39 Βιβλίο - Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, "Οι τέσσερις τοίχοι" (3ος χρόνος)

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης,  Οι τέσσερις τοίχοι

Εκδόσεις Το Ροδακιό, 2004

2-10-2013

Βιβλίο 39ο

Πρόταση της Ανθής Καραμανλή

Παύλος Νεράντζης

Μ΄ εντυπωσίασε η πλοκή του μυθιστορήματος,  η αφήγησή του συγγραφέα που είναι λιτή, αλλά καθόλου κουραστική. Ο Χατζηγιαννίδης έχει μία εικονοκλαστική, κινηματογραφική γραφή. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες όλα ρέουν σε μια αλληλουχία εικόνων που θυμίζει film noir αφενός ως προς την εξέλιξη των δρώμενων και αφετέρου ως προς τον κυνισμό των χαρακτήρων.

Πράγματι ο συγγραφέας δεν δίνει σημασία στον χρόνο. Ο χρόνος είναι απροσδιόριστος. Ούτε στον τόπο, παρότι ο τίτλος του βιβλίου παραπέμπει σε τέσσερις τοίχους, δηλαδή σ΄ ένα σπίτι ή καλύτερα στο δωμάτιο ενός σπιτιού. Το σπίτι εδώ μπορεί να είναι οπουδήποτε στη Μεσόγειο, σε μία χώρα παραγωγής μελιού. Διαβάζοντας προσδιόρισα το σπίτι σε κάποιο νησί του ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος), αλλά θα μπορούσε να είναι, όπως και οι ήρωες κάπου στην Μάλτα ή στη Σικελία. Το μοναδικό ιδιαίτερο στοιχείο ως προς το σπίτι είναι ότι είναι στις παρυφές μας κωμόπολης, ενός χωριού.

Διπλή, λοιπόν απομόνωση για τους ήρωες μας. Σε νησί και μάλιστα σ΄ ένα χώρο μακριά από τα βλέμματα ων ανθρώπων. Και είναι ακριβώς αυτοί οι ήρωες, οι χαρακτήρες που ενσαρκώνουν που εντυπωσιάζουν, που έλκουν τον αναγνώστη.

Η πραγματικότητα του Π. Ροακή ανατρέπεται από τις παραισθήσεις, που είχε από μικρό παιδί, που σταμάτησαν μεν, αλλά μετουσιώνονται σε φοβίες με την έλευση μια άγνωστης γυναίκας. Ο Ροδακής φαίνεται ότι τα έχει ζήσει όλα. Ήταν από εύπορη οικογένεια, ταξίδεψε όταν πέθανε ο πατέρας του, έστω για λίγο, αλλά στα πέρατα της γης. Παρότι όλα αυτά τα έχει ζήσει επιδερμικά, δεν νοιώθει την ανάγκη να μετακινηθεί, ούτε να καλλιεργήσει σχέσεις. Τον ενδιαφέρει πιο πολύ η σχέση του με τα πράγματα, τα δικά του πολύτιμα αντικείμενα κρυμμένα διάσπαρτα μέσα στο σπίτι.

Από τα πιο ωραία σημεία του βιβλίου είναι (σελ. 42-43) για το πώς βλέπει το ταξίδι…

Το ταξίδι για μένα είναι η προέκταση του τόπου, εφόσον δεν μπορούμε να επιμηκύνουμε τον χρόνο. Το ταξίδι είναι εμμέσως μία απάντηση του ανθρώπου στον μελλούμενο, αναπόφευκτο θάνατο. Για τον Π. Ροδακή το ταξίδι είναι παρελθόν, είναι μόνον αναμνήσεις.

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης
γεν. 1967

Στον αντίποδα του Ροδακή η Βάγια. Στην πραγματικότητα αυτής της ηρωίδας, άγνωστης προέλευσης – στην αρχή σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι μία πρόσφυγας - η οποία στην αρχή μοιάζει με φάντασμα, κυριαρχεί μία επιθυμία.

Αμφότεροι ζουν στους τέσσερις τοίχους ενός σπιτιού, όπως σ΄ ένα φιλμ noir. Λείπει βεβαίως το ερωτικό στοιχείο, το δεύτερο χαρακτηριστικό αυτού του είδους ταινιών. Οι ζωές των δύο κινούνται παράλληλα. Στην αρχή ξένοι στον ίδιο τόπο, στη συνέχεια πλησιάζουν ο ένας τον άλλο σαν τα αγρίμια. Παρατηρεί ο ένας τον άλλο μέσα από την κλειδαρότρυπα. Η καχυποψία και η περιέργεια είναι οφθαλμοφανείς ώσπου αποφασίζουν να υλοποιήσουν ένα κοινό σχέδιο, ένα κοινό στόχο. Να φτιάξουν μέλι, το καλύτερο μέλι του κόσμου.

Η συνέχεια στις σελίδες του βιβλίου…