ΕΡΤ και ΕΡΤ3 - Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα: «Δεσμώτης του ιλίγγου»

ΕΡΩΤΙΣΜΟΣ, ΤΟΛΜΗ, ΔΙΦΟΡΟΥΜΕΝΟ, ΜΥΣΤΗΡΙΟ

ΣΤΟΝ «ΔΕΣΜΩΤΗ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ» ΤΟΥ ΑΛΦΡΕΝΤ ΧΙΤΣΚΟΚ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Ταινιοθήκη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 στο κλείσιμο του αφιερώματος Δεσμώτες του ιλίγγου προβάλλει με ελεύθερη είσοδο για τα μέλη της στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Μιχαήλ Ιωάννου 10, τηλ. 2310233665) τη Δευτέρα 12 Οκτωβρίου στις 21:00 το αριστουργηματικό ψυχολογικό θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ Δεσμώτης του Ιλίγγου (ΗΠΑ, 1958, έγχρωμη, 124'). Παίζουν: Τζέιμς Στιούαρτ, Κιμ Νόβακ, Μπάρμπαρα Μπελ Γκέντις.

Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά της Seven Films, ενώ η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό. Στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση του Νίνου Μικελίδη από το βιβλίο του «Οι 100 καλύτερες ταινίες μου».

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η υπαινικτική τολμηρότητα του Χίτσκοκ.

Ένας πρώην αστυνομικός που πάσχει από ακροφοβία αναλαμβάνει, για λογαριασμό ενός παλιού συμμαθητή του, την παρακολούθηση της γυναίκας του, που δείχνει επικίνδυνες τάσεις αυτοκτονίας.

Η ανάλυση του Νίνου Μικελίδη που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Το αριστούργημα των αριστουργημάτων, η πιο πλούσια σε θέματα αλλά και καινοτομίες ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ (1899-1980), που εδώ ξεπερνά τον εαυτό του αποκαλύπτοντάς μας (όπως το είχε κάνει και με το "Υπό τον Αιγόκερω") την κρυμμένη πλευρά του εαυτού του. Η πιο προσωπική ταινία του δημιουργού της, που συζητήθηκε κι εξακολουθεί να συζητείται και στις μέρες μας γι' αυτό και παραμένει, περισσότερο από σαράντα τώρα χρόνια, πάντα αγέραστη, εξακολουθώντας να έχει την ίδια μαγεία και ομορφιά, μαζί και την ίδια δύναμη, όπως όταν πρωτοεμφανίστηκε.

Τι να πρώτο-εξυμνήσει κανείς σ' αυτή την ταινία; Την τεχνική της δεξιοτεχνία και την τελειότητα των εκφραστικών της μέσων; Την ερωτική, ταυτόχρονα νεκροφιλική της, ατμόσφαιρα; Τα πολυσύνθετα, βασανισμένα της πρόσωπα; Βασικά βέβαια έχουμε να κάνουμε με μιαν από τις πιο απαισιόδοξες ταινίες του Χίτσκοκ. Μια ταινία γύρω από τις ενοχές, την εκμετάλλευση της εμπιστοσύνης του άλλου, τον προδομένο έρωτα, τη ψυχανάλυση, όλα δεμένα με μια ασυνήθιστη ιστορία έρωτα και μυστηρίου.

Με βάση ένα μυθιστόρημα των Πιερ Μπουαλό και Τομά Ναρσεζάκ (υπεύθυνοι και για την ιστορία της ταινίας του Κλουζό "Οι διαβολογυναίκες"), ο "Δεσμώτης του ιλίγγου" αφηγείται την ιστορία ενός πρώην αστυνομικού του Σαν Φρανσίσκο (Τζέιμς Στιούαρτ), με φόβο για τα ύψη (πάσχει από ακροφοβία εξαιτίας ενός ατυχήματος στην διάρκεια της εκτέλεσης του καθήκοντος), που αναλαμβάνει, για λογαριασμό ενός παλιού συμμαθητή του, την παρακολούθηση της γυναίκας του, Μαντλέν (Κιμ Νόβακ), που δείχνει επικίνδυνες τάσεις αυτοκτονίας. Στην πορεία θα την ερωτευτεί τρελά κι όταν εκείνη αυτοκτονεί, αυτός, σαν σύγχρονος Πυγμαλίωνας, αρχίζει να δίνει σε μιαν άλλη γυναίκα που συναντά τυχαία, καταπληκτικά όμοια με την πρώτη, την προσωπικότητα της νεκρής.

Ερωτική μανία, νεκροφιλία, ανεξέλεγκτο πάθος; Ο βασανισμένος, νευρωτικός ντετέκτιβ του Τζέιμς Στιούαρτ είναι απ' όλα. Στα χέρια του, κι εκείνα του Χίτσκοκ πίσω από την κάμερα, η Κιμ Νόβακ (πραγματική κούκλα, γυναίκα πειρασμός, απλησίαστη ξανθή, όπως όλες οι ηρωίδες του Χίτσκοκ),μετατρέπεται σε μια θλιμμένη, μοναδική Γαλάτεια (γυναίκα δηλαδή όπως ακριβώς την θέλουν οι άντρες), με μια φλόγα μέσα της έτοιμη να βγει στην επιφάνεια, που ολοκληρώνεται με τη "χημεία" της συνάντησής της με τον ντετέκτιβ του Στιούαρτ. Χημεία που επεκτείνεται και στη θαυμάσια, μοναδική μουσική του Μπέρναρντ Χέρμαν, την ατμοσφαιρική φωτογραφία του Ρόμπερτ Μπερκς (με τα αρχικά, μουντά χρώματα της φωτογραφίας να παρουσιάζονται σ' όλη τους την ομορφιά, χάρη στην πρόσφατη αποκατάσταση της ταινίας, χρώματα που το 1958 η εταιρία παραγωγής είχε αντικαταστήσει με πιο φανταχτερά, για να απαλύνει την απαισιόδοξη πλευρά της) και όλα τα άλλα επιμέρους στοιχεία, που ο Χίτσκοκ "δένει" με την άνεση, τη δύναμη και την ωριμότητα του αληθινού δημιουργού.

Η ποίηση, η μαγεία, η ομορφιά είναι στοιχεία που συναντάμε σε κάθε πλάνο της ταινίας, ταινία που κάθε φορά που τη βλέπεις ανακαλύπτεις και καινούρια, το ίδιο συναρπαστικά στοιχεία. Το ότι ο Χίτσκοκ χρησιμοποιεί εδώ όλες τις δυνατότητες που του προσφέρει η τεχνική (μαζί και την πρωτότυπη, μοναδική στην μέχρι τότε ιστορία του κινηματογράφου, χρήση της, όταν, για να δημιουργήσει την αίσθηση της ζαλάδας που αισθάνεται μπροστά στα ύψη ο ήρωας, βάζει την κάμερα σε μικρό γερανό που υποχωρεί ενώ ο φακός ζουμάρει προς τα μπρος), δείχνει τη σχολαστικότητα αλλά και τη σοβαρότητα με την οποία ο σκηνοθέτης αντιμετώπιζε την τέχνη του. Φτάνει να δει κανείς αυτή την ταινία για να καταλάβει ότι ο τίτλος "μετρ του μυστηρίου" που δόθηκε στον Χίτσκοκ περιορίζει τις αληθινές, τεράστιες ικανότητες του ιδιοφυή αυτού δημιουργού.»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟΝ «ΔΕΣΜΩΤΗ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε τον Δεσμώτη του Ιλίγγου είναι:

1.    Για την εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Άλφρεντ Χίτσκοκ.

2.    Για το γεμάτο ανατροπές σενάριο της.

3.    Για την παθιασμένη ερμηνεία του Τζέιμς Στιούαρτ.

4.    Για τον διπλό ρόλο της αδικημένης Κιμ Νόβακ.

5.    Για την έγχρωμη φωτογραφία της.

6.    Για την υπέροχη μουσική του Μπέρναρντ Χέρμαν.

7.    Για τα οπτικά της εφέ.

8.    Για την εκμετάλλευση του ευρήματος της πλαστοπροσωπίας.

9.    Για τον νεκροφιλικό ερωτισμό της.

10.  Για το ότι αντιγράφηκε πολλάκις χωρίς να ξεπεραστεί.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 19 Οκτωβρίου η Ταινιοθήκη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 παρουσιάζει το θρίλερ του Λούτσιο Φούλτσι Η μία πάνω στην άλλη (1969) ως άνοιγμα του νέου αφιερώματός της Ο Κίτρινος Τρόμος (Cinema Giallo).