Εκδόσεις και παραγωγές του 9.58 fm της ΕΡΤ3 - Γιώργος Χουρμουζιάδης, «Λόγια από χώμα»

 Γιώργος Χουρμουζιάδης, "Λόγια από χώμα", 
εκδ. Νησίδες και 9.58 FM της ΕΡΤ 3, 1999, 205 σελ.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε: «"Λόγια από χώμα" σημαίνει να μιλάς με αφορμή ένα ανασκαφικό εύρημα. Να διηγείσαι την ιστορία του. Να το ερμηνεύεις και να μιλάς για τους τρόπους αξιοποίησης αυτής της ερμηνείας.

Σημαίνει ακόμα να μιλάς για την αρχαιολογική πράξη, όπως αυτή ολοκληρώνεται στο πεδίο και στο εργαστήριο, στο μουσείο ή στη δημοσίευση.
Αυτό προσπάθησα να κάνω. Να μιλήσω και να γράψω χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το "χώμα".
Να θίξω, με άλλα λόγια, μερικά θέματα, που είτε έχουν μια πάγια σχέση με την αρχαιολογία είτε στηρίζονται στην επικαιρότητα.

Μέσα σε τούτες τις σελίδες, όσοι έχουν την υπομονή να τις διαβάσουν, βγαίνουν όσα θέλησα και μπόρεσα να σκεφτώ κοιτάζοντας το χώμα μιας ανασκαφής...»

Στην "ποδοσφαιρική του ομάδα" είναι αφιερωμένο το βιβλίο. Έτσι αποκαλεί ο Γ.Χ. (από δεξιά δέκατος, με το καπέλο) την ανασκαφική του ομάδα. Η φωτογραφία βρίσκεται στην όγδοη σελίδα, αντικριστά από την αφιέρωσή του. 

Χουρμουζιάδης, Γιώργος Χ. (1935 - 2013)

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη στην οδό Παπάφη. Στο ρέμα που τώρα ονομάζεται οδός Καυταντζόγλου, παιδί ακόμα έκανα τις πρώτε μου «αρχαιολογικές» έρευνες. Μάζευα παλιά αντικείμενα και τα έβαζα μέσα σε χάρτινα κουτιά. Ύστερα ήθελα να γίνω ναυτικό. Δεν έγινα. Έδωσα εξετάσεις στο πανεπιστήμιο και σπούδασα φιλόλογος. Διορίστηκα στα Δολιανά της Ηπείρου. Στη μέση εκπαίδευση όμως δε φτούρησα. Ξαναέδωσα και γω εξετάσεις στην αρχαιολογική υπηρεσία και πέτυχα. Το 1966 τοποθετήθηκα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων του Βόλου και μαθήτευσα κοντά στον αξέχαστο Δ. Θεοχάρη. Ύστερα πήγα στη Γερμανία, στη Χαϊδελβέργη παρακολούθησα μαθήματα του Β. Μιλόιτσιτς. Και πάλι όμως φαίνεται πως δεν έβρισκα αυτό που ζητούσα. Έτσι βρέθηκα μια μέρα υποψήφιος στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και εκλέχτηκα καθηγητής της Προϊστορικής Αρχαιολογίας το 1981. Έκανα και ένα φεγγάρι κοσμήτορας της Φιλοσοφικής, αντιπρύτανης του Α.Π.Θ. με πρύτανη τον Δ. Φατούρο. Φυσικά και ανασκαφές έκανα και διάφορα άρθρα και βιβλία αρχαιολογικά έγραψα. Μα πιο πολύ αγάπησα τα μουσεία και τα ταξίδια. Ιδιαίτερα τα ταξίδια. Πήγα στην Αμερική, στην Κίνα, στο Τουρκμενιστάν, στη Ρωσία, στην Αφρική, στο Πακιστάν, στην Αυστραλία και στην Ευρώπη φυσικά. Είδα και τον ήλιο του μεσονυχτίου στη Νορβηγία. Γι’ αυτό και πιστεύω πως ό,τι ξέρω το οφείλω σ’ αυτό το ηδονικό πάνε κι έλα. Πότε πότε γράφω και στις εφημερίδες, γιατί μ’ αρέσει η δημοσιογραφία. Ασχολούμαι και με την πολιτική, με τη μαγειρική, με τα λουλούδια και από το 1992 σκάβω με μια ομάδα αγαπημένων συναδέλφων ένα λιμναίο οικισμό στο Δισπηλιό της Καστοριάς. Παντρεύτηκα κιόλας. Έκανα και δυο θαυμάσιες κόρες, την Αναστασία και την Ελένη. Και τον τελευταίο καιρό κάνω παρέα με τον εγγονό μου τον Γιάννη, 9 χρονών, που δεν έχει ακόμα αποφασίσει τι θα γίνει όταν μεγαλώσει, γιατί όλα του φαίνονται βαρετά.

Μπορώ να πω, με άλλα λόγια, πως είμαι ευχαριστημένος από τη ζωή μου, μ’ όλο που τα τελευταία χρόνια πόνεσα πολύ!»

Στη βάση της βιβλιονέτ το βιογραφικό του κείμενο «Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και θα ήθελα να πεθάνω στην Κεντρική Ασία, ακριβώς πάνω στο Δρόμο του Μεταξιού. Άρχισα να γράφω από οκτώ χρονώ. Στην αρχή έγραφα κρυφά, προσευχές και βωμολοχίες. Ύστερα εκθέσεις ιδεών, ποιήματα. Αποπειράθηκα να γράψω κι ένα μυθιστόρημα: "Το κορίτσι με τα γκρίζα μαλλιά". Από τότε δε σταμάτησα να γράφω παντού και τα πάντα. Διηγήματα, θεατρικά μονόπρακτα, σενάρια, αρχαιολογικά άρθρα, βιβλιοκρισίες, διαλέξεις, δοκίμια, ευθυμογραφήματα, συστατικές επιστολές, εγκυκλοπαιδικά λήμματα, ανακοινώσεις για επιστημονικά συνέδρια, πολιτικές προκηρύξεις και πολιτικά άρθρα, επιφυλλίδες σε εφημερίδες, στίχους για λαϊκά τραγούδια, χαιρετισμούς για πολιτικές συγκεντρώσεις, ακόμα και για ένα γάμο στο Ασχαμπάτ, όπου με είχανε καλέσει, όταν επισκέφτηκα το Τουρκμενιστάν. Έγραψα εισηγητικές εκθέσεις για διδακτορικές διατριβές και εκλογές καθηγητών, κείμενα διαφημίσεων, "αγορεύσεις" για τη βουλή, κατ' αρχήν και κατ' άρθρον. Έγραψα και δυο επικήδειους, έναν για τον Κίτσο Μακρή και έναν για τον Μανόλη Ανδρόνικο! Και σε έναν τοίχο, όταν ήμουνα πρόσκοπος, έγραψα με μεγάλα κόκκινα γράμματα "Σ' αγαπώ".

Κι όσο περνάει ο καιρός γράφω ασταμάτητα, γιατί εκείνο που θέλω να γράψω δεν το έγραψα ακόμα! Κι όταν πια δεν έχω τι άλλο να γράψω θα πάρω το Δρόμο του Μεταξιού!

Ο Γιώργος Χουρμουζιάδης, ομότιμος καθηγητής αρχαιολογίας στο ΑΠΘ και πρώην βουλευτής του ΚΚΕ στην Α' Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1935 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Το 1981 εκλέχθηκε καθηγητής της Προϊστορικής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Το 1983 έγινε κοσμήτορας στη ΦΣ του ΑΠΘ και το 1985 έγινε αντιπρύτανης στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Είχε συνδέσει το όνομά του με τις ανασκαφές στον λιμναίο οικισμό Δισπηλιού. Πέθανε στις 16 Οκτωβρίου 2013, σε ηλικία 81 ετών».

Βιογραφικό και φωτο από τη βάση της βιβλιονέτ

ΥΓ Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Γιώργο Χουρμουζιάδη, να ηχογραφήσω 117 ημίωρες εκπομπές του «Λόγια από χώμα», σε ένα νεοαποκτηθέν minidisc, και να έχω την επιμέλεια τους. Οι εκπομπές μεταδίδονταν στην αρχή Τρίτη και ύστερα Τετάρτη στις 6:30 μ.μ., αμέσως μετά την εκπομπή του Χρίστου Τσολάκη (Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική), από τις συχνότητες του 9.58 fm της ΕΡΤ3. Οι συναντήσεις μας ξεκίνησαν ένα μουντό απόγευμα, στο σπίτι του στην Κάτω Τούμπα, στις 18 Νοεμβρίου 1997. Συνεχίστηκαν, έως τις 6 Ιουνίου 2000, στο γραφείο του (οι περισσότερες) στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, στο στούντιο των ραδιοφώνων της ΕΡΤ3, μερικές φορές, και μία στο εργαστήριο στο Δισπηλιό. Μέσα από τα λόγια του, μέσα από τη μεγάλη αφηγηματική ικανότητα του Γιώργου Χουρμουζιάδη, χαίρομαι που «περπάτησα» μαζί του, αυτές τις πενήντα οκτώμισι ώρες, στον κόσμο της αρχαιολογίας και του πολιτισμού. 

Γιώργος Καλιεντζίδης