16 Αυγούστου 2014

Η λέξη του μήνα: γιοφύρια 3.3

Ο Γιώργος Καλιεντζίδης ανατρέχει στην παράδοση και "συναντά" άλλο ένα γιοφύρι: τη Τρίχας το γεφύρ', που κι αυτό ήθελε θυσία ανθρώπου για να στεριώσει. Τη Τρίχας το γεφύρ΄, της Άρτας το γιοφύρι, παραλογές του ίδιου μύθου, που ξεκινά από τα αρχαία χρόνια, με μια γυναίκα για θυσία -τραγική μορφή του μύθου. Το γιοφύρι της Τρίχας ενώνει τις όχθες του ποταμού Δάφνε - του αρχαίου Πυξίτη-, μερικά χιλιόμετρα έξω από την Τραπεζούντα.

Περισσότερα στοιχεία του μύθου στο: http://pontiosakritas.blogspot.gr/ Τη Τρίχας το γεφύρ' 


Τη Τρίχας το γεφύρ'
Πηγή φωτογραφίας: http://pontiosakritas.blogspot.gr

Ο ρυθμός του τραγουδιού (διπάτ) Τη Τρίχας το γεφύρ', αργός και επαναλαμβανόμενος, σε εισάγει σταδιακά, βήμα το βήμα, στα στοιχεία του μύθου. Μπορείτε να ακούσετε το τραγούδι αυτό από την λυρική και πάντα πιστή στην παράδοση φωνή του Αχιλλέα Βασιλειάδη στο https://www.youtube.com/Τη τρίχας το γεφύρ' .

Τη Τρίχας το γεφύρ'

Παραδοσιακό
Μουσική:   Παραδοσιακό
Περιοχή:   Πόντος

(Ακεί πέραν σό Δρακολίμν’, σή Τρίχας το γεφύριν, 
χίλιοι μαστόρ’ εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες.
Όλεν τήν μέραν έχτιζαν, τη νύχτα εχαλάουντον.
Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν’ η ρόγα, 
οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια.
Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ’ νύχταν κι ημέραν.)


Ση γέφυραν, ση γέφυραν, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
ση Τρίχας το γεφύριν, 
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Σίλιοι μαστόρ’ εδούλευαν, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και μύριοι μαθητάδες
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Όλεν τ’ ημέραν έχτιζαν, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ, 
τη νύχταν εχαλάουτον, 
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Ντο δεις με πρωτομάστορα, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ’ ;
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Αν δίγω σε τον κύρη μου, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο κύρην πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Ντο δεις με πρωτομάστορα, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στένω το γεφύρι σ’ ;
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Αν δίγω σε τη μάνα μου, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλο μάναν πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Ντο δεις με πρωτομάστορα, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στέκει το γεφύρι σ’ ;
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Αν δίγω σε τ’ αδέλφια μου, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
άλλ’ αδέλφια πα κι έχω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Ντο δεις με πρωτομάστορα, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
και στερένω το γεφύρι σ’ ;
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

Αν δίγω σε την κάλη μου, 
έλα Δάφνεμ ποταμέ
καλύτερον ευρήκω!
ε, Δάφνεμ και μυριγμένε

(Μενεί και λέει την κάλην ατ’, αγλήγορα να έρται.
’Κόμαν τον Γιάννεν ’κ’ έλουσεν και σο κουνίν ’κ’ εθέκεν, 
’κόμαν τα χτήνια ’κ’ έλμεξεν, τα μουσκάρια ’κ’ εδέκεν.
Διπλομενεί την έρημον με τ’ άοικον πουλόπον:
Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν, αδά να ευρισκάται.
Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερακήν σον γάμον
και την Δευτέραν το πουρνόν σο Δρακολίμν’ ευρέθεν.
Καλή μ’, ακεί σο Δρακολίμν’, ερούξεν το σκεπάρι μ’, 
ήν ποίος μπαίν’ και παίρ’ ατό, θα εν τ’ εμόν η κάλη.
Πέντε οργέας κατηβαίν’ και με την τραγωδίαν, 
και άλλα πέντε κατηβαίν’ με τη μοιρολογίαν.
Κι άρ ’κι πονώ τα κάλλια μου, κι άρ ’κι πονώ τη νέτε μ’, 
πονώ και κλαίγω το πουλί μ’ ντ’ εφέκα κοιμισμένον.
Πώς τρομάζνε τα γόνατα μ’, να τρομάζ’ το γεφύρι σ’.
Κι άμον ντο σείουν τα μαλιά μ’, να σείουν οι διαβάτοι.
Κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ’, να τρέχ’ και το ποτάμιν!
Ευχέθ’ καλή μ’. Ευχέθ’ καλή μ’. Ευχέθ’, μην καταράσαι, 
Αδέλφια έεις σην ξενειτιάν, έρχουνταν και διαβαίνε.
Κι άμον ντο στέκνε τα γόνατα μ’, να στέκει το γεφύρι σ’.
Κι άμον ντο στέκνε τα μαλιά μ’, να στέκνε οι διαβάτοι.
Κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ’, να στ’εκει το ποτάμι!)

Τρι’ αδέλφια έμνες εμείς και οι τρεις καταραμένοι, 
είνας έχτσεν την `δεσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν.

Οι στίχοι του τραγουδιού από: http://www.stixoi.info

Άμεση πρόσβαση στο: 1ο μέρος  και  2ο μέρος 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου