ΕΡΤ και ΕΡΤ3 - Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα: «Στρόμπολι, η γη του Θεού»

ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ, ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡΙΣΤΙΚΟ ΣΤΙΛ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΤΟ «ΣΤΡΟΜΠΟΛΙ, Η ΓΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ»

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3, κλείνοντας το αφιέρωμά της Όταν ο Ρομπέρτο συνάντησε την Ίνγκριντ, παρουσιάζει τη Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 2 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το αριστουργηματικό νεορεαλιστικό δράμα του Ρομπέρτο Ροσελίνι Στρόμπολι, η γη του Θεού (Ιταλία, 1950, ασπρόμαυρη, 107'). Παίζουν: Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Μάριο Βιτάλε, Ρέντσο Τσεζάνα, Μάριο Σπόντσο.

Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά της New Star και του κ. Bελισάριου Κοσυβάκη, ενώ η συνδιοργάνωση και καλλιτεχνική επιμέλεια γίνονται από το ΚΕΜΕΣ. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη ανάλυση της κ. Τζίας Γιοβάνη από την εφημερίδα “Ριζοσπάστης”. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Το προς συζήτηση θέμα στο λαϊκό πανεπιστήμιο για τον κινηματογράφο θα είναι: Η σύγκρουση του ανθρώπου κατά την εγκατάστασή του σε νέο οικιστικό πλαίσιο.

Μια νεαρή γυναίκα από τη Βαλτική παντρεύεται έναν Ιταλό ψαρά αλλά δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις συνθήκες ζωής του χωριού του.

Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Η ταινία «Στρόμπολι» (1950), που κυκλοφόρησε σε τρεις εκδοχές, δεν συνιστά απλά οχυρό του νεορεαλισμού, αλλά και λαμπρό παράδειγμα ενός νέου και «ελεύθερου στυλ» σινεμά που θα επηρεάσει τον ιταλικό κινηματογράφο της δεκαετίας του '60. Από στιλιστικο-αφηγηματική οπτική, η ταινία έχει και αξία ντοκιμαντέρ -τεκμηριώνει τοπικές συνήθειες, π.χ. το ψάρεμα του τόνου ή την έκρηξη του ηφαιστείου που πραγματοποιήθηκε κατά τα γυρίσματα- αλλά και αυτοβιογραφίας, σε ό,τι αφορά το σκηνοθέτη και την πρωταγωνίστριά του. Χαράζει, δε, μια καινούργια εξελικτική φάση, σε θεματικό και στιλιστικό επίπεδο, στο έργο του Ροσελίνι, καθώς και το ξεκίνημα της σύνθετης σχέσης του σκηνοθέτη με τη Σουηδή ηθοποιό Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Σχέση που γεννήθηκε από επιστολή της Μπέργκμαν προς το σκηνοθέτη, που ζητούσε να δουλέψει μαζί του. Η συνεργασία αυτή οδήγησε αμφοτέρους σε καλλιτεχνική ανέλιξη, εμφανή στις ταινίες της περιόδου «Stromboli, Terra di Dio», «Europa '51» και «Viaggio in Italia».

Ο Ροσελίνι στο «Στρόμπολι» ανατρέπει την εικόνα της Μπέργκμαν, απογυμνώνοντάς την από τα χολιγουντιανά σχήματα, κάνοντάς την πιο ανθρώπινη και λιγότερο σταρ. Η Μπέργκμαν γίνεται η Κάριν, πρόσφυγας από τη Λιθουανία, κλεισμένη σε ιταλικό στρατόπεδο για συνεργασία με τον κατακτητή. Επειδή δεν της χορηγούν άδεια να καταφύγει στη Λατινική Αμερική, παντρεύεται έναν Σικελό ψαρά για να βγει απ' το στρατόπεδο. Μετά το γάμο, το ζεύγος εγκαθίσταται στο πάτριο Στρόμπολι, όπου η γυναίκα υποφέρει απομονωμένη και περιθωριοποιημένη, σ' ένα περιβάλλον που δεν κατανοεί και δεν αποδέχεται. Η άθεη και ορθολογική της νοοτροπία τη σπρώχνει να εγκαταλείψει το νησί, εμποδίζεται όμως από την εχθρική φύση του ηφαιστείου, μια δύναμη θεϊκή που σπρώχνει τον Ροσελίνι να πειραματίζεται.

Βλέπει στο ηφαίστειο ένα συμβολικό στοιχείο, απειλητικό κι έτοιμο να εκραγεί, που θρέφεται από το δράμα και τη σύγκρουση, που ο σκηνοθέτης ερμηνεύει σύμφωνα με μια πολλαπλότητα οπτικής. Ο ρόλος της Κάριν προοριζόταν για την Άννα Μανιάνι, με την οποία ο Ροσελίνι είχε ερωτική σχέση. Τώρα έχει η Μπέργκμαν ερωτική σχέση με το σκηνοθέτη και γι' αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του σκανδαλιστικού Τύπου. Σαν την Κάριν εκτεθειμένη στα βλέμματα των ιθαγενών. Αλλά και ο Ροσελίνι βρίσκεται στο περιθώριο του επίσημου σινεμά, που ποτέ δεν τον αποδέχτηκε ολοσχερώς και πεπεισμένα...»

ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟ «ΣΤΡΟΜΠΟΛΙ, Η ΓΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ»

Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε το Στρόμπολι, η γη του Θεού είναι:

1.    Γιατι δεν είναι απλά ένα αριστούργημα του νεορεαλισμού αλλά θυμίζει το σινεμά-αλήθεια.

2. Γιατί πέραν της μυθοπλασίας παραπέμπει σε ταινία τεκμηρίωσης, περιέχοντας στοιχεία εθνογραφικού ντοκιμαντέρ.

3.    Γιατί τροποποιείται το στιλ του Ροσελίνι, μια και με την Μπέργκμαν αρχίζει μια διπλή σχέση, ως ηθοποιό και ερωτική.

4.    Γιατί χρόνια από τότε που γυρίστηκε παραμένει επίκαιρη ως προς το θέμα των προσφύγων.

5.    Γιατί ο Ροσελίνι με επιμονή απομυθοποιεί πλήρως το χολιγουντιανό πρόσωπο της Μπέργκμαν.

6.    Γιατί το ηφαίστειο λειτουργεί συμβολικά ως προς την επαπειλούμενη έκρηξη.

7.    Για τη σύγκρουση του ορθολογισμού της ηρωίδας με το μεταφυσικό δέος που εκφράζει το ηφαίστειο.

8.    Για τον εκπληκτικό και πάλι ρόλο της Ίνγκριντ Μπέργκμαν, που παίζει φοβισμένη και αποξενωμένη.

9.    Για τους εκπληκτικούς δεύτερους ρόλους των άλλων ηθοποιών.

10.  Για την εξαιρετική φαινομενολογία της σύγκρουσης ενός ανθρώπου που προέρχεται από ένα οικιστικό πλαίσιο και επιχειρεί να ενσωματωθεί σε νέο.

Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 προβάλλει το κορυφαίο δράμα του Φρανσουά Τρυφό Τα 400 χτυπήματα (1959) ως άνοιγμα του νέου αφιερώματός της Γαλλική Τρυφ(ο)ερότητα.