Ελάβαμε: Nuccio Ordine, "Οι κλασικοί στη ζωή μας"

Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΙΔΟΠΟΥΛΟΥ

                                                               Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Δεκέμβριος 2016

                                                              Αρ. σελίδων: 288, Τιμή: 15,50 Ευρώ

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Ας καυχιούνται οι άλλοι για τις σελίδες που έχουν γράψει· εγώ νιώθω περήφανος γι’ αυτές που έχω διαβάσει».

Πιστός σε αυτούς τους στίχους του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Νούτσιο Όρντινε μας προσκαλεί να γευτούμε την ίδια ταπεινή υπερηφάνεια δίνοντάς μας να διαβάσουμε και να ξαναδιαβάσουμε μερικές από τις πιο ωραίες σελίδες της λογοτεχνίας.

Μετά τη διεθνή επιτυχία της Χρησιμότητας του άχρηστου (που μεταφράστηκε σε εικοσιέξι γλώσσες) και της Χρησιμότητας των άχρηστων γνώσεων, ο Όρντινε συνεχίζει τη μάχη του υπέρ των κλασικών, πεπεισμένος ότι ένα σύντομο απόσπασμα (λαμπρό και βγαλμένο από τον στίβο της γνώσης) μπορεί να ξυπνήσει την περιέργεια των αναγνωστών και να τους δημιουργήσει την επιθυμία να βυθιστούν σε ολόκληρο το πρωτότυπο έργο.

Αινστάιν, Αλτσιάτο, Αριόστο, Ατσέττο, Βοκάκιος, Γιουρσενάρ, Γκαίτε, Γκαρσία Μάρκες, Γκουιτσαρντίνι, Γκρασιάν, Θερβάντες, Ιπποκράτης, Καβάφης, Καλβίνο, Λέβι, Μακιαβέλλι, Μανν, Μάστερς, Μίγουος, Μολιέρος, Μονταίνιος, Μοντάλε, Μοντεσκιέ, Μπαλζάκ, Μπέλλι, Μπόρχες, Μπρούνο, Μωπασσάν, Νταν, Ντηφόου, Ντίκενς, Όμηρος, Πεσσόα, Πλάτων, Πλαύτος, Ραμπελαί, Ρίλκε, Ροστάν, Ρουτίλιος Ναματιανός, Σαιντ-Εξυπερύ, Σαίξπηρ, Στιούαρτ Μιλλ, Σουίφτ, Τάσσο, Τζόνσον, Τσβάιχ, Φλωμπέρ, Χικμέτ.

Ο συγγραφέας επιλέγει 50 υπέροχα αποσπάσματα από την παγκόσμια λογοτεχνία όλων των εποχών, που τυπώνονται στην πρωτότυπη γλώσσα και στη μετάφρασή τους, και ακολούθως προβαίνει σε ένα προσωπικό, γοητευτικό σχόλιο, σε δύο σελίδες για το καθένα, προκαλώντας την επιθυμία της περαιτέρω ανάγνωσης.

Στη σελ.15,16

«Βασική αποστολή ενός καλού πανεπιστημιακού δασκάλου θα έπρεπε κατά κύριο λόγο να είναι η επαναφορά της ουσιαστικής λειτουργίας των σχολείων και των πανεπιστημίων: όχι η λειτουργία της μαζικής παραγωγής πτυχιούχων και διπλοματούχων αλλά η διαμόρφωση ελεύθερων, μορφωμένων πολιτών, ικανών να έχουν κριτική και αυτόνομη σκέψη». – Ν.Ο.

Στη σελ. 19

«Η επιλογή αποσπασμάτων την οποία προτείνω, όπως έχω ήδη πει, αφορά μια σειρά από κείμενα που αγάπησα στη διάρκεια της ζωής μου και μοιράστηκα με τους φοιτητές μου, επιδιώκοντας να τους δείξω πώς οι κλασικοί μπορούν να απαντήσουν ακόμη και σήμερα στα ερωτήματά μας και να αποδειχθούν ένα πολύτιμο γνωστικό εργαλείο. Πράγματι, οι κλασικοί μας βοηθούν στη ζωή μας γιατί έχουν πολλά να μας πουν για την τέχνη της ζωής και το πως να αντισταθούμε στη δικτατορία του κέρδους και του ωφελιμισμού». – Ν.Ο.

Από τις Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο:

Η κόλαση των ζωντανών δεν είναι κάτι που αφορά το μέλλον· αν υπάρχει μια κόλαση, είναι αυτή που υπάρχει ήδη εδώ, η κόλαση που κατοικούμε καθημερινά, που διαμορφώνουμε με τη συμβίωσή μας. Δύο τρόποι υπάρχουν για να μην υποφέρουμε. Ο πρώτος είναι για πολλούς εύκολος: να αποδεχτούν την κόλαση και να γίνουν τμήμα της μέχρι να καταλήξουν να μην τη βλέπουν πια. Ο δεύτερος είναι επικίνδυνος και απαιτεί συνεχή προσοχή και διάθεση για μάθηση: να προσπαθήσουμε και να μάθουμε ποιός και τί, μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΝΟΥΤΣΙΟ OΡΝΤΙΝΕ (Ντιαμάντε, Ιταλία, γ. 1958) είναι καθηγητής ιταλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας. Έχει γραψει τρεις μελέτες για τον Τζορντάνο Μπρούνο που έχουν μεταφραστεί σε έντεκα γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα κινεζικά, τα ιαπωνικά και τα ρωσικά: La caballa dell’asino (1996), La soglia dell’ombra (2009), και Contro il Vangelo armato (2009). Έχει εκδώσει επίσης τα Teoria della novela e teoria del riso nel Cinquecento (2009), Les rendez-vous des savoirs (2009), Trois couronnes pour un roi (2011, Bompiani, 2014), Les portraits de Gabriel Garcia Marquez (2012 ).

Είναι fellow στο Harvard University Center for Italian Renaissance Studies και στο Alexander von Humboldt Stiftung, και επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια στις ΗΠΑ (Yale, NYU) και στην Ευρώπη (EHESS, ENS, Paris-IV Sorbonne, CESR στην Tours, IEA Paris, Warburg Institute στο Λονδίνο, Max-Planck Βερολίνου). Το 2010 αναγορεύτηκε επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ρωσικής Ακαδημίας των Επιστημών και το 2012 βραβεύτηκε honoris causa από το Universidade Federal do Rio Grande do Sul di Porto Alegre. Tό 2009 τιμήθηκε στη Γαλλία με τον Ακαδημαϊκό Φοίνικα και το 2012 ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας του απένειμε το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Στη Γαλλία διευθύνει με τον Υβ Ερσάν τρεις σειρές κλασικών (Les Belles Lettres) και στην Ιταλία τη σειρά «Κλασικοί της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας» (Bompiani). Αρθρογραφεί στην Corriere della Sera. Από τα άρθρα του αυτά προέκυψε το νέο του βιβλίο Οι κλασικοί στη ζωή μας (2015).

ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: G. USELLINI, La biblioteca magica, 1960

© Comune di Vimercate, MUST, Museo del territorio vimercatese