Δικά μας: Για το "Delivery Boy" του Ηλία Κουτσούκου

Delivery Boy ,  Ηλίας Κουτσούκος

Εκδόσεις Γαβριηλήδης, 2013

Το μέλλον δεν χαρίζεται σε κανέναν 

Του  Απόστολου Λυκεσά 

Τα κείμενα του Ηλία Κουτσούκου είναι φυτίλια ταχείας αναφλέξεως. Βρίσκονται στα όρια της αυτόματης γραφής και της ενστικτώδους αντίδρασης σε εξωτερικά ερεθίσματα. Είναι ατημέλητα αλλά διόλου απρόσεχτα. Χωράνε σε μια χαρτοπετσέτα αλλά κρύβουν σπασμένα ξυραφάκια.

Λάτρης και υπερασπιστής από παλιά της μικρής φόρμας, ο Κουτσούκος μονάζει πλέον στο ελάχιστο. Από το οπισθόφυλλο ήδη προαναγγέλλει για τον αναγνώστη: «Είναι εποχή για να λέμε λίγα. Με τα πολλά μπερδευόμαστε, μεγαλώνει η υπαρξιακή αγωνία, πληθαίνουν τα αδιέξοδα». Η μεγάλη αφήγηση στα κείμενα του Κουτσούκου ενυπάρχει μόνο ως καιόμενη χάρτινη μάζα των εποχών εκείνων που τα μυθιστορήματα διαβάζονταν κοντά στο τζάκι. Σήμερα υπάρχουν άλλες ανάγκες κραυγάζει. Και είναι τέτοιας έκτασης και μεγέθους οι ανάγκες αυτές που η καύση βιβλίων είναι μια πράξη σχεδόν υπερασπιστική της ανθρώπινης υπόστασης. Οι μυθιστορηματικοί ήρωες του παρελθόντος και του παρόντος έχουν άλλες προτεραιότητες από αυτές που η μεταμοντέρνα σαλονάτη εκδοχή ήθελε να επιβάλλει την τελευταία εικοσαετία. Οι άνθρωποι πρώτα πρέπει να ζεσταθούν άρα να μπαλώσουν τα αποφόρια τους και κυρίως να μην ρίξουν στη φωτιά τα κουρέλια της αξιοπρέπειας τους.

Διότι οι άνθρωποι είναι ξαφνικά πολύ μόνοι, όσο και ο συγγραφέας. Τους έχει απομείνει ένας άγγελος κατανόησης και παραφυσικά φαινόμενα τα οποία λειτουργούν ως αντιδραστήρια για να επιστρέψουν στην παιδική τους ηλικία η οποία θα τους θυμίσει ότι είχαν δίκιο τότε που φαντάζονταν και επιδίωκαν ένα άλλο κόσμο. Ένας κόσμος που δεν οικοδομήθηκε και φταίνε δυστυχώς οι ίδιοι γι αυτό και τα φτηνιάριακα προτάγματα που ακολούθησαν.

Η λογοτεχνία του Κουτσούκου απαντά με τον ίδιο ειρωνικά βίαιο τρόπο στις μέχρι πρότινος εκσυγχρονιστικές επιταγές: «πριν την λογοτεχνία έχω... μια δουλειά να κάνω». Η λυσσώδης αυτή αντιστροφή της απατηλής εκδοχής του «θαύματος» τις συνέπειες του οποίου ζούμε σήμερα φτάνει μέχρι καταργήσεως της λογοτεχνίας. Ή μήπως όχι;

Ο συγγραφέας γράφει για να βρίσει. Χυδαία. Καθότι η περιρρέουσα χυδαιότητα δεν απαντιέται έλλογα αλλά και η τακτική του υβρίζοντος στρουθίου επί δώματος είναι χωρίς αποτέλεσμα. Καλείται λοιπόν η γραφή να μεγεθύνει την βωμολοχία να της δώσει υλική υπόσταση να αναστηθεί η ίδια η ζωή, να δηλώσει την ύπαρξή της, να εγγράψει τον καθαρό θυμό με σαφήνεια για να μην διαφύγει στα πτερόεντα καθημερινά και κυρίως να μην μολυνθεί από τις συμβάσεις.

Ο βωμολοχικός θυμός, αφιλτράριστος, λιπόσαρκος από καλλιλογίες, αγγίζει την προφορικότητα, την υποδύεται ή κρύβει επιμελώς την ανάγκη που υπάρχει να ακριβολογήσει, να πετύχει όσα ένας βομβαρδισμός δεν κατορθώνει, αλλά μια σφαίρα επιτυγχάνει.

Αυτή η συλλογή κειμένων είναι μια αναφορά στην παιδική ηλικία ταυτοχρόνως όμως και συνταγή επιβίωσης συνταξιούχων ανδρών. Συνταγή η οποία περικλείεται στη λογική: διάβασε τα βιβλία που δεν έχεις διαβάσει ακόμη, κάνε σκανταλιές που δεν έκανες τα χρόνια της λογικής και δικαιολόγησε την ύπαρξή σου στη διαστημική σούπα ζώντας αντισυμβατικά διότι έτσι κι αλλιώς από τις συμβάσεις μέχρι τώρα μόνο κακομοιριές και αποτυχίες σου έλαχαν.

Τι είναι το ντελίβερι μπόι; Ένας αποτυχημένος που όμως δεν είναι κάθαρμα φιλοτομάρι με μερσέντες. Ή αλλιώς το τρακάρισμα μιας αποτυχίας που την φχαριστιέσαι με μια επιτυχία γουρουνότητας.

Τι είναι η καύση των βιβλίων; Τίποτα άλλο από μια πετυχημένη ανάγνωση λογοτεχνικών θριάμβων που ευτυχώς πέτυχαν να μάθουν αξιοπρέπεια στον αναγνώστη.

Τι σημαίνει να είσαι εκτός θέματος στην έκθεση για το πρώτο χιόνι; Ότι είσαι ένας γραφιάς που πριν καθίσεις να γράψεις μαζεύεις τα άντερά σου από τις μαχαιριές της αληθινής απόγνωσης που κυκλοφορεί τριγύρω και σκουπίζεις τα χέρια σου στις λευκές κόλλες.

Είναι ασέβεια έφηβος να ορέγεσαι σεξουαλικά μια Αργυρούλα την ώρα των θρησκευτικών;

Τι είναι μια ολόγυμνη δίμετρη Ουκρανέζα που κόβει βόλτες στο σαλόνι σου; Το κόκκινο ιππικό του Μπάμπελ που καταπίπτει στην χαράδρα του ορίζοντα.

Ποτέ μην πετάξεις του τόμους του Τολστόι διότι έχουν και κατασταλτικές ιδιότητες ενίοτε χρειαζούμενες καθότι ένα βιβλίο είναι πάντα ένα ...όπλο.

Ο Κουτσούκος γράφει την ζωή του ή ζει γράφοντας τα γεγονότα που τον ενδιαφέρουν. Παραφυσικά γεγονότα διαστέλλουν την πραγματικότητα κατά την μεριά του ανθρώπινου θαύματος ενόσω το αλτσχάιμερ παραμονεύει. Η ... δημιουργική γραφή ξακρίζει ερωτικές επιθυμίες και τις τοποθετεί στις πραγματικές τους διαστάσεις. Από κοντά αθώοι σταυροφόροι και άραβες πολεμιστές με κατανόηση συναντιούνται με ζιγκολό της σήμερον και βγαίνουν γυμνοί όπως ο άνθρωπος του Βιτρούβιου στην ίδια λεωφόρο όπου έκπληκτοι αυτοκινητιστές καλούνται να καταλάβουν πρώτα το νόημα της ύπαρξης τους κι ύστερα των εκπλήξεων που καραδοκούν μπροστά στα μάτια τους. Πολλές αναγνώστριες διαβάζουν έναν μισογυνισμό στα κείμενα του Η.Κ. αλλά όπως πολλές άλλες, αντιθέτως, ανακαλύπτουν ότι ο συγγραφέας απέναντι στην γυναικεία ομορφιά είναι παντελώς ανυπεράσπιστος.

Εν ολίγοις ο συγγραφέας με τα τελευταία του κείμενα αντιδιαστέλλει στην παθητικότητα που γεννά -ή από την οποία γεννιέται- η θλίψη την ενεργητικότητα του απελπισμένου. Στο κάτω κάτω της γραφής το μέλλον δεν χαρίζεται σε κανέναν και για το παρελθόν μην κλαίς εφόσον δεν αξίζει δυάρα τσακιστή.

Ο Απόστολος Λυκεσάς είναι συγγραφέας

  Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Αυγή" ΑΥΓΗ στις 13.10.2013

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

Τριανταπέντε ιστορίες είναι το μενού από πικάντικες μικροϊαφηγήσεις, όπως μας τις παραδίδει σε έναν κομψό τόμο –και καλή αναγνωστική μας "όρεξη"– ο συγγραφέας Ηλίας Κουτσούκος – delivery boy, κατά το διήγημα που δίνει τον τίτλο στο βιβλίο.

Πρόκειται για  διαβολεμένα υπερβολικές, πρωτότυπες, βέβηλες και εκρηκτικές ιστορίες, όπου μέσα σε μια ισοπεδωτική και ισοπεδωμένη καθημερινότητα γραφική και εξωτική που θυμίζει –σε ατμόσφαιρα και ύφος– Μπουκόφσκι, Καββαδία, Σουρούνη, Σάλιντζερ και μπητ λογοτεχνία, κυοφορείται μια βραδυφλεγής ανατροπή.

Άλλοτε σε πρώτο πρόσωπο και άλλοτε σε τρίτο ολοκληρώνονται με θαυμαστή λιτότητα και ευρηματικούς τίτλους οι περισσότερες ιστορίες (Delivery boy, Ταγματάρχης Εμφυλίου, Ταχυδρόμος του Συρράκου, Μαύρος Λύκος στο Σμόλικα, Μιλώντας με τον Φιντέλ), παράξενες, πικρές ή αστείες, σκιτσάροντας με βωμολοχίες και αστείες διακηρύξεις πότε έναν αθέατο πιτσιρικά που βγάζει τη γλώσσα στη σοβαροφάνεια και τα «δήθεν» και πότε έναν επαναστατημένο ονειροπόλο αιώνιο έφηβο που βάζει θυμωμένος τα πράγματα στη θέση τους με το δικό του, έστω στραβό, λανθασμένο τρόπο (Οι ήρωες στο τζάκι, Όσο πας γίνεσαι χειρότερος, Ανταλλαγές αιχμαλώτων).

Ποίηση και τραγικότητα, τρυφερότητα και χιούμορ διεμβολίζουν υπογείως τα κείμενα χωρίς να λείπει μια σεξιστική και ρατσιστική ματιά στη γυναίκα που είναι ανελλιπώς ή κούκλα των κόμιξ του Μίλο Μανάρα ή επιεικώς «θεία» που φοιτά  στα μαθήματα δημιουργικής γραφής... κρατώντας σημειώσεις!

 Δημοσιεύτηκε στο www.bookpress.gr την Τεταρτη, 19 Ιουνιου 2013