ΕΡΤ και ΕΡΤ3 - Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα: «Τα 400 χτυπήματα»

ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΤΡΥΦΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ «ΤΑ 400 ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3, ξεκινώντας το νέο αφιέρωμά της με τίτλο Γαλλική Τρυφ(ο)ερότητα, παρουσιάζει τη Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το αριστουργηματικό βραβευμένο δράμα του Φρανσουά Τρυφό Τα 400 χτυπήματα (Γαλλία, 1959, ασπρόμαυρη, 99'). Παίζουν: Ζαν Πιέρ Λεό, Κλερ Μοριέ, Αλμπέρ Ρεμί, Γκυ Ντεκόμπλ.

Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά της New Star και του κ. Bελισάριου Κοσυβάκη, ενώ η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση της κ. Τζίας Γιοβάνη από την εφημερίδα “Ριζοσπάστης”. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Ο παντοτινός νεανικός αντικομφορμισμός ενάντια στο κατεστημένο.

Ένα μικρό αγόρι υποφέρει από έλλειψη προσοχής μετατρέπεται σε μικροκακοποιό από αντίδραση.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Ο Φρανσουά Τρυφό ήταν 27 χρονών όταν γύρισε «Τα 400 Χτυπήματα» με δάνειο 75.000 δολαρίων από τον πεθερό του. Μια ταινία λυρική, με παντελή όμως απουσία συναισθηματισμού, με έναν έφηβο Παριζιάνο από τις γκρίζες γειτονιές στο επίκεντρο. Στο ρόλο του 15χρονου Αντουάν Ντουανέλ ο ηθοποιός Ζαν - Πιερ Λεό, alter ego του Τρυφό και το πρόσωπο της νουβέλ βαγκ προς τα έξω. Ο σκηνοθέτης αφιέρωσε το φιλμ του στον κριτικό και θεωρητικό του κινηματογράφου Αντρέ Μπαζέν, ο οποίος πέθανε μόλις τη δεύτερη μέρα των γυρισμάτων. Η ταινία «Τα 400 Χτυπήματα» παραπέμπει ενσυνείδητα στην ταινία του Ζαν Βιγκό «Zerode conduite» από το 1933 και εντάσσεται στην παράδοση του γαλλικού κινηματογράφου για παιδιά και εφήβους.

Το 1954, ο νεαρός κριτικός Φρανσουά Τρυφό, που αποτελεί μέρος της ομάδας, στο άρθρο του «Μια κάποια τάση του γαλλικού σινεμά» καταφέρεται βίαια κατά των ισχυουσών δομών του συμβατικού εμπορικού κινηματογράφου. Το 1958 πετά μια πέτρα στα λιμνάζοντα ύδατα του γαλλικού σινεμά από τις σελίδες του περιοδικού «Arts». Αρθρογραφεί πάλι εναντίον της κινηματογραφικής βιομηχανίας του εμπορικού σινεμά και της άκαμπτης δομής της παραγωγής στη Γαλλία που εμποδίζει απαγορευτικά την είσοδο σε όποιον δεν προσαρμόζεται στους κανόνες της αγοράς. Ο Τρυφό τον επόμενο χρόνο περνά από τη θεωρία στην πράξη με την πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους «Τα 400 Χτυπήματα».

Η ταινία, που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει συγγενής του νεορεαλισμού, αφηγείται την ιστορία του Αντουάν Ντουανέλ, ενός δεκαπεντάχρονου ευαίσθητου κι ευάλωτου εφήβου, γόνου μικροαστικής οικογένειας που συμπεριφέρεται σαν παλιόπαιδο γιατί αισθάνεται θύμα ενός αδιάφορου οικογενειακού περιβάλλοντος κι ενός εχθρικού κόσμου. Η κοινωνική καταγγελία του Τρυφό αρθρώνεται ψιθυριστά και σε επίπεδο εικόνας, αλλά και λόγου. Ο λόγος συνιστά κυρίαρχο στοιχείο στο σινεμά του σκηνοθέτη, που σχολιάζει τη ζωή μέσα από το μέσο του σινεμά, χωρίς διάθεση ανατροπής των κανόνων του κινηματογραφικού παιχνιδιού. Ο Τρυφό αντιμετωπίζει τον Αντουάν μέσα από ένα βλέμμα συνενοχής (στο φιλμ υπάρχει πληθώρα αυτοβιογραφικών στοιχείων και αναφορών) και δικαιολογεί τη συμπεριφορά του εφήβου γιατί πάσχει από έλλειψης αγάπης. Στο φόντο το Παρίσι, η γειτονιά Clichy, ορθώνεται μέσα στην ασπρόμαυρη φωτογραφία με κάμερα ιδιαίτερα κινητική και ελαφριά, κάτι που συνιστά κανόνα ύφους για τη νουβέλ βαγκ. Για τις στιλιστικές συμβάσεις της νουβέλ βαγκ υπάρχουν θεωρητικές αιτίες, αλλά και οικονομικές που σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν και το αισθητικό αποτέλεσμα. Οι αιτίες αυτές καθόρισαν το χαρακτήρα του νέου κύματος ως κινηματογράφο αυτο-στοχαστικό ή metacinema, κινηματογράφο για τη διαδικασία, αλλά και τη φύση του ίδιου του κινηματογράφου.»

 

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΑ «400 ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε τα 400 χτυπήματα είναι:

1.    Για τον σαφέστατο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα της ως πρώτης ταινίας του Τρυφό.

2.    Για το αρχόμενο συνεχές χάπενινγκ με τον Ζαν Πιέρ Λεό.

3.    Για τη σαφή συμμετοχή στη νουβέλ βαγκ με διαδικασίες διαφορετικές από του Γκοντάρ και του Σαμπρόλ.

4.    Για τη σαφέστατη συγγένεια με το σινεμά του αβανγκαρντίστα Ζαν Βιγκό.

5.    Γιατί στην ιδεολογία του βγάζει το πνεύμα του επερχόμενου γαλλικού Μάη.

6.    Γιατί ο Τρυφό αποδέχεται την παραβατικότητα του μικρού ήρωα όχι μόνο ως σημείο αναφοράς στον εαυτό του, αλλά γιατί τη θεωρεί δικαιολογημένη.

7.    Για τον εξαιρετικό συνδυασμό ντοκυμαντέρ και μυθοπλασίας.

8.    Για την επίθεση σε όλες τις δομές του αστικού κατεστημένου.

9.    Για τη διαχείριση ενός πληθωρικού λόγου που ανατρέπει τις συμβάσεις της αστικής δραματουργίας.

10.  Γιατί έρχονται να συμπληρώσουν ανάλογες ταινίες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016 η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 προβάλλει στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το παραγνωρισμένο αριστούργημα του Φρανσουά Τρυφό Το απαλό δέρμα (1964).

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3 ΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΤΡΥΦ(Ο)ΕΡΟΤΗΤΑ

28/12/2015  ΤΑ 400 ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ (LES QUATRE CENTS COUPS, 1959) του Φρανσουά Τρυφό

4/1/2016  ΤΟ ΑΠΑΛΟ ΔΕΡΜΑ (LE PEAU DOUCE, 1964) του Φρανσουά Τρυφό

ΤΑΙΝΙΑ-ΕΚΠΛΗΞΗ

11/1/2016  Ο ΝΤΙΛΙΝΓΚΕΡ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΣ (DILLINGER E MORTO, 1969) του Μάρκο Φερέρι

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΓΑΛΛΙΚΗ ΤΡΥΦ(Ο)ΕΡΟΤΗΤΑ

18/1/2016  ΠΥΡΟΒΟΛEIΣΤΕ ΤΟΝ ΠΙΑΝΙΣΤΑ (TIREZ SUR LA PIANISTE, 1960) του Φρανσουά Τρυφό

25/1/2016  Η ΑΛΗΘΕΙΑ (LA VERITE, 1960) του Ανρί-Ζορζ Κλουζό

Σε ενδιάμεση ημερομηνία θα προβληθεί ταινία-έκπληξη με πρόλογο του σκηνοθέτη της.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Α ΛΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ

1/2/2016  ΤΖΑΝΓΚΟ (DJANGO, 1966) του Σέρτζιο Κορμπούτσι

8/2/2016  Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΡΙΝΓΚΟ (IL RITORNO DI RINGO, 1965) του Ντούτσιο Τεσάρι

15/2/2016  ΑΙΜΑ ΓΙΑ ΑΙΜΑ (FACCIA A FACCIA, 1967) του Σέρτζιο Σολίμα

22/2/2016  Ο ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ (IL GRANDE SILENZIO, 1968) του Σέρτζιο Κορμπούτσι

29/2/2016  ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ (MY NAME IS NOBODY/ IL MIO NOME E NESSUNO, 1973) του Τονίνο Βαλέρι, από μια ιδέα του Σέρτζιο Λεόνε