Δελτίο Τύπου
Κοινοί Ιεροί Τόποι
στα Βαλκάνια και στη
Μεσόγειο
ΣΑΒΒΑΤΟ 23.09.2017, εγκαίνια
Tα εγκαίνια θα τελέσει ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, κ.
Γιάννης Μπουτάρης:
20.00 / Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
22.00 / Γενί Τζαμί, Συναυλία Σαβίνας Γιαννάτου
ΚΥΡΙΑΚΗ 24.09.2017
Διεθνές Workshop
9.30-19.00 / Μουσείο
Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
ΤΡΙΤΗ 26.09.2017
20.00 / Γενί Τζαμί, Περφόρμανς του Μάριου Χατζηπροκοπίου: «Σέ µιά ἄκρη τοῦ διαδρόµου»: µια παραστασιακή
διάλεξη για τον θρήνο και
την αγάπη.
Η τριμερής έκθεση διοργανώνεται από το Μακεδονικό
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, σε
συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης.
Χώροι: Μακεδονικό Μουσείο
Σύγχρονης Τέχνης | Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης | Γενί Τζαμί
Διάρκεια εκθέσεων
23 Σεπτεμβρίου – 31
Δεκεμβρίου 2017
Η έκθεση γενικά
Όπως έκαναν στο παρελθόν για αιώνες, έτσι και σήμερα πολλοί
Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι προσεύχονται σε ιερά που ανήκουν σε μια
άλλη θρησκεία. Η ύπαρξη κοινών ιερών τόπων είναι ένα γνωστό φαινόμενο με βαθιές
ρίζες στη Μεσόγειο, το οποίο φανερώνει τη διαπερατότητα των ορίων μεταξύ των
θρησκευτικών κοινοτήτων. Παρά τις θεολογικές διαφορές, οι τρεις μονοθεϊστικές
θρησκείες μοιράζονται ένα σύνολο κοινών στοιχείων ως προς τις πεποιθήσεις, τις
τελετουργίες, τα ιερά πρόσωπα και τους ιερούς τόπους. Η τριμερής έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι διερευνά
το φαινόμενο αυτό εντοπίζοντάς το σε συγκεκριμένα παραδείγματα και γεωγραφικά
πλαίσια, αναδεικνύοντας τη συνύφανση συμβόλων και μορφών, πρακτικών και τόπων
που το καθορίζουν.
Η έκθεση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
«Όπου τρέμουσιν άπειρα τα φώτα της νυκτός,
εκεί ψηλά πλατύνεται ο γαλαξίας
και χύνει 30 δρόσου σταγόνας»
Από την Ωδή Πέμπτη. Εις Μούσας, Ανδρέα Κάλβου
Το πρώτο μέρος της έκθεσης στο Μακεδονικό
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προσφέρει στον επισκέπτη μια εμπειρία που
βασίζεται στη σύζευξη της σύγχρονης τέχνης με την ανθρωπολογική έρευνα. Η
ανθρωπολογική μαρτυρία περιγράφει ιερά αφιερωμένα σε προφήτες και πατριάρχες,
στην Παναγία και σε αγίους που τιμώνται από διαφορετικές θρησκείες.
Παράλληλα,
τα έργα σύγχρονης τέχνης λειτουργούν ως νέοι τόποι διαπραγμάτευσης εννοιών του
ιερού. Φωτογραφίες, έργα τέχνης, εικόνες, ανθρωπολογικά τεκμήρια συμπλέκονται,
ανανοηματοδώντας την έννοια της θρησκευτικής συνύπαρξης. Μέσω των έργων
σύγχρονης τέχνης, τίθενται ερωτήματα γύρω από τη δύναμη των θρησκευτικών
συμβόλων και παραδόσεων, καθώς και των πρακτικών οι οποίες βρίσκονται στον
πυρήνα ή στις παρυφές της θρησκείας και της πίστης.
Αναλυτικά, η έκθεση στο Μακεδονικό Μουσείο
Σύγχρονης Τέχνης διαρθρώνεται σε πέντε ενότητες, οι οποίες παρουσιάζουν
διαφορετικούς ιερούς τόπους τόσο ως προς την υλικότητά τους, όσο και ως προς τη
συμβολική τους δύναμη, συνδυάζοντας εθνογραφικό υλικό που τεκμηριώνει κοινές
θρησκευτικές πρακτικές στη Μεσόγειο, με έργα τέχνης που θέτουν ερωτήματα για
την έννοια του ιερού χώρου.
Ο
Αβραάμ, η Ραχήλ και ο Προφήτης Ηλίας συγκροτούν την αρχή μιας κοινής γενεαλογίας
των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, ενώ φιγούρες όπως ο Άγιος Γεώργιος, οι Επτά
Παίδες της Εφέσου ή η Γκριμπά στην Τυνησία αναδεικνύουν τη δύναμη των Αγίων. Η
Παναγία, καθοριστική κοινή μορφή των θρησκειών, ενσωματώνει τις ιδιότητες
μιας οικουμενικής μητέρας που ξεπερνά τα θρησκευτικά όρια.
Οι
θρησκευτικές αλληλεπιδράσεις στα ιερά της Μεσογείου, και όχι μόνο,
παρουσιάζονται μέσω των αντικειμένων και υλικών κάθε είδους που χρησιμοποιούν
οι πιστοί, καθώς και μέσα από σύντομα ντοκιμαντέρ που καταγράφουν τις
καθημερινές επαφές, τις κοινές προσευχές και τα λόγια όσων επισκέπτονται αυτούς
τους τόπους. Αυτές οι στιγμές επαφής και αμοιβαιότητας μεταξύ των θρησκειών
δεν αποτελούν απλώς ιστορική κληρονομιά, αλλά δημιουργούνται συνεχώς εκ νέου
στις σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες. Αυτό έρχεται να υπενθυμίσει
η περίπτωση της ανέγερσης του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου, ως χώρου ανοιχτού
και προσβάσιμου για όλους, στο Σημείο Μηδέν της Νέας Υόρκης.
Παράλληλα
με την καταγραφή των ίδιων των ιερών τόπων, σύγχρονοι καλλιτέχνες, ιχνηλατούν
και επεκτείνουν τα όρια που προσδιορίζουν τις ευχές, τις επιθυμίες και τους
φόβους των πιστών των τριών θρησκειών μέσα από έργα που φέρουν τις ενδείξεις
κοινών πρακτικών και μοτίβων. Ταυτόχρονα, διευρύνουν τους ορίζοντες της πίστης
με έργα που αποτίουν φόρο τιμής στους νεκρούς και που θέτουν ερωτήματα για την
ίδια τη δύναμη των ιερών τόπων και συμβόλων.
Η έκθεση στο Γενί Τζαμί
Το τρίτο μέρος της έκθεσης, στο Γενί
Τζαμί, παρουσιάζει μια ιστορική αφήγηση της πόλης της Θεσσαλονίκης με
έμφαση στις ωσμώσεις μεταξύ των τριών μεγάλων θρησκευτικών κοινοτήτων, ως μέρος
τόσο του θεσμικού περιβάλλοντος, όσο και της συνύπαρξης σε καθημερινό επίπεδο.
Θεσμικές επαφές, λαϊκές θρησκευτικές αλληλεπιδράσεις, μαρτυρίες περιηγητών και
ιστορίες συνύπαρξης σε συγκεκριμένους ιερούς τόπους αναδεικνύονται ως πολύτιμα
θραύσματα μιας εμπειρίας της πόλης που έχει πλέον απολεσθεί και μιας μνήμης που
φθίνει: της Θεσσαλονίκης ως πόλης που κάποτε μοιράζονταν διαφορετικές εθνοτικές
και θρησκευτικές κοινότητες.
Περφόρμανς του
Μάριου Χατζηπροκοπίου: «Σέ µιά ἄκρη τοῦ διαδρόµου»: µια
παραστασιακή διάλεξη για τον θρήνο
και την αγάπη
Την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2017 και ώρα 20.00 στο Γενί Τζαμί
Πώς ζει κανείς µε την ιδέα ότι η αγάπη του δεν θεωρείται αγάπη, και ότι
η απώλεια δεν θεωρείται απώλεια;
Πώς ζει κανείς µια µη αναγνωρίσιµη ζωή;
Τζούντιθ Μπάτλερ
Ποιοι µπορούν να θρηνήσουν
για ποιους; Με τι τρόπους; Με ποια γλώσσα; Και πού;
Μπορεί ένας διεµφυλικός να θρηνηθεί σε δεκαπεντασύλλαβο; Μπορεί ένας
εθνικός του 3ου αιώνα µ.Χ να θρηνήσει τον Χριστιανό φίλο του σε
γλώσσα Χριστιανών; Όπως θρηνεί τον Ιωνάθαν o Δαυίδ, ή ο Σέργιος τον Βάκχο;
Ποια σώµατα θεωρούνται άξια θρήνου και άξια ταφής; Ποιες και ποιοι
έχουν δικαίωµα να παραλάβουν τις σωρούς των αγαπηµένων τους; Τι σηµαίνει ένα
τέτοιο δικαίωµα να αναγνωρίζεται;
Τι προϋποθέτει, τι επιβάλλει, αλλά και τι αποκλείει η συµµετοχή στον
κύκλο των θρηνούντων; Πώς το συµβάν του θανάτου, που κατ'εξοχήν διασαλεύει τα
σύνορα, µπορεί εν τέλει και να τα επανεδραιώνει; Πώς οι διαφορές θρησκείας,
καταγωγής, ή σεξουαλικότητας αναδύονται εκ νέου στη θρηνητική τελετουργία και
οριοθετούν την πρόσβαση σε αυτήν;
Ποιες εµπειρίες πένθους θεωρούνται άξιες να θρηνηθούν συλλογικά, µεγαλοφώνως, και ποιες εκτοπίζονται
-µονήρεις, χαµηλόφωνες- σέ µιά ἄκρη τοῦ
διαδρόµου;
Εκκινώντας από το ποίηµα του Κ.Π.
Καβάφη Μύρης- Αλεξάνδρεια του 340 µ.Χ.,
και τους τρόπους όπου σε αυτό σκηνοθετείται η θρηνητική τελετουργία και η
διάσταση µεταξύ εθνικών και Χριστιανών, η παραστασιακή διάλεξη διερευνά τα
παραπάνω ερωτήµατα µε έµφαση στην εγγενή ξενότητα -και επικείµενη κατάλυση-
κάθε ανθρώπινου δεσµού.
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ
/ ARTISTS
Αλέξης
Ακριθάκης / Alexis Akrithakis (GR)
Benji Boyadjian (PS)
Τάσος Βρεττός / Tassos Vrettos (GR)
Φίλιππος Γκούτζος / Filippos Gkoutzos (GR)
Λυδία Δαμπασίνα / Lydia Dambassina (GR/FR)
Μάριος Ελευθεριάδης
/ Marios Teriade Eleftheriadis (GR)
Thierry Fournier (FR)
Ragna Ingadottir (IS)
Μαρία Κομπατσιάρη / Maria Kompatsiari (GR)
Δημήτρης Κοντός / Dimitris Condos (GR)
Lino Mannocci (IT)
Νατάσσα Μαρκίδου / Natassa Markidou (GR)
Βιργινία Μαστρογιαννάκη / Virginia Mastrogiannaki (GR)
Δημήτρης Μεράντζας / Dimitris Merantzas (GR)
Μανόλης Μπαμπούσης / Manolis Baboussis (GR)
Γιάννος Οικονόμου / Yiannos Economou (CY)
Θεόδωρος Παπαγιάννης / Theodoros
Papagiannis (GR)
Λήδα Παπακωνσταντίνου / Leda
Papaconstantinou (GR)
Manoël Pénicaud (FR)
Nira Pereg (IL)
Νάνα Σαχίνη / Nana Sachini (GR)
Niki de Saint Phalle (FR)
Γιώργος Τσακίρης / Yorgos Tsakiris (GR)
Στέλιος Φαϊτάκης / Stelios Faitakis (GR)
Μάριος Χατζηπροκοπίου
/ Marios Chatziprokopiou (GR)
Έλλη
Χρυσίδου / Elli Chryssidou (GR)
Σύλληψη–Γενική επιμέλεια
Dionigi
Albera, IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France
Karen
Barkey, University of California, Berkeley, USA
Δημήτρης Παπαδόπουλος, Τμήμα Ανθρωπολογίας, Western Michigan University, USA
Manoël
Pénicaud, IDEMEC, CNRS–Aix–Marseille University, France
■ ΜΜΣΤ
Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου, Διευθύντρια ΜΜΣΤ
Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte
Επιμελήτρια
ΜΜΣΤ - Υπεύθυνη επικοινωνίας: Κατερίνα Σύρογλου
Τεχνικός
υπεύθυνος:
Στέλιος Θεοδωρίδης
Ανάρτηση
έργων:
Περικλής Γαλανός
Εκπαιδευτικά
προγράμματα: Χριστίνα Μαβίνη, Βίλλυ Πολυζούλη
Γραμματεία: Γιάννα Μαντζαρλή
Λογιστήριο: Χάρης Θεοδωρίδης,
Ευτυχία Πετρίδου
Υποδοχή: Κατερίνα Κελέκη
Εποπτεία: Αναστασία Κέλτσου,
Παντελής Ραμαντάνης
Εθελοντές:
Αλέξανδρος Αμπατζόγλου, Mαρία
Ασλανίδου, Βασιλική Καραπαναγιωτίδου
▲ ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ
Επιμελήτρια: Θούλη Μισιρλόγλου
Βοηθός επιμελητή: Miguel Fernandez Belmonte
Έρευνα: Χάρης Ραϊτσίνης
Επιστημονικός σύμβουλος: Παναγιώτης Πούλος - sonorCities
Έφορος
Δημοτικής Πινακοθήκης Θεσσαλονίκης: Αλεξία
Ξαφοπούλου, εικαστικός
■▲
Οπτική επικοινωνία: Δημήτρης Παπάζογλου
Κατασκευές χώρου: constructivist
Μεταφορές έργων τέχνης: MOVE ART
Ασφάλιση έργων τέχνης: ΝΤΑΛΙΑΝΗ ΕΠΕ – Karavias Art Insurance
Τεχνολογικός εξοπλισμός: m-spirit
Συνεργαζόμενοι
φορείς
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς
Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς
Βρετανική Σχολή Αθηνών
Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης
ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης
IDEMEC, CNRS
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού
Μουσείο Μπενάκη
Museum
of European and Mediterranean Civilizations
Κεντρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης
SATIS, Aix-Marseille University
Η διοργάνωση εντάσσεται
στο Παράλληλο Πρόγραμμα της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης
Θεσσαλονίκης “Φαντασιακές Εστίες-Imagined Homes” (www.thessalonikibiennale.gr) και των 52ων ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ.
Μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα και ξεναγήσεις
θα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της έκθεσης.
Εκθεσιακοί χώροι και
ώρες λειτουργίας
Μακεδονικό
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Εγνατία 154
(ΔΕΘ-Helexpo), 546 36 Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310-240002
Πέμπτη 10:00-22:00,
Παρασκευή & Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00, Δευτέρα έως Τετάρτη
κλειστά
Μουσείο
Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
Αποθήκη
Α’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης, τηλ.: 2310-566716
Τρίτη/Τετάρτη/Πέμπτη/Σάββατο/Κυριακή
11:00-19:00, Παρασκευή 11:00-22:00, Δευτέρα κλειστά
Γενί
Τζαμί (Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο)
Αρχαιολογικού Μουσείου
30, 546 41 Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310-857978
Τρίτη ως Παρασκευή
10:00-18:0, Σάββατο 11:00-15:00, Κυριακή & Δευτέρα κλειστά
Περισσότερες
πληροφορίες :
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Εγνατία 154 (ΔΕΘ-HELEXPO) 54636, Θεσσαλονίκη
Τ: 2310 2400002, mmcart@mmca.org.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου