιαίτερα σκληρό θέμα, που διαμοιράζει εξίσου τις ευθύνες.

Για άλλη μια φορά ιταλική ταινία αυτού του είδους (όπως και το Μην βασανίζετε το παπάκι) συμπεραίνει πως τα αθώα νεαρά θύματα είχαν ανάμειξη σε κάποια θεωρούμενη σεξουαλική παραβατικότητα. Κι εδώ είναι για μένα το μεγάλο θέμα ή πρόβλημα. Η πρώιμη σεξουαλικότητα προκαλεί θάνατο;

Αυτό είδαν άραγε και αντέγραψαν οι Αμερικανοί στα μεταγενέστερα, δικά τους νεανικά θρίλερ; Ωστόσο, η τελική εντύπωση από το φιλμ παράγει μια επίμονη μελαγχολία, ιδίως με το έξοχο και πικρό ελλειπτικό τέλος: Η αναζήτηση μιας οικογένειας, η υποκατάστασή της από «αδελφότητες», το κενό των σχέσεων προσφέρουν μια τυπική ταινία του `70, χαρακτηριστική των προθέσεων και των επιλογών του δημιουργού. Η σκηνοθεσία επιλέγει μια αυτονομία και οι εικόνες γλιστρούν νωχελικές, μελαγχολικές με μια εσωτερική ψυχρότητα και κομψότητα χάρις και στο έξοχο art direction.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Η ΣΟΛΑΝΖ;»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Τι απέγινε η Σολάνζ; είναι:

1.    Για την εκπληκτική μελαγχολική μουσική του Ένιο Μορικόνε.

2.    Για την αέρινη φωτογραφία που κοντράρει το σκοτεινό θέμα, τονίζοντας το έντονο κόκκινο και το ανοιχτό καφέ.

3.    Για τους εξαιρετικούς ρόλους, που ο καθένας ταιριάζει στα δεδομένα του.

4.    Για το αμφίσημο ιδεολογικό μοτίβο της εφηβικής σεξουαλικότητας, κάτι που συναντάμε και στο «Μη βασανίζετε το παπάκι».

5.    Για το ότι οι Αμερικάνοι μιμήθηκαν το παραπάνω μοντέλο, συνδέοντας την εφηβική σεξουαλικότητα με το θάνατο.

6.     Για το ότι, παρά το απαισιόδοξο κλίμα στο τέλος, υπάρχει η πρόταση για την αναζήτηση της χαμένης οικογένειας.

7.    Για την εξαιρετική αξιοποίηση των εσωτερικών ντεκόρ.

8.    Για τον αμφίσημο ρόλο του Φάμπιο Τέστι, που δεν ξέρουμε αν οδηγεί σε ηθικολογία ή πρόταση συγγνώμης.

9.    Για την υψηλού επιπέδου καλλιτεχνική διεύθυνση που είναι άψογη από κάθε πλευρά.

10.  Για την πονηρή διαδικασία όπου ένας Ιταλός σκηνοθέτης χρησιμοποιεί ως τόπο μυθοπλασίας την Αγγλία, πιθανότατα για να ασκήσει κριτική στον αγγλικό πουριτανισμό.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 προβάλλει, ως άνοιγμα του νέου αφιερώματός της Όταν ο Ρομπέρτο συνάντησε την Ίνγκριντ, το αισθηματικό δράμα του Ρομπέρτο Ροσελίνι Ταξίδι στην Ιταλία (1951).

Η λέξη του μήνα Φίλος/Φίλη 18.9

Για τη λέξη του μήνα,

από τη Στεφανία Βελδεμίρη

Πηγή εικόνας: pagepulp

Οι φιλίες μεταξύ των συγγραφέων που αγαπώ τις λέξεις τους, μου κινούν το ενδιαφέρον. Η φιλία μεταξύ του Ernest Hemingway και του F. Scott Fitzgerald, για παράδειγμα, τόσο πολύ διαφορετικών, στα ΠΑΝΤΑ, έχει μια απλή ιστορία. 

Οι δύο άντρες γνωρίστηκαν στο Παρίσι το 1925. Ο F. Scott Fitzgerald είχε ήδη δημοσιεύσει αρκετές νουβέλες, ενώ ο   Ernest Hemingway δεν είχε εκδόσει τίποτα ακόμη. Θαύμαζε πολύ τον φίλο του. Χαρακτηριστικά είχε πει γι΄αυτόν:

" Το ταλέντο του είναι τόσο φυσικό όσο το σχέδιο που σχηματίζει η σκόνη στα φτερά μιας πεταλούδας".

Φράση που σίγουρα δείχνει κάποιον που έχει μεγάλο ταλέντο και μεγάλη έμπνευση από αγάπη. Μεταξύ τους δεν υπήρχε ζήλια ή ανταγωνισμός. Αντίθετα βοηθούσαν ο ένας τον άλλο. Η φιλία τους χάλασε όταν ο F. Scott Fitzgerald παντρεύτηκε την Zelda. Ο Ernest Hemingway την κατηγόρησε ότι απορροφά τη δημιουργικότητα του φίλου του και εκείνη τον κατηγόρησε πως τρέφει ερωτικά αισθήματα για τον άντρα της. Είναι λογικό οι μεγάλες φιλίες και αγάπες να δέχονται πόλεμο από μικρόψυχα και φτηνιάρικα ιδιοκτησιακά σύνδρομα. Έτσι ήταν και έτσι θα είναι πάντα.

Τώρα διαβάζουμε: "Δενδρίτες" / Κάλλια Παπαδάκη

Τετάρτη, 2 Δεκεμβρίου 2015, 

στο Καφέ του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ), στις 7 μ.μ.

81ο βιβλίο / Επιλογή της Μαρίας Ντόντση

Δενδρίτες

Κάλλια Παπαδάκη

Πόλις, 2015

240 σελ.

Κάμντεν, Νιου Τζέρσεϊ, 1980. Ερημωμένα σπίτια, κλειστές βιομηχανίες, φτωχές συνοικίες. Ένας έφηβος, ο Πητ, εξαφανίζεται, και η μάνα του η Λουίσα πεθαίνει το επόμενο πρωί από στεναχώρια. Η αδερφή του, η δωδεκάχρονη Μίνι, ορφανή από γονείς, εισβάλλει άθελά της στη ζωή της συμμαθήτριάς της Λητώς και ανατρέπει τις βεβαιότητες της οικογένειάς της. Ανοίγει ρωγμές που δύσκολα θα κλείσουν· έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν, στο αμερικανικό όνειρο, σε δεύτερες και τρίτες γενιές μεταναστών, στην παρακμή και τη φθορά της πόλης, σε χαμένες ευκαιρίες και σε επιλογές που λάθεψαν. Κι όσο ο θετός πατέρας της Λητώς, ο Μπέιζελ Καμπάνης, ψάχνει να βρει τι στράβωσε στη διαδρομή, τόσο αναμετριέται με τα φαντάσματα και τους φόβους της παιδικής του ηλικίας· κι όσο η γυναίκα του η Σούζαν απομακρύνεται από κοντά του κι από την κοινή κι ανέμπνευστη ζωή τους, τόσο η Μίνι και η Λητώ μοιάζουν να ενηλικιώνονται σε έναν κόσμο σκληρά κι άδικα καμωμένο. Ο χρόνος, σαν τις νιφάδες του χιονιού, τους ξεγελά, ξεγλιστρά και χάνεται. Μαζί του κι αυτοί.

Πηγή: http://www.biblionet.gr

Bazaart Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

15 ΧΡΟΝΙΑ BAZAART

Σάββατο 28 & Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015

Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Το 15^ο Bazaart του ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ.

Μια ανοιχτή γιορτή με ευκαιρίες για δώρα σε προσιτές τιμές και μια πλούσια λαχειοφόρο αγορά.

Καλλιτεχνικές εκδόσεις, διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα, μοναδικά ρούχα (flee market) και έργα Ελλήνων δημιουργών (art market) που διατέθηκαν από τους καλλιτέχνες αποκλειστικά για το Bazaar του Μουσείου.

Σας περιμένουμε όλους!

Για περισσότερες πληροφορίες

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Εγνατία 154, ΔΕΘ-HELEXPO

54636 Θεσσαλονίκη

2310 240002, mmcart@mmca.org.gr

www.mmca.org.gr

Η λέξη του μήνα: Φίλος/Φίλη 18.8

Για τη λέξη του μήνα ,

από τη Βιολέττα Παπαδοπούλου

Ελάβαμε / Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2015

Η "στήλη" Ελάβαμε συμπληρώνει την εικόνα του Blog μας, καθώς μπορεί να εκληφθεί ως μια παρουσίαση βιβλίων η οποία συνδυάζει την επικαιρότητα, δηλαδή αυτά που μόλις ελάβαμε από εκδοτικούς οίκους ή συγγραφείς, με εκείνα που, διαβάσαμε καιρό πριν και επειδή "μας μίλησαν", "περίμεναν υπομονετικά" να βρουν τη δική τους θέση σε αυτήν τη "στήλη". Όταν υπάρχει το εξώφυλλο  και το περιεχόμενο του οπισθόφυλλου του βιβλίου στη βάση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, τότε καταφεύγουμε σε αυτήν και αν χρειαστεί συμπληρώνουμε τα στοιχεία του από το ίδιο το βιβλίο. Όταν δεν υπάρχει, τότε φωτογραφίζουμε το εξώφυλλο και αντιγράφουμε το οπισθόφυλλο ή δίνουμε ένα δείγμα γραφής. 

Γιώργος Καλιεντζίδης 

Η παρουσίαση αναδημοσιεύεται από την ιστοσελίδα www.biblionet.gr.

Τέμπη, 

το ενδιαίτημα των Νυμφών

Η κοιλάδα των Τεμπών από τοπογραφική, 

αισθητική, μυθολογική, αρχαιολογική 

και ιστορική άποψη

Ζήσης Παπαδημητρίου

Νησίδες, 2015

108 σελ.

ISBN 978-960-9488-81-5

Τιμή € 10,60

Το βιβλίο του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου "Τέμπη. Το ενδιαίτημα των Νυμφών. Η Κοιλάδα των Τεμπών από τοπογραφική, αισθητική, μυθολογική, αρχαιολογική και ιστορική άποψη" είναι πλούσιο σε χαλκογραφίες από περιηγητές που επισκέφθηκαν την περιοχή από το 1700 περίπου και εντεύθεν, καθώς και σε χωρία από αρχαίους Έλληνες, Λατίνους, Ευρωπαίους κ.ά. συγγραφείς, από τον Όμηρο μέχρι και τις μέρες μας.

Εκτός από τα τρία κεφάλαια που αφορούν στην ίδια την Κοιλάδα των Τεμπών, τρία από τα υπόλοιπα πέντε αναφέρονται πολύ σύντομα στις ιστορικές πόλεις και στα παραδοσιακά χωριά της περιοχής καθώς και στο Ομόλιο, την αρχαία Ομόλη, καθότι, αν και δεν ανήκει στο Δήμο Τεμπών, η ιστορία του σχετίζεται άμεσα με την Κοιλάδα των Τεμπών. Στο έβδομο κεφάλαιο απαριθμούνται τα σύγχρονα χωριά και οι λοιποί οικισμοί του Δήμου Τεμπών. Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο αναπτύσσονται αποσπασματικά συγκεκριμένες προτάσεις τουριστικής περαιτέρω ανάδειξης και οικονομικής αξιοποίησης της περιοχής.

Το πόνημα αυτό του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου αποτελεί δωρεά στον Δήμο Τεμπών και είναι αφιερωμένο, τιμής ένεκεν, στον θρυλικό μπουρλοτιέρη των Τεμπών Αντώνη Αγγελούλη-Βρατσάνο και στους ηρωικούς συντρόφους του. Προτείνει, μάλιστα, μετά την αποπεράτωση της νέας σήραγγας των Τεμπών, ο δρόμος να ονομασθεί "Οδός Εθνικής Αντίστασης - Αντώνης Βρατσάνος" και να στηθεί μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα στη θέση όπου τη νύχτα της 23ης Φεβρουαρίου 1944 το Μηχανικό του Ολύμπου ανατίναξε τη γερμανική αμαξοστοιχία αριθ. 53 που μετέφερε Γερμανούς στρατιώτες από την Αφρική στο ανατολικό μέτωπο της Ρωσίας.

Το εξώφυλλο του βιβλίου φιλοτέχνησε ο Γοννιώτης γλύπτης Θάνος Καρώνης.

Αιφνίδια και διαρκή

Νίκος Μοσχοβάκος

ποιητική συλλογή

Μελάνι, 2014
76 σελ.

ISBN 978-960-9530-71-2

Τιμή € 8,50

Δείγμα γραφής από την ποιητική συλλογή

ΜΙΑ ΤΡΙΧΑ ΧΩΡΙΖΕΙ 

Οργισμένος ο βασιλεύς Γελίμερος 
φορώντας τη λεοντή της νίκης
που τις προάλλες του χάρισαν οι άνδρες του
κι εκστομίζοντας βρωμόλογα 
επιτρεπόμενα μόνο σ' αξιωματούχους 
καταφερόταν εναντίον των Ούννων 
οι οποίοι σε τίποτα δεν μπορούσαν 
να φτάσουν τον πολιτισμό
των Βανδάλων καθώς διακήρυσσε. 
Στο βάθος του πάντως 
ελάχιστη αμφιβολία τον βασάνιζε
γι' αυτό κατέφυγε ανήσυχος 
στις τηρούμενες στατιστικές.
Εξάλλου είναι λεπτές οι ισορροπίες
καθώς όλοι γνωρίζουν.
Συχνά μάλιστα μια τρίχα χωρίζει 
τον πολιτισμό από τη βαρβαρότητα.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Τα σκοτάδια μου, μιά κάθαρση που δεν ολοκληρώθηκε, μια κραυγή αγάπης.

-Liberation

           Τα σκοτάδια μου

Το χρονικό ενός εγκλήματος

James Ellroy
μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης

Άγρα, 2015
529 σελ.
ISBN 978-960-505-021-4,
Τιμή € 16,50

Η Tζην Ελλρόυ δολοφονήθηκε στις 22 Ιουνίου 1958. Το κορμί της πετάχτηκε σε έναν αυτοκινητόδρομο, σε ένα υποβαθμισμένο προά­στιο του Λος Άντζελες. Ο δολοφόνος δεν βρέθηκε και η υπόθεση έκλει­σε. Ήταν μια απεχθής ανθρωποκτονία, από αυτές πού καταγράφονται στις πίσω σελίδες των εφημερίδων και κανείς δεν τη θυμάται πια. 
Εκτός από τον γιο της.
Ο Τζέημς Ελλρόυ ήταν δέκα χρονών όταν πέθανε η μητέρα του. Το πένθος του για την απώλειά της έλαβε περίπλοκες και σκοτεινές δια­στάσεις. Η ενηλικίωση του σημαδεύτηκε από την εμμονή του για δολο­φονημένες γυναίκες και εγκλήματα. Η ζωή του πήγαινε κατά διαβόλου, ήταν εκτός ελέγχου. Έτρεχε να γλιτώσει από το φάντασμα της Τζην.
Έγινε συγγραφέας προκλητικών, ριζοσπαστικών και δημοφιλών αστυνομικών μυθιστορημάτων. Προσπάθησε να επαναφέρει στη ζωή τη μητέρα του μέσα από τα βιβλία του. Δεν τα κατάφερε. Σταμάτησε να τρέχει μακριά της και έγραψε αυτό το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα.
Τα σκοτάδια μου είναι η ιστορία της Τζην και του Τζέημς Ελλρόυ -από το 1958, πίσω στο παρελθόν και μέχρι το σήμερα. Είναι η ιστορία ενός παιδιού που περνάει μια επώδυνη εφηβεία και ενηλικιώνεται ως συγγραφέας στοιχειωμένος από το έγκλημα. Είναι η ιστορία ενός καταπληκτικού ντετέκτιβ του Τμήματος των Ανθρωποκτονιών και της έρευ­νας που αυτός και ο Τζέημς Ελλρόυ ξεκίνησαν για να βρουν τον δολο­φόνο της Τζην Ελλρόυ. Τα σκοτάδια μου είναι μια αυτοβιογραφία χωρίς φόβο, ένα εν εξελίξει ρεπορτάζ. Είναι, αν μη τι άλλο, μια πραγματεία για τα τριανταοκτώ χρόνια αμερικάνικου εγκλήματος, για τις κατά συρροή, ασταμάτητες δολοφονίες γυναικών. Είναι ή διαδρομή του ίδιου του Ελλρόυ στις πιο τρομακτικές αναμνήσεις του. Το βιβλίο βραβεύτηκε ως το «Βιβλίο της Χρονιάς» από τούς Times της Νέας Υόρκης.

Διηγήματα

Βασιλική Πέτσα

Πόλις, 2015
144 σελ.
ISBN 978-960-435-485-6,
Τιμή € 12,00

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

Όπως της τα είπαν και όπως τα φαντάστηκε: διαπλέκοντας τοπικές ιστορίες, μαρτυρίες και οικογενειακές αφηγήσεις, αντλώντας από την ντοπιολαλιά και το εκφραστικό της ύφος, η συγγραφέας αναπλάθει τον κόσμο της θεσσαλικής επαρχίας σε χρόνο παρελθοντικό και ανασυστήνει πρόσωπα και εποχές. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1940 και καταλήγοντας στις απαρχές της Μεταπολίτευσης, τα τέσσερα διηγήματα της συλλογής επικεντρώνονται σε περιθωριακούς χαρακτήρες και ψηλαφούν διαχρονικά ρήξεις και συνέχειες, "αφουγκραζόμενα" τον απόηχό τους στην καθημερινή ζωή της ελληνικής περιφέρειας. Ανθρώπινα δράματα και ιστορικά γεγονότα, διαπροσωπικές προστριβές και συλλογικές συγκρούσεις, που αλληλεπιδρούν και διαταράσσουν τις ισορροπίες στο εσωτερικό της κοινότητας, της οικογένειας, του ατομικού ψυχισμού. Τέσσερα διηγήματα που εστιάζουν στη μικροκλίμακα, αναδεικνύουν τις λεπτομέρειες, φωτίζουν το αφανές και ανασύρουν το λησμονημένο, σαν ισάριθμες φωτογραφίες, ασπρόμαυρες, τσακισμένες στις γωνίες, που εντοπίζει κανείς σε παλιά οικογενειακά άλμπουμ. Θωρακίζοντας με το φίλτρο της ειλικρίνειας και της τρυφερότητας τον λογοτεχνικό της φακό, αποκαθαίροντάς τον από τη νοσταλγία και τον φολκλορισμό, η συγγραφέας απαθανατίζει έναν κόσμο που έχει πια χαθεί, κι ας μην υπήρξε ποτέ πραγματικός.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Σπύρος Γιανναράς

Άγρα, 2015
165 σελ.
ISBN 978-960-505-175-4,
Τιμή € 14,50

...Εδώ τα πράγματα φαλτσάρουν. Τη σκηνή αυτή δεν την έχεις ξαναδεί. Δεν έχεις ξαναζήσει τέτοια αποχώρηση βραδινή. Μόνο στο μυαλό, με τρόμο, την έφερνες περιστασιακά, σαν μαύρο ενδεχόμενο, σαν απευκταίο κακό, σαν τη θύ­μηση του θανάτου που έρχεται και δηλητηριάζει καλές στιγ­μές. Όπως έφυγε και κείνος θα φύγω κάποτε κι εγώ, σκε­φτόσουν τότε που αναγνώριζες τα ίχνη του προηγούμενου - τότε στην αρχή - κι ένιωθες ένα αδιόρατο τσίμπημα στο στήθος. Ο άνθρωπος δεν είναι φτιαγμένος για πολλούς, για αλλεπάλληλους χωρισμούς. Οι πολλές πρόβες θανάτου νεκρώνουν την καρδιά.

Ο έρωτας έρχεται όποτε του καπνίσει, αλλά από μόνος του δεν φτάνει για να στεριώσει σχέση. Όποτε της καπνίσει έρχεται η δουλειά, η ευτυχία, ακόμα και η έμπνευ­ση. Η ξαφνική έκλαμψη που φωτίζει την ύπαρξή μας. Ο βασιλιάς βίος παίρνει πίσω ό,τι έχει χαρίσει, πάλι όποτε του καπνίσει. Μια συλλογή διηγημάτων πάνω στην ευθραυστό­τητα των ανθρώπινων σχέσεων, την αδυναμία μιας γενιάς να σχετιστεί, να διαχειριστεί τη φθορά, αλλά και να πενθή­σει την απώλεια, να ξεμυτίσει απ' τη μοναξιά της.

Η λέξη του μήνα: Φίλος/Φίλη 18.7

Για τη λέξη του μήνα ,

από την Αρχοντούλα  Διαβάτη

Η αρχαιοελληνική έννοια της φιλίας, όπως για παράδειγμα την αναλύει ο Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια, έχει πολύ ενδιαφέρον, έστω σαν ένα μακρινό ορόσημο. Αλλά είναι δύσκολη. Στη νεότητά μας αναπτύσσεται ευκολότερα, αλλά για να κρατήσει -για να είναι τέλεια- προϋποθέτει ισότητα και αρετή. Τόλμα να μετρήσεις με τα δάκτυλα - καθώς το κάνει ο ιερομόναχος στη "Γυναίκα της Ζάκυθος", του Σολωμού - τους δοκιμασμένους σου φίλους, και πόσους κράτησες μες στα σκαμπανεβάσματα της ζωής,  καθώς μεγαλώνεις κι αλλάζεις.

Αρχοντούλα Διαβάτη

Αριστοτέλης, 385-322 π.Χ. Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια / Αριστοτέλους · μετάφραση Βασίλη Μοσκόβη. - Αθήνα : Νομική Βιβλιοθήκη, 1993. - 587σ. - (Κλασική Βιβλιοθήκη · Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς)

Μετά τα παραπάνω μας, καλό είναι να εξετάσουμε το ζήτημα της φιλίας. Γιατί αυτή είναι αρετή ή τουλάχιστον συγγενεύει με την αρετή κι είναι ακόμη αναγκαιότητα για τη ζωή. (5) Γιατί κανένας δεν θα ήθελε να ζει χωρίς φίλους κι αν ακόμη είχε στη διάθεσή του όλα τ' άλλα αγαθά. (Κι οι πλούσιοι ακόμη, οι άρχοντες κι οι δυνάστες έχουν, καθώς φαίνεται, πάνω από κάθε άλλον) ανάγκη από φίλους. Γιατί τι θα τους εχρησίμευε να είναι γεμάτοι αγαθά, αν αφαιρούσε απ' αυτούς την ενεργητική εκείνη δράση, που απευθύνεται στους φίλους και γι' αυτό είναι πάρα πολύ αξιέπαινη; Ή πώς θα ήταν δυνατό να διατηρούνται και να διασώζονται τόσα αγαθά χωρίς φίλους; (10) Αφού όσο πιο πολλά είναι αυτά τόσο πιο δύσκολη είναι η φύλαξή τους). Στη φτώχεια και στις άλλες δυστυχίες οι φίλοι θεωρούνται το μοναδικό καταφύγιο. Στους νέους η φιλία προσφέρει τη βοήθειά της για ν' αποφεύγουν τα σφάλματα. Στους ηλικιωμένους την φροντίδα και εκείνο που τους λείπει ένεκα της αδυναμίας τους και τους άνδρες που είναι στην ακμή της ηλικίας τους τούς παρακινεί να κάμνουν ωραίες πράξεις.

(15) «Όταν δυο άνθρωποι ενωμένοι περπατούνε».

Γιατί μ' αυτόν τον τρόπο θα είναι πιο ικανοί να αντιλαμβάνονται τα πράγματα και πράττουν σχετικά. Το συναίσθημα της φιλίας φαίνεται πως υπάρχει μέσα σ' αυτόν που εγέννησε απέναντι εκείνου που γεννήθηκε, όχι μονάχα στους ανθρώπους, μα και στα πουλιά και στα περισσότερα ζώα, στα άτομα του ίδιου είδους μεταξύ τους, (20) κυρίως όμως στους ανθρώπους, γι' αυτό και απονέμουμε έπαινο στους φιλανθρώπους. [Ο μεταφραστής δε μεταφράζει τμήμα του κειμένου] Η φιλία φαίνεται ότι διατηρεί και τις πόλεις και ότι απασχολεί τους νομοθέτες περισσότερο από τη δικαιοσύνη. Γιατί η ομόνοια φαίνεται να συγγενεύει με την φιλία (25) κι αυτήν αποζητούν όσο μπορούν περισσότερο, ενώ προσπαθούν ν' απομακρύνουν την διχόνοια που είναι εχθρός της φιλίας. Εκτός απ' αυτά, όταν οι άνθρωποι συνδέονται ανάμεσά τους με φιλικούς δεσμούς, δεν υπάρχει ανάγκη δικαιοσύνης, αλλά και δίκαιοι να είναι, και πάλι έχουν ανάγκη της φιλίας, και φαίνεται πως η υπέρτατη δικαιοσύνη, βρίσκεται ανάμεσα στους φίλους. Η φιλία δεν είναι μονάχα αναγκαία, αλλά και ωραία. (30) Επαινούμε εκείνους που αγαπούν την φιλία και φαίνεται πως από τα τιμητικά πλεονεκτήματα είναι το να έχει κανείς πολλούς φίλους. Και μερικοί μάλιστα νομίζουν πως το να είναι κανείς ηθικός άνθρωπος και πιστός φίλος είναι ένα και το αυτό.

Γεννιούνται πολλές απορίες σχετικά με τη φιλία. Άλλοι τη νομίζουν σαν ομοιότητα και τους φίλους όμοιους γι' αυτό και η παροιμία «ο όμοιος έλκεται προς τον όμοιο», κι «ο κολιός πηγαίνει στον κολιό» και τα παρόμοια. (35) Αντίθετα άλλοι λένε ότι όλοι οι τέτοιοι συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλο όπως οι κεραμείς. [1155b] Και για το ζήτημα αυτό αναζητούν κάτι ανώτερο και πιο φυσικό. Ο Ευριπίδης λέει σχετικά ότι η ξερή γη ποθεί τη βροχή, ο μεγαλόπρεπος ουρανός, όταν είναι γεμάτος βροχή κατέχεται από τον πόθο να χυθεί στη γη. Ο Ηράκλειτος παρατηρεί ότι το ωφέλιμο γεννιέται από το αντίθετο, (5) η ωραιότερη αρμονία από την αντίθετη και ότι όλα προέρχονται από την Έριδα. Αντίθετα άλλοι (φιλόσοφοι) και κυρίως ο Εμπεδοκλής, παραδέχονται ότι το όμοιο έχει τάση να ενωθεί με το όμοιο.

Από τις απορίες αυτές ας αφήσουμε για πιο ύστερα τις σχετικές με τη φυσική πλευρά των πραγμάτων, γιατί είναι ξένα προς το θέμα της τωρινής μελέτης μας και ας εξετάσουμε όσες αναφέρονται στη φύση του ανθρώπου. [Ο μεταφραστής δε μεταφράζει τμήμα του κειμένου] (10) Ας εξετάσουμε, π.χ., αν η φιλία υπάρχει ανάμεσα σ' όλους τους ανθρώπους, αν μπορεί να υπάρχει ανάμεσα σε διεστραμμένα άτομα, και τέλος, αν υπάρχει ένα είδος φιλίας ή πολλά είδη της. Γιατί όσοι παραδέχονται, ότι υπάρχει ένα μονάχα είδος, για τον λόγο ότι παρατηρούμε ένα μείζον κι ένα έλασσον σ' αυτήν, στηρίζουν τη γνώμη τους σ' ένα όχι ισχυρό γνώρισμα. (15) Υπάρχουν πράγματα διαφορετικά ως προς το είδος που παρουσιάζουν διάφορους βαθμούς. Γι' αυτά μιλήσαμε ήδη προηγουμένως.

Ίσως να ήταν δυνατό να ξεκαθαρίσουμε το παρόν ζήτημα, αν μάθουμε πρώτα τι είναι άξιο αγάπης. Γιατί δεν αγαπούμε χωρίς εξαίρεση το καθετί, αλλά μονάχα το αξιαγάπητο, και τέτοιο είναι το αγαθό, το ευχάριστο και το χρήσιμο. (20) Όμως, χρήσιμο φαίνεται πως είναι εκείνο, με το οποίο δημιουργείται κάποιο αγαθό ή ηδονή. Έτσι σκοπός είναι μονάχα το αγαθό ή το ευχάριστο. Μα οι άνθρωποι αγαπούν το αγαθό αυτό καθ' αυτό ή ό,τι είναι μόνο αγαθό σχετικό μ' αυτούς; Γιατί οι δυο αυτές απόψεις του αγαθού είναι αντίθετες κάποτε η μια με την άλλη. Αυτό συμβαίνει όσον αφορά το ευχάριστο. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο καθένας αγαπά ό,τι είναι αγαθό για τον εαυτό του, ότι απολύτως αγαθό είναι το ευχάριστο και ότι αγαθό είναι για τον κάθε άνθρωπο ό,τι είναι ευχάριστο σ' αυτόν. (25) Όμως ο καθένας δεν αγαπά ό,τι είναι στην πραγματικότητα αγαθό, αλλά ό,τι φαίνεται σαν τέτοιο. Αυτό όμως δεν έχει σημασία, και μπορούμε να πούμε ότι ευχάριστο είναι ό,τι φαίνεται αγαθό.

Ώστε υπάρχουν τρία πράγματα για τα οποία αγαπούν οι άνθρωποι. Η αγάπη στα άψυχα αντικείμενα δεν ονομάζεται φιλία, γιατί δεν υπάρχει αμοιβαία αγάπη, ούτε θέληση να παρέχουμε την εύνοιά μας σ' αυτά. Θα ήταν πραγματικά γελοίο να ευεργετούμε το κρασί· (30) το πολύ θέλουμε να το διατηρούμε για να το έχουμε. Αλλά στον φίλο ευχόμαστε το αγαθό γι' αυτόν μονάχα. Κι αυτόν που εύχεται μ' αυτόν τον τρόπο το αγαθό ονομάζουμε «εύνουν», κι αν ακόμη δεν συμβαίνει το αυτό από εκείνον στον οποίο απευθύνεται η εύνοια. Γιατί η φιλία συνίσταται μονάχα στην αμοιβαία εύνοια. Ή μήπως να προσθέσουμε και το ότι η φιλία δεν πρέπει να μένει μυστική; (35) Πολλοί είναι ευμενείς απέναντι ανθρώπων, που δεν είδαν ποτέ αλλά θεωρούν ενάρετους και χρήσιμους, [1156a] και ίσως κι οι δεύτεροι να διαπνέονται απέναντι των πρώτων από το ίδιο αμοιβαίο συναίσθημα. Έτσι οι πρώτοι θα είναι ευμενείς στους δεύτερους και αντιθέτως. Αλλά πώς θα ήταν δυνατό να τους ονομάσει κανείς φίλους, εφόσον αγνοούν την αμοιβαιότητα των φιλικών διαθέσεών τους; Επομένως η φιλία δεν απαιτεί μόνον αμοιβαίες καλές διαθέσεις, αλλά και το να ποθεί κανείς τα αγαθά για τους φίλους του, χωρίς η αμοιβαία αυτή φιλική διάθεση να είναι κρυφή, (5) κι αυτό για τους λόγους που εκθέσαμε προηγουμένως.

ΕΡΤ και ΕΡΤ3 - Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα: «Μη βασανίζετε το παπάκι»

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΟ

«ΜΗ ΒΑΣΑΝΙΖΕΤΕ ΤΟ ΠΑΠΑΚΙ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

 Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 στα πλαίσια του αφιερώματος Ο Κίτρινος Τρόμος (Cinema Giallo) προβάλλει τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το δράμα του Λούτσιο Φούλτσι Μη βασανίζετε το παπάκι (Ιταλία, 1972, έγχρωμη, 102'). Παίζουν: Τόμας Μίλιαν, Φλορίντα Μπολκάν, Μπάρμπαρα Μπουσέ, Ειρήνη Παπά.

Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά του 20^ού Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και του κ. Νίνου Φένεκ Μικελίδη, ενώ η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Ρεύματα, προβληματισμοί και σκηνοθέτες ιταλικού πολιτικού σινεμά της δεκαετίας του '70.

Κάπου στη Σικελία σκοτώνονται αγοράκια διά στραγγαλισμού και πνιγμού. Μια πάμπλουτη, ελεύθερη, νέα γυναίκα, ένας ρεπόρτερ κι ένας έντιμος Αριστερός εισαγγελέας επιχειρούν να λύσουν το μυστήριο.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Μια ασυνήθιστα τραχιά ταινία, σαφώς πολιτική, που ενόχλησε το ιταλικό κατεστημένο. Κάπου στη Σικελία σκοτώνονται αγοράκια διά στραγγαλισμού και πνιγμού. Μια πάμπλουτη, ελεύθερη, νέα γυναίκα, ένας ρεπόρτερ κι ένας έντιμος Αριστερός εισαγγελέας επιχειρούν να λύσουν το μυστήριο.

Εδώ το φιλμ του Φούλτσι αγγίζει εκείνα των Νταμιάνι, Ορσίνι με πολύ μακρινές συγγένειες με αυτό των Ταβιάνι. Οι στόχοι είναι προφανείς: Να ασκηθεί εντονότατη κριτική στην αλλοτρίωση, στην κουλτούρα και υπανάπτυξη κάποιων επαρχιών,  στο επιθετικό πρόσωπο του καπιταλισμού, στην παράξενη στάση της εκκλησίας.

Αυτό είναι ένα πολιτικό θρίλερ με στοιχεία νουάρ και κοινωνικής έρευνας κοντά στο σινεμά του Έλιο Πέτρι. Εξαιρετικά χρώματα με το λευκό να διαυγάζει χωρίζοντας (διαιρώντας) το κόκκινο και το γαλάζιο και περίφημη αξιοποίηση των φυσικών, τραχιών ντεκόρ με συνοδεία τη λειτουργική μουσική του Ριζ Ορτολάνι.  Η αναφορά στην εφημερίδα Notte παραπέμπει στον Αντονιόνι, ενώ στο τέλος τα πάντα παραμένουν αποκλεισμένα.

Εύστοχα ο Φούλτσι συμπεραίνει πως καμιά σημασία δεν έχει να λυθεί το μυστήριο. Αυτή η κοινωνία δεν αλλάζει, η προκατάληψη με τον ελιτισμό, η δήθεν πρόοδος, η κρυφή ψυχοπαθολογία πάντα θα ροκανίζουν το κορμί της Ιταλίας. Μια διαλεύκανση φόνων δεν «καθαρίζει» και το ανεξίτηλο στίγμα του πολιτικού, κοινωνικού, θρησκευτικού, οικονομικού κατεστημένου.

Οι ελπίδες εναποτίθενται στον ρεπόρτερ και τον διανοούμενο εισαγγελέα της Αριστεράς που είναι όμως βαθύτατα κολοβωμένη και συμπιεσμένη, διχασμένη σε λάθη και απέλπιδες πρακτικές.

Μια μεγάλη, πολύ μεγάλη ταινία, σκληρή και ειλικρινής, σχεδόν κυνική.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΜΗ ΒΑΣΑΝΙΖΕΤΕ ΤΟ ΠΑΠΑΚΙ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Μη βασανίζετε το παπάκι είναι:

1.    Για την εξαιρετική αξιοποίηση των σικελικών χώρων.

2.    Για τη βαθιά διείσδυση και έρευνα στα κλειστά κοινωνικά συστήματα..

3.    Για το ταμπού της απαγορευμένης σεξουαλικότητας.

4.    Για την αντονιονική ματιά της αδιαφορίας προς τον διπλανό.

5.    Για την εξαιρετική φωτογραφία που αντιπαραθέτει τη φωτογένεια των εξωτερικών μεσογειακών χώρων με την εσωτερική ψυχική «σκοτεινιά».

6.     Για την εξαιρετική σχολιαστική μουσική του Ριζ Ορτολάνι.

7.    Για την κατάληξη του ασφυκτικού αδιεξόδου της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

8.    Για την υποδειγματική αξιοποίηση πολλών γνωστών ηθοποιών.

9.    Για την αποδεικτική διαδικασία ότι οι διάφορες ελίτ επιχειρούν να δράσουν συνεργατικά με το σκοτάδι της επαρχίας.

10.  Για τη βρωμισμένη αθωότητα που καταδεικνύεται μέσω των αθώων παιδιών.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 προβάλλει το θρίλερ του Μάσιμο Νταλαμάνο Τι απέγινε η Σολάνζ; (1972).