Κινηματογραφική Λέσχη των Εργαζομένων της ΕΡΤ3: «:Ήταν δυο φυγάδες»- Δευτέρα 31-10-2016

 ΒΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΣΤΟ «ΗΤΑΝ ΔΥΟ ΦΥΓΑΔΕΣ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους Το ζεύγος και η βία τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) την κλασική περιπέτεια του Σαμ Πέκινπα Ήταν δυο φυγάδες (ΗΠΑ, 1972, έγχρωμη, 122'). Παίζουν: Στιβ ΜακΚουίν, Άλι ΜακΓκρο, Μπεν Τζόνσον, Αλ Λατιέρι.

Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Λιάπη Βρεττού από το Cine.gr. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η έννοια της φυγής στον Πέκινπα και το Μεξικό ως σύνορο των ορίων των ηρώων του.

Ένας πρώην κατάδικος ληστεύει μια τράπεζα μαζί με τη σύζυγό του αλλά αναγκάζεται να διαφύγει όταν οι σύντροφοί του τον προδίδουν.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Πιστός στην παράδοση της σκιαγράφησης αντιηρώων, ο Σαμ Πέκινπα ξεδιπλώνει την ιστορία μιας ληστείας με έπαθλο 500.000 δολάρια και μια αποφυλάκιση, έχοντας ως βάση τη νουάρ νουβέλα του Tζιμ Τόμπσον. Στη θέση των κεντρικών ηρώων-φυγάδων, οι Στιβ ΜακΚουίν και Άλι ΜακΓκρο καλούνται να αντιμετωπίσουν τις διεφθαρμένες τοπικές αρχές αλλά και την προδοσία των συντρόφων τους στην προσπάθεια διαφυγής τους πέρα από τα μεξικανικά σύνορα, κατά την οποία ο Πέκινπα κατορθώνει να οργανώσει ένα road movie έντασης και κυνισμού στα δικά του κινηματογραφικά πρότυπα, που παραδόξως αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες της δεκαετίας του ’70. Κάνοντας συχνή χρήση του slow motion και του παγώματος της εικόνας, διανθίζει την ταινία του με καλλιτεχνικές πινελιές που ωστόσο διατηρούνται πίσω από το κεντρικό μοτίβο της στυγνής βίας και των εντασιογόνων σκηνών που μοιραία κλέβουν την παράσταση. Όσο και αν βρίσκονται μακριά από το πνεύμα μιας Άγριας Συμμορίας, οι Δύο Φυγάδες διαθέτουν όλα εκείνα τα στοιχεία που έκαναν τις ταινίες του Πέκινπα αγαπητές, κι εκείνον έναν από τους σημαντικότερους κινηματογραφικούς ποιητές της βίας.

Όλα σε θυμίζουν… μα περισσότερο η αγέρωχη φιγούρα του ΜακΚουίν, τα ατελείωτα πιστολίδια και οι σκηνές καταδίωξης, το σφιχτοδεμένο σεναριακό υλικό και η αδιάκοπη ένταση της εξιστόρησης.

Ένας κόμπος η χαρά μου… εξαιτίας της μικρής στροφής του Πέκινπα σε περισσότερο συμβατικές φόρμες, που κατόρθωσαν να του χαρίσουν με αυτή την ταινία μια σημαντική εμπορική ώθηση στην καριέρα του.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΗΤΑΝ ΔΥΟ ΦΥΓΑΔΕΣ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Ήταν δυο φυγάδες είναι:

1.      Για τον εκπληκτικό εσωτερικό ρυθμό με τον οποίο είναι δομημένη η ταινία.

2.      Για το σενάριο του Γουόλτερ Χιλ, που δεν είναι μονοδρομικό αλλα περιέχει πολλές συστροφές και ανατροπές, δημιουργώντας έτσι αυτόνομες σεκάνς.

3.      Για την ιδανική χημεία του ζεύγους ΜακΚουίν-ΜακΓκρο, οι οποίοι μάλιστα δημιούργησαν ερωτική σχέση κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

4.      Για τους εξαιρετικούς δεύτερους ρόλους πέραν του πρωταγωνιστικού ζεύγους.

5.      Για τις εξαιρετικές σκηνές καταδίωξης και έντασης.

6.      Για την εξαιρετική φωτογραφία του μετρ Λουσιέν Μπάλαρντ, που πίσω από τη φωτογένειά της κρύβει συνεχώς το θάνατο.

7.      Για την εκπληκτική φράση “το Θεό εμπιστευόμαστε” δείχνοντας την πίσω μεριά ενός δολαρίου, που ως γνωστόν περιέχει αυτή τη φράση.

8.      Για την καταγγελία του χρήματος ως του κατ'εξοχήν αλλοτριωτικού παράγοντα.

9.      Για το ειρηνικό-ειρωνικό τέλος που διαθέτει η ταινία.

10.  Για τη σύγκριση με το ριμέικ του Ρότζερ Ντόναλντσον, που παρόλο ότι είναι ενδιαφέρον, απέχει πολύ απο το καλτ κλασικό.

 

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το κλασικό μελόδραμα του Ντάγκλας Σερκ Γραμμένο στον άνεμο (1956).

Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης 30 Οκτωβρίου 1944

Γράφει για την ημέρα αυτή ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σπύρος Κουζινόπουλος: 

"Συμπληρώνονται φέτος 72 χρόνια από ένα κορυφαίο για τη Θεσσαλονίκη, για τη Μακεδονία μας, για τη χώρα γεγονός: Την απελευθέρωση της Μακεδονικής πρωτεύουσας από τη ναζιστική κατοχή. Μια κατοχή σκληρή, με πάνω από 2.000 εκτελέσεις πατριωτών, με χιλιάδες άλλους νεκρούς από τα βασανιστήρια των κατακτητών, την πείνα, τις κακουχίες, το κρύο, την ανέχεια. Μα και με έναν υπέροχο αγώνα αντίστασης του λαού της Θεσσαλονίκης και της γύρω περιοχής κατά των κατακτητών και των ελληνόφωνων συνεργατών τους.

Η γερμανική κατοχή διήρκεσε από τις 9 Απριλίου του 1941, οπότε εισήλθαν οι ορδές του Γ΄ Ράϊχ στη Θεσσαλονίκη, ως τις 30 Οκτωβρίου του 1944 που αποχώρησαν κάτω από τα συνεχή χτυπήματα των συμμαχικών στρατευμάτων στην Ευρώπη αλλά και τις επιθέσεις των ανταρτικών οργανώσεων. Η απελευθέρωση βρήκε την πόλη υπό τον έλεγχο του Εθνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (E.Λ.A.Σ.), που αποσύρθηκε απ’ αυτήν στις 17 Ιανουαρίου 1945". Συνέχεια στο http://farosthermaikou.blogspot.gr/

Μπορείτε να δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το ντοκιμαντέρ στο οποίο όπως διαβάζουμε: "[...] εξετάζει τα γεγονότα που προηγήθηκαν της απελευθέρωσης της πόλης της Θεσσαλονίκης καθώς και το κλίμα που επικράτησε τις επόμενες ημέρες".  

Η λέξη του μήνα (29.8): η "πέτρα" του Γιώργου Καλιεντζίδη

 Η λέξη του μήνα

Από τα ποιήματα που αγαπώ, γιατί εμπεριέχουν πικρή και ελπιδοφόρα αντίφαση από τον τίτλο τους ακόμη, είναι το "Άνθη της πέτρας" του Γιώργου Σεφέρη. Κι η μοναξιά να συντροφεύει την ανάγκη να υπάρξεις, να νιώσεις άνθρωπος. Και ο Μίκης Θεοδωράκης ζει στους μουσικούς του δρόμους τα ίδια συναισθήματα με τον ποιητή. Κι ο Μπιθικώτσης να στέκει ανάμεσά τους και να παίρνει τα λόγια και τις μουσικές τους και να τα δίνει φτερά, να πετάξουν ανάμεσα στον κόσμο που περπατά, σκοντάφτει αλλά πάντα κρατιέται όρθιος. 

Νικηφόρος Βρεττάκος: "Άνθρωποι όμορφοι μες στη θυσία τους, Άνθρωποι"

Αλέξανδρος Δ. Αλεξανδράκης (1913– 1968)
ο ζωγράφος του Έπους του 40

Νικηφόρος Βρεττάκος

Ένας στρατιώτης μουρμουρίζει
στο αλβανικό μέτωπο

Ποιος θα μας φέρει λίγον ύπνο εδώ που βρισκόμαστε;

Θα μπορούσαμε τότες τουλάχιστο

να ιδούμε πως έρχεται τάχατε η μάνα μας

βαστάζοντας στη μασχάλη της ένα σεντόνι λουλακιασμένο*

με μια ποδιά ζεστασιά και κατιφέδες* από το σπίτι μας.

Ένα φθαρμένο μονόγραμμα στην άκρη του μαντιλιού:

ένας κόσμος χαμένος.

Τριγυρίζουμε πάνω στο χιόνι με τις χλαίνες* κοκαλιασμένες.

Ποτέ δεν βγήκε ο ήλιος σωστός απ' τα υψώματα του Μοράβα,

ποτέ δεν έδυσε ο ήλιος αλάβωτος απ' τ' αρπάγια της Τρεμπεσίνας.

Τρεκλίζω στον άνεμο χωρίς άλλο ρούχο,

διπλωμένος με το ντουφέκι μου, παγωμένος και ασταθής.

(Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια

της πατρίδας μου

δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).

Δε θα μου πήγαινε αυτή η προσβολή περασμένη υπό μάλης*,

δε θα μου πήγαινε αυτό το ντουφέκι αν δεν ήσουν εσύ,

γλυκό χώμα που νιώθεις σαν άνθρωπος,

αν δεν ήτανε πίσω μας λίκνα* και τάφοι που μουρμουρίζουν

αν δεν ήτανε άνθρωποι κι αν δεν ήταν βουνά με περήφανα

μέτωπα, κομμένα θαρρείς απ' το χέρι του θεού

να ταιριάζουν στον τόπο, στο φως και το πνεύμα του.

Η νύχτα μάς βελονιάζει τα κόκαλα μέσα στ' αμπριά*·

εκεί μέσα

μεταφέραμε τα φιλικά μας πρόσωπα και τ' ασπαζόμαστε

μεταφέραμε το σπίτι και την εκκλησιά του χωριού μας

το κλουβί στο παράθυρο, τα μάτια των κοριτσιών,

το φράχτη του κήπου μας, όλα τα σύνορά μας,

την Παναγία με το γαρούφαλο, ασίκισσα*,

που μας σκεπάζει τα πόδια πριν απ' το χιόνι,

που μας διπλώνει στη μπόλια* της πριν απ' το θάνατο.

Μα ό,τι κι αν γίνει εμείς θα επιζήσουμε.

Άνθρωποι κατοικούν μες στο πνεύμα της Ελευθερίας

αμέτρητοι,

Άνθρωποι όμορφοι μες στη θυσία τους, Άνθρωποι.

Ένας μεγάλος καταυλισμός είναι η έννοια της αρετής.

Το ότι πεθάναν, δεν σημαίνει πως έπαψαν να υπάρχουν εκεί,

με τις λύπες, τα δάκρυα και τις κουβέντες τους.

Ο ήλιος σας θα 'ναι ακριβά πληρωμένος.

Αν τυχόν δεν γυρίσω, ας είστε καλά,

σκεφτείτε για λίγο πόσο μου στοίχισε.

(Σαν ήμουνα μικρός καθρεφτιζόμουνα στα ρυάκια

της πατρίδας μου

δεν ήμουν πλασμένος για τον πόλεμο).

* λουλακιασμένο σεντόνι: σεντόνι πλυμένο με λουλάκι, μια γαλάζια ουσία που παλιότερα ξέβγαζαν τα ρούχα για να πάρουν πιο λευκό χρώμα *κατιφέδες (ο κατιφές): είδος λουλουδιών * χλαίνες (η χλαίνη): στρατιωτικά πανωφόρια * υπό μάλης: κάτω από τη μασχάλη * λίκνα (το λίκνο): κλίνες βρεφών· μεταφορικά, τόποι στους οποίους γεννήθηκε κάτι πολύ σπουδαίο, κοιτίδες * αμπριά (το αμπρί):καταφύγια που προστατεύουν τους στρατιώτες στον πόλεμο *(η) ασίκισσα (ο ασίκης): λεβέντισσα, γενναία * (η) μπόλια: γυναικείο μαντίλι για το κεφάλι, πετσέτα

Πηγή: http://ebooks.edu.gr

Κατοχή στη Θεσσαλονίκη - Δυο ποιητές (Κλείτος Κύρου, Άνθος Φιλητάς) και μια φωτογραφία

 25 Μαρ­τίου 1943. Κα­τά­θε­ση στε­φά­νου α­πό την Ε­ΠΟΝ του Πα­νε­πι­στη­μίου Θεσ­σα­λο­νί­κης στην προ­το­μή του ναυάρ­χου Νι­κό­λα­ου Βό­τση. Εμπρός ο Άνθιμος Χατζηανθίμου, φοι­τη­τής της Νο­μι­κής, που έ­κα­νε την κα­τά­θε­ση εκ μέ­ρους των φοι­τη­τών, που δια­κρί­νο­νται γύ­ρω, κα­θώς ψάλ­λουν τον ε­θνι­κό ύ­μνο.[Πηγή: ex libris] 
 Δυό ποιητές: ο ποιητής Κλείτος Κύρου φωτογραφίζει τον ποιητή Άνθο Φιλητά (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Άνθιμου Χατζηανθίμου).

Αργύρης Μαλτίδης, "Ο Ναύαρχος Βότσης και ο τορπιλισμός του Φετχί Μπουλέντ"

Στο λεύκωμα αυτό θα γνωρίσετε την ιστορία του τορπιλισμού του τουρκικού θωρηκτού στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, από τον Ναύαρχο Νικόλαο Βότση και τους άντρες του, τη νύχτα της 18ης Οκτωβρίου 1912, λίγες ημέρες πριν από την απελευθέρωση της πόλης, Συγγραφέας του, ο Αργύρης Μαλτσίδης, ένας άνθρωπος του αγώνα της προσφοράς, που νοιάστηκε για την τύχη του ναυαγίου του Φετχί Μπουλέντ, για τους νεκρούς ναυτικούς που βρίσκονταν στο ναυάγιο και για τους άντρες που μαζί με τον Ναύαρχο Βότση προχώρησαν στην ηρωική αυτή ενέργεια.

Η λέξη του μήνα (29.7): η "πέτρα" του Παντελή Τρακίδη

Η λέξη του μήνα

Πέτρα και πετρωμένο βλέμμα

φωτο: Παντελής Τρακίδης

Κινηματογραφική Λέσχη των Εργαζομένων της ΕΡΤ3: «Μακρινά αστέρια της άρκτου»- Δευτέρα 24-10-2016

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑ «ΜΑΚΡΙΝΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΚΤΟΥ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους Το ζεύγος και η βία τη Δευτέρα 24 Οκτωβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το βραβευμένο δράμα του Λουκίνο Βισκόντι Τα μακρινά αστέρια της άρκτου (Ιταλία, 1965, ασπρόμαυρη, 105'). Παίζουν: Κλαούντια Καρντινάλε, Ζαν Σορέλ, Μάικλ Κρεγκ, Ρέντσο Ρίκι.

Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη ανάλυση θα διανεμηθεί στους θεατές, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η ματιά του Βισκόντι πέρα από τα κινηματογραφικά είδη και η πολιτική-ιστορική προοπτική της Ιταλίας.

Η νεαρή Σάντρα επιστρέφει στην ιταλική γενέτειρά της μαζί με τον Αμερικάνο συζυγό της. Εκεί συναντά τον αδερφό της μετά από πολλά χρόνια, ενώ ο σύζυγος υποψιάζεται ότι υπάρχει κάποιο μυστικό ανάμεσά τους.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Η Σάντρα (Κλαούντια Καρντινάλε) πηγαίνει, μαζί με το σύζυγο (Μάικλ Κρέιγκ), στο χωριό της για να ταχτοποιήσει οικογενειακές υποθέσεις. Να παραστεί στην ανέγερση ενός μνημείου στη μνήμη του αντιφασιστικού αγώνα του διανοούμενου πατέρα της και να δει τη μητέρα της που πάσχει από βαριά ψυχοπάθεια. Εκεί τα ζεύγος θα συναντηθεί με τον όμορφο αδερφό της (Ζαν Σορέλ).

Εκπληκτικό, μάλλον άγνωστο, φιλμ του Βισκόντι, το οποίο -κατά δήλωσή της- αγαπά ιδιαίτερα η Καρντινάλε: Σύνθετη τοιχογραφία με στοιχεία νουάρ, αναδρομή στο παρελθόν και αναφορές σε κρυμμένα μυστικά. Με μια έξοχη δαιδαλώδη αφήγηση, σχηματίζεται ένα ψηφιδωτό παζλ πολιτικό, κοινωνικό, οικογενειακό.

Ο Βισκόντι εφορμά με το στυλ του ολοκληρωτικού σινεμά, ανακαλύπτει σπέρματα φασισμού, οικογενειακής παθογένειας, πολιτικής και συναισθηματικής μετάλλαξης. Είναι μια συγκλονιστική ταινία πολλαπλών σεναριακών ανατροπών, αρχετυπικό έργο που αντιγράφηκε πολλές φορές. Καρντινάλε-Σορέλ ως αδέρφια με περίεργη σχέση, ο χώρος γεμάτος φαντάσματα, η Ιταλία του ’65: Ένα ποίημα που βραβεύτηκε στη Βενετία και παραμένει μοντέρνο, επίκαιρο, διαχρονικό, διαπεραστικό, με υποδειγματική αφήγηση και αισθητική που σε θαμπώνουν, με τα ντεκόρ και τους φωτισμούς να εξομολογούνται. Όσο για το τέλος; Είναι ένα ανείπωτο ειρωνικό σοκ!»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΑ «ΜΑΚΡΙΝΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΚΤΟΥ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε τα Μακρινά αστέρια της άρκτου είναι:

1.      Για το εκπληκτικό σενάριο με τις πολλαπλές ανατροπές, τους συνδυασμούς, τους συμβολισμούς και τις ρεαλιστικές καταστάσεις.

2.      Για τους συνταρακτικούς ρόλους, κατά πρώτο λόγο της Καρντινάλε, κατά δεύτερο του Ζαν Σορέλ, κατά τρίτο του Μάικλ Κρεγκ.

3.      Για τα εκπληκτικά φωτογραφικά κοντράστ του Αρμάντο Νανούτσι.

4.      Για τους εκπληκτικούς υποβλητικούς φωτισμούς και τα φυσικά ντεκόρ που αντιστοιχούν με πολιτικές καταστάσεις.

5.      Γιατί για μια ακόμη φορά ο Ιταλός μετρ εστιάζει σε μια ακόμα ταινία του στα άδυτα μιας διαβρωμένης οικογένειας.

6.      Γιατί όλες οι μυθοπλαστικές αναφορές έχουν σαφείς σημάνσεις: η αιμομιξία, η ψυχοπάθεια, ο φασισμός, η διανόηση, οι μεγάλες εντυπωσιακές γιορτές.

7.      Γιατί ο μέγας Βισκόντι ξεπερνάει με άνεση τα κινηματογραφικά είδη, περνώντας από το νεορεαλισμό στην οικογενειακή τοιχογραφία και από τις πολιτικές αναφορές στο φιλμ νουάρ.

8.      Γιατί οι μεγάλοι δημιουργοί όπως ο Βισκόντι δεν εγκλωβίζονται στα κινηματογραφικά είδη αλλά αξιοποιούν τα στερεότυπα τους για να φτιάξουν μεγάλες τοιχογραφίες όπως αυτή.

9.      Γιατί η ταινία διαθέτει ένα από τα πιο συγκλονιστικά φινάλε στην ιστορία του κινηματογράφου, συνδυάζοντας την ειρωνεία, το τέλος των ψευδαισθήσεων και την αρχή της ειλικρίνειας.

10.  Γιατί αν η ταινία ειδωθεί προσεκτικά και αποκωδικοποιηθεί ανάλογα, τότε πρόκειται για μεγάλη τομή στη σύγχρονη ιταλική ιστορία, στα απόκρυφα και τις ψευδαισθήσεις της.

 

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος την κλασική περιπέτεια του Σαμ Πέκινπα Ήταν δυο φυγάδες (1972).

Από τη βιβλιοπαρουσίαση "Σκλάβος της Ελευθερίας" του Παντελή Τρακίδη

Η λέξη του μήνα (29.6): η "πέτρα" της Ανθής Καραμανλή

Η λέξη του μήνα

Πέτρα

Το κυρίαρχο υλικό του ελληνικού τοπίου. Με αυτό χτίσαμε τα σπίτια και τα γεφύρια μας. Το μισήσαμε, το καταραστήκαμε, το θαυμάσαμε, το αγαπήσαμε, το ζωγραφίσαμε, το κομματιάσαμε, το εμπορευτήκαμε, το εξαγάγαμε, το κάναμε φυλαχτό. Η πέτρα συμμετείχε και συμμετέχει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των Ελλήνων, αιώνες τώρα.  Από πέτρα γεννήθηκε Η Ειρήνη και ο Πλούτος, έργο του Κηφισόδοτου, αλλά και τα σπίτια στο χωριό Δίλοφο, στα Ζαγοροχώρια. Εσάς σας εμπνέει η πέτρα;

Ελάβαμε: Αλεξάνδρας Μητσιάλη, "Ξυπόλητοι ήρωες"

Από τη βάση της Βιβλιονέτ οι φωτογραφίες και τα κείμενα: << Ο Τάκης, η Σταυρούλα, η Αλέγρα, ο Πέπο, ο Άρης, η Ελένη, ο Έκτορας, η Αγγελική και η Λούνα ζουν στη Θεσσαλονίκη τα σκοτεινά χρόνια της γερμανικής Κατοχής. Μέσα σε μια πόλη που η μπότα των Γερμανών προσπαθεί να ταπεινώσει απ’ άκρη σ’ άκρη, αγωνίζονται να επιβιώσουν και ταυτόχρονα να αντισταθούν στον ναζισμό. Ζουν εµεμπειρίες που τους καθορίζουν και πολλές φορές δίνουν μάχη για να ξεφύγουν από τον θάνατο που τους κυκλώνει. Και μέσα στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα ξετυλίγονται απεγνωσμένοι έρωτες, αδερφικές φιλίες, πράξεις αυταπάρνησης, επιστροφές από χρωστούμενα του παρελθόντος. Και κάποτε είναι τα ζάρια της τύχης που αποφασίζουν για τον θάνατο και τη ζωή. Οι "Ξυπόλυτοι ήρωες" είναι ένα ιστορικό µμυθιστόρημαµα για την Κατοχή και την Αντίσταση, για το ξυπόλυτο τάγμα και το ξεκλήρισμαµα των Εβραίων της πόλης. Οι "Ξυπόλυτοι ήρωες" είναι πάνω από όλα η ιστορία των απλών, καθημερινών ανθρώπων της που απέκτησαν το ανάστημα όσων γράφουν την ιστορία µε τις ίδιες τους τις πράξεις >>.

Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάζεται ως φιλόλογος στη δημόσια εκπαίδευση. Ταυτόχρονα γράφει λογοτεχνία για μικρούς και μεγάλους. Βιβλία της ήταν υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας ("Το Αστερόσπιτο" 2009, "Με λένε Νιλουφέρ" 2012, "Η κούκλα που ταξίδευε στον κόσμο" 2013, "Το υπόσχομαι" 2013) καθώς και για άλλα βραβεία ("Το Αστερόσπιτο" και "Η Νύχτα των Πυγολαμπίδων" λογοτεχνικό περιοδικό Διαβάζω 2008 και 2009 αντίστοιχα, Θα σε σώσω ό,τι κι αν γίνει Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και Αναγνώστης 2014, "Κύριε Χρόνε, σου έχω πολλά παράπονα", Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου 2015). 

Στο μυθιστόρημά της "Θα σε σώσω ό,τι κι αν γίνει" απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Νέους το 2014.

95 Ραμπιτρανάθ Ταγκόρ, "Το σπίτι και ο κόσμος"

Το σπίτι και ο κόσμος

Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

μετάφραση: Ειρήνη Καλκάνη
Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός, 2009

95ο βιβλίο

4-10-2016

Πρόταση της Έφης Πέτρου

Χριστιάνα Βέλλου

Το μοναδικό βιβλίο του Ταγκόρ που είχα διαβάσει ήταν η ποιητική συλλογή «Λυρικά/Κηπουρός», πριν από πολλά χρόνια, όπου με γοήτευσε η ιδιαίτερη γραφή του και η ευαισθησία του.

Το ίδιο με γοήτευσε τώρα και το μυθιστόρημα. Βαθειά αλληγορικό βιβλίο περιγράφει την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της Ινδίας στις αρχές του 20ου αιώνα, με μια γλώσσα άκρως λυρική, γεμάτη συμβολισμούς και μεταφορές.

Μέσα από 3 διαφορετικούς χαρακτήρες ο συγγραφέας μας δίνει μια εικόνα της χώρας του, την πάλη της παράδοσης με τον εκσυγχρονισμό, τον ρόλο της γυναίκας μέσα στο σπίτι και στην κοινωνία, την έξαρση του εθνικισμού ενάντια στον διεθνισμό και ουμανισμό.

Η Μπιμάλα προσπαθεί να βρει την ταυτότητα της σαν γυναίκα μέσα στο χάος του εθνικιστικού κινήματος, ο Νίκιλ προσπαθεί να κρατήσει τις αρχές με τις οποίες μεγάλωσε, ονειροπόλος, ευγενής, καλλιεργημένος, ήπιων τόνων gentleman και ο Σαντίπ στον αντίποδα του Νίκιλ συμπληρώνοντας το ερωτικό τρίγωνο, ριζοσπάστης, παρορμητικός, εθνικιστής, ο κύριος «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».  

Νομίζω πως είναι ένα βιβλίο βαθειά πολιτικό και συνάμα φιλοσοφικό, που μόνο για την γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Ταγκόρ αξίζει να διαβαστεί.

Και ένας στοίχος από την ποιητική συλλογή Σκόρπια πουλιά: «Καλότυχος είναι εκείνος που η λάμψη της φήμης του δεν έρχεται να σκεπάσει την αλήθεια του».

Βιολέττα Παπαδοπούλου

Βιβλίο με πολλές φιλοσοφικές αναφορές, ασχολείται με την πάλη του καλού και του δίκαιου, του μεγαλόψυχου, της καλής προαίρεσης και του ανοιχτού μυαλού, που εκπροσωπούνται από τον μαχαραγιά Νίκιλ και του κακού και της απληστίας, της ψευτιάς, της ματαιοδοξίας, της δίψας για εξουσία, της απατεωνιάς, που κρύβονται πίσω από ωραία και μεγάλα λόγια, από σοφιστείες και ψευτοφιλοσοφίες, που εκπροσωπούνται από το Σαντίπ.

Και ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους, η γυναίκα του Νίκιλ, η Μπιμάλα, το μήλον της έριδος, η θεά και η καταστροφή, η γυναίκα που μεταμορφώνεται από σύζυγο πιστή και αφοσιωμένη, κλεισμένη στο σπιτικό της, σε διεκδικήτρια του έρωτα, της δύναμης, της εξουσίας και της εξωστρέφειας.

Όταν όμως ξυπνάει από την πλάνη της, βλέπει το αληθινό πρόσωπο του καθενός, μετανοεί, αλλά είναι πια αργά.

Πολύ ωραίες οι σκέψεις και ο λόγος του, μας μεταφέρει την κατάσταση στην Ινδία την περίοδο του κινήματος του Σουαντέσι, μας δείχνει πόσες αυθαιρεσίες έγιναν στο όνομα της αυτονομίας της Ινδίας καθώς και το πολιτισμικό επίπεδο που διαμόρφωνε τις σχέσεις των μελών της κοινωνίας. Πολύ ενδιαφέροντα όσα μαθαίνουμε για την ινδική κουλτούρα και θρησκεία, τα έθιμά τους, τις κάστες και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τη ζωή ζώντας σε αυτές καθώς και την μετεμψύχωση σε επόμενες ζωές.

Λίγο κουράστηκα όμως με τις επαναλήψεις και δεν μπόρεσα να καταλάβω την θέση του συγγραφέα για την γυναίκα της εποχής του και το πραγματικό της στίγμα στην κοινωνία. Όταν απελευθερώνεται, χάνεται και η απελευθέρωση γίνεται οπωσδήποτε με την απώλεια της λογικής;

Ντίνα Παπαδοπούλου

Στα Μπενγκάλι ο τίτλος είναι «At home and outside». Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1916 στα Μπενγκάλι και το 1919 μεταφράστηκε από τον ανιψιό του Ταγκόρ, Σουρεντρανάθ Ταγκόρ, στα αγγλικά. Είναι μια μάχη με τον εαυτό του, μια μάχη μεταξύ των απόψεών του για τη Δυτική κουλτούρα  και την εναντίωσή της. Αυτό εκπροσωπείται από τους δύο χαρακτήρες τον Νίκιλ και τον Σαντίπ. Ο Νίκιλ που λειτουργεί με τη λογική και εναντιώνεται σε κάθε μορφή βίας, και ο Σαντίπ που δεν αφήνει τίποτε να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο του προκειμένου να πετύχει τον στόχο του.

 Το μυθιστόρημα εξελίσσεται στις αρχές του 20^ου αιώνα. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Λόρδος Curzon αποφάσισε να χωρίσει τους ινδουιστές από τους μουσουλμάνους σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Ένα βασικό θέμα που τίθεται είναι αυτό του εθνικισμού που εκδηλώνεται με διάφορες ενέργειες. Ο Σαντίπ είναι ο αρχηγός του εθνικιστικού κινήματος Σβαντέσι. Γνωρίζει πως όλο αυτό μπορεί να τελειώσει πολύ άσχημα, όμως πιστεύει πως η ελευθερία πρέπει να αποκτηθεί με κάθε κόστος. Χρησιμοποιεί τα θρησκευτικά κείμενα από τη Bhagavarad Gita, για να υποστηρίξει τις ιδέες του, τον εθνικισμό του, όπως γίνεται πάντα, από τις σταυροφορίες μέχρι τους τζιχαντιστές, τον ISIS. Η Bhagavarad Gita, που γράφηκε μεταξύ 500 π.Χ. και 200 π.Χ., προτείνει μια ηθική δράσης και κατέχει μοναδική θέση στη μεταφυσική, τη θρησκεία και την ηθική των Ινδών. Ένα άλλο θέμα είναι οι διαφορετικές απόψεις της αλήθειας. Ο Νίκιλ είναι ιδεολόγος, ενώ ο Σαντίπ ριζοσπάστης, που θεωρεί πως οι απόψεις του Νίκιλ είναι κατώτερες της πραγματικότητας όπου ζει αυτός ως ηγέτης. Η Μπιμάλα πρέπει να συγκρίνει τις αλήθειες. Ο Σαντίπ την εισάγει στην αλήθεια της Σανκτι (θηλυκή δύναμη) ενώ η ζωή της με τον Νίκιλ είναι επικεντρωμένη στα συζυγικά καθήκοντα. Ο Νίκιλ είναι ένας αφοσιωμένος σύζυγος που την αγαπά και προσπαθεί να την μυήσει σε διαφορετικές-δυτικές συνήθειες. Προσπαθεί ακόμα να της δώσει γνώσεις και να την κάνει να συνειδητοποιήσει, να καταλάβει, τη θέση της στον κόσμο και όχι μόνο στο σπίτι. Εκείνη όμως όσο περνά ο καιρός βρίσκει στον Σαντίπ αυτά που λείπουν από τον Νίκιλ, την μεγάλη φιλοδοξία και την βίαιη υπεράσπιση της ιδεολογίας, που τελικά όμως θα την κάνουν να συνειδητοποιήσει την αγάπη της για τον Νίκιλ. Η ιστορία εκτός των άλλων, δοκιμάζει και τις αντοχές των δεσμών του γάμου. Κάποια πράγματα που μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση είναι η σημασία που δίνουν στην εξωτερική εμφάνιση, «η ομορφιά είναι δόξα» λέει κάπου. Ακόμα το θέμα της κάστας το βρίσκω απαράδεκτο καθώς και πολλά από όσα λέει ο Σαντίπ, π.χ. πως η απληστία είναι κάτι φυσιολογικό. Θα ήθελα πολλά ακόμα να πω αλλά μένω σε μια φράση του μυθιστορήματος «Ο άνθρωπος είναι πολύ μεγαλύτερος από τα πράγματα που χάνει στην ζωή».

 Κατερίνα Τσίχλα

Το λογοτέχνημα «Το σπίτι και ο κήπος» του Ραμπιντανάθ Ταγκόρ, είναι ταυτόχρονα ποίηση, ιστορία και μελέτη πάνω στις αρχές ψυχολογίας των ανθρώπινων σχέσεων καθώς και τις πλευρές εξουσίας που τα άτομα αγαπούν να ασκούν. Γραμμένο με φόντο την Βεγγάλη των αρχών του 20^ου αιώνα και κύριο σημείο ανατροπής των βεβαιοτήτων, το κίνημα κατά το οποίο επαναστατημένοι Ινδοί μποϊκοτάρουν τα ξένα προϊόντα και στηρίζουν την ινδική παραγωγή, έχει ορίζοντα πολύ πέρα από την πολιτική και τον εθνικισμό. Ορίζει τα παιχνίδια που παίζουν οι άνθρωποι σε ατομικό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τα γνωστά εργαλεία του έρωτα και της κυριαρχίας. Καθώς το βιβλίο αναπτύσσεται τον λόγο παίρνουν εναλλασσόμενα οι τρεις πρωταγωνιστές και μας προχωρούν ο καθένας από το δικό του οπτικό κόσμο στην εξέλιξη της ιστορίας.

Η Μπιμάλα, αρχικά ευγνώμων με την τύχη της, σύζυγος ευγενική και παραδοσιακή στο ρόλο της, κεντά ένα προφίλ ζωής που αποδίδεται με ακρίβεια στην φράση της « η αφοσίωση στον σύντροφο ανυψώνει το επίπεδο της συνάντησης» .Η ανατροπή της κοσμοθεωρίας της έρχεται με την άφιξη ανδρός δυναμικού, παθιασμένου με την εξουσία και την επανάσταση. Η ταπεινή Μπιμάλα, σαγηνεύεται από τον δυναμισμό του και αναγνωρίζοντας την δύναμη που και η ίδια του ασκεί, μετατρέπεται από ευτυχής σε ανήσυχη, παθιασμένη, τολμηρή. Σπάει κάθε προσωπικό και κοινωνικό όριο φτάνοντας μέχρι τα άκρα της, βιώνοντας την φλόγα του πάθους και της επανάστασης απέναντι στα έως τώρα δεδομένα της. Η ανάγκη της για αλλαγή, ετεροπροσδιορισμένα αποκτημένη, την βρίσκει απροετοίμαστη και αλλάζει το σύμπαν της.

Ο Νίκιλ, γόνος οικογένειας ευγενών και ευγενής σύζυγος, κρατά τον ρόλο της σταθερότητας σε όλο το κείμενο. Ανθρωπιστής, ενδιαφερόμενος για την πνευματική παράδοση, τη γυναικεία χειραφέτηση, τους ανθρώπους πάνω από τα έθνη, την ευγένεια ψυχής πάνω από το χρήμα, την αγάπη για τη σύντροφο του πάνω από το εγώ του.

Ο Σαντίπ εγωιστής, έξυπνος, «εξωραΐζει τα εγωιστικά του πάθη με μεγαλόστομες ονομασίες». «Η αγάπη του για τη χώρα είναι μια διαφορετική μορφή της εγωιστικής και γεμάτης απληστίας αγάπης για τον εαυτό του» (σελ.39). Αποφασίζει να χρωματίσει τον αγώνα του για την κατάκτηση μιας ανατρεπτικής για τη χώρα του ιδέας με την κατάκτηση μιας γυναίκας. Κάτι που θα φούσκωνε τα πανιά της ούτως ή άλλως πλεονεξίας του. Η επανάσταση που ξεκινά δεν μας πείθει ότι είναι στόχος. Μοιάζει αυτοσκοπός. «Κάτι σαν αστραπόβροντο για να στηρίξει την περηφάνια του και όχι για να φωτίσει τον δρόμο του».

Απαραίτητη θεωρώ την μνεία στην εξαιρετική μετάφραση. Το λεκτικό «Ορθή μπροστά στο χάσμα του απροσμέτρητου κι ωστόσο όχι απρόσμενου» της σελίδας 87 με έκανε να θαυμάσω την απίστευτη δυνατότητα ισοδύναμου με αυτό που καταλαβαίνω να εννοεί και ο συγγραφέας.

Η φράση που θα κρατήσω μαζί μου όταν το βιβλίο θα είναι μακριά μου, είναι αυτή της σελ.18. «Όμως ο ήλιος ανατέλλει και το σκοτάδι διαλύεται. Μια στιγμή είναι αρκετή για να μηδενιστεί μια απέραντη απόσταση».

Αντιγόνη Παπαδάκη
Το βιβλίο του Ινδού συγγραφέα Ταγκόρ (βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1913) «Το σπίτι και ο κόσμος» πρωτοεκδόθηκε το 1915 και η υπόθεση του διαδραματίζεται στη Βεγγάζη, στις αρχές του 20^ου αιώνα, όπου έχουν ξεσπάσει σοβαρές ταραχές. Συμμετέχοντας ο συγγραφέας στον αγώνα του ινδικού λαού για την ανεξαρτησία του μέσω των πρωταγωνιστών του βιβλίου του κριτικάρει το κίνημα Σουαντέσι που υπήρξε πρόδρομο κίνημα του μεγάλου κινήματος του Γκάντι.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με τρεις αφηγητές πρωταγωνιστές, τρεις πρωτοπρόσωπες και μερικές φορές αυτοαναφορικές φωνές, όπου ο καθένας με τη σειρά του παρουσιάζει το δικό του όραμα για τον κόσμο, τρεις αφηγητές που διασταυρώνονται, συνδιαλέγονται, σε μια ιστορία αγάπης όπου συγκρούεται η παράδοση με την νεωτερικότητα. Κατά πρώτον ο Νίκιλ, ένας πλούσιος μαχαραγιάς, με φιλελεύθερες ιδέες, ανοιχτός στον δυτικό κόσμο, του οποίου εκτιμά τις πνευματικές αξίες. Ο Νίκιλ θα ζήσει την αποδόμηση του κόσμου του, την εγκατάλειψη από τη γυναίκα του, που τόσο αγάπησε, και τη βία και τις εντάσεις στην περιοχή του. Η Μπιμάλα προέρχεται από οικογένεια ταπεινής καταγωγής, παντρεύεται τον Νίκιλ και εντάσσεται σε μια ινδουιστική οικογένεια πολύ παραδοσιακή, που ακολουθεί, εντούτοις, την μουσουλμανική παράδοση που θέλει τις γυναίκες να ζουν κλεισμένες στην Ζενάνα. Όμως, όλα αλλάζουν όταν στο προσκήνιο εμφανίζεται ο φίλος του Νίκιλ, ο Σαντίπ. Χωρίς να μετακινηθεί η Μπιμάλα πολύ μακριά, έχει με τον Σαντίπ ένα είδος επαφής με τον εξωτερικό κόσμο. Γοητεύεται από τον αρρενωπό και παθιασμένο άνδρα, τον θαυμάζει, επιδοκιμάζει τις εξτρεμιστικές αναζητήσεις του και φτάνεις στο σημείο να προδώσει τον άντρα της.

Τώρα, όσο για τον Σαντίπ, τον φίλο από το πανεπιστήμιο του Νίκιλ, πρόκειται για έναν αριβίστα, ασυνείδητο, για τον οποίο «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Είναι ένας κόλακας που προσπαθεί με κάθε κόπο να πιάσει στα δίχτυα του την αφελή Μπιλάλα. Προκαλεί ταραχές, αδιαφορεί για τις συνέπειες, χρησιμοποιώντας τα χαρίσματά του, την ευγλωττία του και την επιρροή που ασκεί στους ανθρώπους. Εμφανίζεται ως αρχηγός του κινήματος Σουαντέσι, που υποστηρίζει το μποϋκοτάζ των ευρωπαϊκών προϊόντων. Η χαμηλή τιμή αυτών των προϊόντων εμπόδιζε την ανάπτυξη των βιοτεχνικών ινδικών προϊόντων (την ιδέα αυτή θα την υιοθετήσει αργότερα και ο Μαχάτμα Γκάντι). Όμως παρ’ όλα αυτά ο Σαντίπ ενδιαφέρεται περισσότερο για την εξουσία, τα χρήματα και τις γυναίκες απ’ ότι για την απελευθέρωση του ινδικού λαού και την ειρήνη ανάμεσα στις ινδουιστικές και τις μουσουλμανικές κοινότητες.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο Ταγκόρ θέλησε να δώσει το πορτρέτο τριών τύπων ανθρώπων και δύο οράματα δύο αντιτιθέμενων κόσμων: το ένα όραμα να στηρίζεται στη βία και στην αρπαγή της εξουσίας και το άλλο, αντίθετα, να στηρίζεται στη μη χρήση βίας και στη μη χειραγώγηση των άλλων ανθρώπων.

Ένα από τα χαρακτηριστικά του Ταγκόρ στο μυθιστόρημα αυτό είναι η χρήση προσεγμένων μεταφορών, σύμφωνα με την παράδοση που προέρχεται από την αρχαία σανσκριτική λογοτεχνία. Επίσης, μια άλλη ιδιαιτερότητα αυτού του μυθιστορήματος είναι οι πολλές παραπομπές στην κλασσική ινδική λογοτεχνία (βλέπε Κρίσνα-Φλάουτο).

Το ύφος του Ταγκόρ είναι υπέροχο. Μας νανουρίζει με την μελωδία του και τη γλυκύτητά του, αν και όλη η αφήγηση είναι μαύρη και καταλήγει στη βία και το θάνατο. Η λογική δεν μπορεί να νικήσει τη βία και την όρεξη ορισμένων για κυριαρχία.         

Κλεοπάτρα Τσάκουρη
Μυθιστόρημα που σε κερδίζει απόν τις πρώτες σελίδες του, με την ομορφιά της γραφής του, με τα νοήματά του, με τις ιδέες και σκέψεις του.

Οι βασικοί του ήρωες είναι τρεις: ο Νίκιλ, ο οικοδεσπότης, πλούσιος άρχοντας στη Βεγγάλη των Ινδιών, η Μπιμάλα, η γυναίκα του, ο Σαντίπ, παλιός φίλος του αφέντη Νίκιλ, και φιλοξενούμενός του, ο οποίος είναι ο αρχηγός του πατριωτικού κινήματος Σουαντέσι.  Με τον λόγο του και το δυναμικό του χαρακτήρα κατορθώνει να προσελκύσει το ενδιαφέρον της Μπιμάλα, να τον ερωτευτεί να θυσιάσει τα πάντα γι αυτόν: συζυγική πίστη, οικογενειακή τιμή, χρήματα, χρυσαφικά. Να γίνει, τελικά, υποχείριό της γοητείας του.

Ο σύζυγος δέχεται αγόγγυστα την εγκατάλειψη από τη γυναίκα του, μέσα στο ίδιο του το σπίτι, καταλαβαίνοντας την ανάγκη της να αφοσιωθεί σε ανώτερα ιδανικά, όπως την ελευθερία της πατρίδας της από τα ξένα συμφέροντα, και αυτήν την ευκαιρία της τη δίνει ο Σαντίπ. Άκουγε με θαυμασμό όταν της έλεγε: «Οι άνδρες μόνο να σκέπτονται μπορούν. Εσείς οι γυναίκες έχετε ένα δικό σας τρόπο να καταλαβαίνετε χωρίς να σκέπτεστε. Η γυναίκα γεννήθηκε από το κέφι του Θεού. Τον άνδρα τον δούλεψε ο Θεός με το σφυρί για να τον φτιάξει». Η ιστορία τελειώνει τραγικά, με τον τραυματισμό ίσως θανάσιμο του οικοδεσπότη Νίκιλ, το θάνατο του νεαρού Αμούλνα, οπαδού του Σπαντίπ, που στην πορεία απογοητεύτηκε, τον μίσησε, έγινε εχθρός του. Ο Σαντίπ μετανοιωμένος φεύγει για την Καλκούτα. Η Μπιμάλα βλέπει τα όνειρά της να διαλύονται, την ψυχή της να σκορπίζεται, το μυαλό της να σκοτεινιάζει, να φτάνει στην απόγνωση, να σκέφτεται ακόμη και την αυτοκτονία. Όλα τελειώνουν χωρίς τη δικαίωση κανενός ήρωα της ιστορίας, χωρίς κανένας να βρει το δρόμο που λαχταρούσε. 

Τώρα διαβάζουμε: Μ. Καραγάτσης, "Το μεγάλο συναξάρι"

Τετάρτη 19/10/2016  
στις 7:00 μ.μ. στη γκαλερί "Ρω"  
96ο βιβλίο / πρόταση Κωνσταντίνας Χονδρογιάννη 

Το μεγάλο συναξάρι 

Μ. Καραγάτσης

Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1999

 

"Επτά ιστορίες που μας δείχνουν όλες τις μορφές του πολύμορφου πεζογράφου: την αγάπη της ρεαλιστικής λεπτομέρειας, τη λυρική διάθεση, την απλοχωριά και τη λυγεράδα της φαντασίας, την άνεση της αφήγησης, την ικανότητα της διαγραφής του συναισθήματος και του στοχασμού, την ειρωνική δεξιοτεχνία. Μικροί πίνακες, είτε συνθεμένοι με το κέφι της στιγμής, είτε κινημένοι από μια βαθύτερη λαχτάρα ψυχής."

Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος

«Ο καλός λογοτέχνης μας παρουσιάζει όπως θέλουμε να είμαστε.
Εκείνος που τολμάει να μας παρουσιάζει όπως είμαστε είναι κακός λογοτέχνης.
Ιδού λοιπόν, αγαπητοί μου, γιατί είμαι ένας κακός λογοτέχνης.»

Μ. Καραγάτσης*
(23 Ιουνίου 1908 − 14 Σεπτεμβρίου 1960)

Μ. Καραγάτσης  ήταν Έλληνας πεζογράφος, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της «Γενιάς του '30». Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Ροδόπουλος. Το ψευδώνυμο Καραγάτσης προήλθε από το δέντρο πτελέα ή καραγάτσι στο εξοχικό της οικογένειάς του στη Ραψάνη της Θεσσαλίας, όπου περνούσε τα περισσότερα εφηβικά καλοκαίρια του. Εκεί συνήθιζε να διαβάζει καθισμένος κάτω από ένα καραγάτσι που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας του χωριού. Το «Μ.» του ψευδωνύμου του προήλθε πιθανότατα από το ρώσικο όνομα «Μίτια» (ρωσική εκδοχή του Δημήτρης), με το οποίο τον αποκαλούσαν φίλοι και συμφοιτητές του, λόγω της μεγάλης του αγάπης για τον Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και ιδιαίτερα για το έργο Αδερφοί Καραμάζοφ. Το γεγονός ότι υπέγραφε τα έργα του ως «Μ. Καραγάτσης» προκάλεσε σύγχυση σε αρκετούς φιλολόγους, που συχνά ερμήνευαν το «Μ» ως Μιχάλης, λόγω των ηρώων του, Μιχάλη Καραμάνου (στον Γιούγκερμαν) και Μιχάλη Ρούση (στον Μεγάλο ύπνο), που θεωρούνται περσόνες του συγγραφέα Παρόλα αυτά σύμφωνα με πρόσφατη προφορική μαρτυρία της κόρης του Μαρίνας Καραγάτση το αρχικό γράμμα «Μ.» μπροστά από το ψευδώνυμο Καραγάτσης πράγματι παραπέμπει στο όνομα Μιχάλης. Όμως το μυστήριο του γράμματος «Μ» δεν θα μπορέσει ποτέ να εξαλειφθεί, διότι ο Καραγάτσης δεν δήλωσε δημόσια ποια η σημασία του.

  Πηγή βιογραφικών στοιχείων: https://el.wikipedia.org