Κινηματογραφική Λέσχη των Εργαζομένων της ΕΡΤ3: «Γραμμένο στον άνεμο»- Δευτέρα 7-11-2016

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΩΝΕΙΑ ΣΤΟ «ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΝΕΜΟ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους Το ζεύγος και η βία τη Δευτέρα 7 Noεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το κλασικό μελόδραμα του Ντάγκλας Σερκ Γραμμένο στον άνεμο (ΗΠΑ, 1956, έγχρωμη, 95'). Παίζουν: Ροκ Χάτσον, Λορίν Μπακόλ, Ντόροθι Μαλόουν, Ρόμπερτ Στακ.

Θα προλογίσουν οι Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου και Νίνος Φένεκ Μικελίδης, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Αμερικανού κριτικού Ρότζερ Έμπερτ. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η ανατροπή των κώδικων του μελοδράματος στον Ντάγκλας Σερκ.

Οι παράλληλες ιστορίες δυο φίλων, ενός σκληρά εργαζόμενου μηχανικού και ενός πλούσιου πλεϊμπόι, με τον πρώτο να αποκροούει τις ερωτικές επιθέσεις της γυναίκας του δευτέρου προκειμένου να κρατήσει την αγαπημένη του.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Οι γνώμες πάνω στα μελοδράματα του Ντάγκλας Σερκ διίστανται από όταν κυκλοφόρησαν στη δεκαετία του '50. Τότε, οι κριτικοί τα χλεύασαν και το κοινό τα αγκάλιασε. Σήμερα οι περισσότεροι θεατές τα απορρίπτουν ως ποπ σκουπίδια, αλλά σε σημαντικούς κινηματογραφικούς κύκλους ο Σερκ θεωρείται μεγάλος κινηματογραφιστής. Ένας Γερμανός που ξέφυγε από τον Χίτλερ για να γίνει ο έξυπνος υπονομευτής του αμερικανικού μεταπολεμικού υλισμού.

Το Γραμμένο στον Άνεμο είναι ένα διεστραμμένο και αισχρά αστείο μελόδραμα όπου μπορούμε να δούμε τα σπέρματα του Ντάλλας, της Δυναστείας και των άλλων σαπουνόπερων. Ο Σερκ καθιέρωσε τον τόνο τους, όπου η σοκαριστική συμπεριφορά παρουσιάζεται με παθιασμένη ιερότητα, ενώ υποβόσκει η παρωδία.

Όλες οι κριτικές της ταινίας πάνε κάπως έτσι: είναι για τον πλούτο, τον αλκοολισμό, τη νυμφομανία, την ανικανότητα, την αυτοκτονία και τα συγκαλυμμένα στοιχεία αιμομιξίας και ομοφυλοφιλίας. Είναι μια ταινία φτιαγμένη για χλευασμό και οίκτο.

Για να εκτιμηθεί μια ταινία όπως το Γραμμένο στον Άνεμο χρειάζεται περισσότερη εξυπνάδα απ' ότι για την κατανόηση ενός αριστουργήματος του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, επειδή τα μοτίβα του Μπέργκμαν είναι ορατά και έντονα, ενώ στον Σερκ το στυλ επικαλύπτει το μήνυμα. Οι εσωτερικοί χώροι είναι άγρια υπερβολικοί, και οι εξωτερικοί είναι ψεύτικοι. Θέλει να αντιληφθούμε το τεχνητό, να δούμε ότι δεν χρησιμοποιεί το ρεαλισμό, αλλά ένα υπερβολικό στυλ των χολιγουντιανών στούντιο.

Οι ηθοποιοί είναι το ίδιο τεχνητοί με τα σκηνικά. Δείχνουν σαν εξώφυλλα από φωτορομάντζα και μιλούν με κλισέ από βίπερ. Ο Σερκ δεν γύριζε τις ταινίες του κατά λάθος, και η ευχαρίστηση τού Γραμμένο στον Άνεμο είναι ο τρόπος που διαστρεβλώνει τη φυσική αξία των ηθοποιών για να τη χρησιμοποιήσει ειρωνικά.

Σίγουρα ο Σερκ χαμογελούσε όταν σκηνοθετούσε. Ανατρέπει το lifestyle που δοξάζει. Αν δούμε μόνο το περιτύλιγμα, είναι μόνο μια φτηνή σαπουνόπερα. Αν δούμε το στυλ, τον παραλογισμό, την υπερβολή, και τη σάτιρα, είναι μια ανατροπή όλων των δραμάτων που χειρίζονταν με ιερότητα τέτοια υλικά.

Το να εκτιμούμε τη φτήνια του Γραμμένο στον Άνεμο δε σημαίνει ότι την αποδεχόμαστε. Σε μεγαλύτερο βαθμό απ' όσο καταλαβαίνουμε, οι ζωές και οι αποφάσεις μας καθορίζονται από ποπ κλισέ και συμβάσεις. Ταινίες που εξάρουν τη φαντασία μας μάς βοηθούν να τις δούμε, να διασκεδάσουμε με αυτές και με τους εαυτούς μας. Καθαρίζουν την ατμόσφαιρα.

Ο Ντάγκλας Σερκ είχε δύο καριέρες. Πέρασε τα πρώτα 37 του χρόνια στη Γερμανία, δουλεύοντας ως θεατρικός σκηνοθέτης, ειδικευμένος στο κλασικό ρεπερτόριο. Η φήμη του βασίζεται σε μια σειρά αμερικανικών μελοδραμάτων, δουλεύοντας με τον Ροκ Χάτσον περισσότερο από κάθε άλλο σταρ. Ίσως επειδή εκτιμούσε ότι η κρυφή ομοφυλοφιλία του Χάτσον λειτουργούσε ως λεπτή υπονόμευση των εμπορεύσιμων χαρακτήρων που ενσάρκωνε.

Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, άλλος ένας Γερμανός με εμμονή στις αμερικανικές μελοδραματικές φόρμες, είπε ότι ο Σερκ άσκησε τη μεγαλύτερη επίδραση στο έργο του. «Έχω δει χίλιες φορές το Γραμμένο στον Άνεμο”, δήλωσε ο Ισπανός σκηνοθέτης Πέδρο Αλμοδόβαρ, “και ανυπομονώ να το ξαναδώ”. Το στυλ του Σερκ εξαπλώθηκε με τόση ευρύτητα ώστε κανείς δε μπορεί να κάνει μελόδραμα χωρίς ευθεία αναφορά σ' εκείνον. Με αμέτρητους ορατούς και αόρατους τρόπους, η έξυπνη υπονόμευση του Σερκ λόξευσε την αμερικανική κουλτούρα, και συνεισέφερε στο άνοιγμα μιας νέας εποχής της ειρωνείας.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΝΕΜΟ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Γραμμένο στον άνεμο είναι:

1.      Για την εκπληκτική κοινωνική κωδικοποίηση που κάνει ο μέγας Σερκ.

2.      Για τους έξοχους ρόλους σε όλα τα επίπεδα.

3.      Για την εκπληκτική σηματοδότηση που δίνει στις ταινίες του Σερκ η παρουσία του Ροκ Χάτσον, δυναμικού και όμορφου άντρα, βαθύτατα όμως υπονομευμένου και στη μυθοπλασία και στην πραγματικότητα.

4.      Για τη συναρπαστική έγχρωμη τεχνικολόρ φωτογραφία του Ράσελ Μίτι, που αποδίδει με καθαρότητα το χάρτινο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κόσμου.

5.      Για τα υποδειγματικά απεικονισμένα κοσμοπολίτικα ντεκόρ που μοιάζουν με χάρτινα, άλλη μια κριτική ματιά πάνω στον καπιταλισμό.

6.      Για τη φοβερή βία που υποκρύπτουν όλα αυτά τα δεδομένα, όπου η υπεροχή του χρήματος αγοράζει και τα αισθήματα.

7.      Για την σκληρή και ξεκάθαρη αποφλοίωση του προσωπείου του καπιταλισμού, του πλούτου, της ευμάρειας και της υπερσυσσώρευσης του κέρδους.

8.      Γιατί ποτέ άλλοτε το μελόδραμα δεν ανατράπηκε εκ των έσω με τόσο έμμεσο κοινωνικό συμβολισμό.

9.      Γιατί ενώ τα έργα του Σερκ παρεξηγήθηκαν στην αρχή, αργότερα έγινε κατανοητή η σημασία και οι συμβολισμοί τους και μετατράπηκαν σε καλτ.

10.  Γιατί ο Σερκ γίνεται κατανοητός μόνο από τις καλύτερες ταινίες του, όπως το “Γραμμένο στον άνεμο” και το “Αυτή είναι η ζωή μου”.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 14 Νοεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το νεονουάρ του Ζαν Πιέρ Μελβίλ Ο μπάτσος (1972).