ΕΡΤ και ΕΡΤ3_δεν άνθισαν ματαίως τόσα θαύματα:

14/07/2014 , ώρα 21:00

«θερινή αίθουσα»,  Αγγελάκη 14
μπροστά στο κτίριο της ραδιοφωνιας της ΕΡΤ-3

Εάν
του Λίντσεϊ Άντερσον

-----------------------------------------------------

ΕΝΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ «ΕΑΝ»ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΡΤ-3

Ανήμερα της πτώσης της Βαστίλης, δηλαδή τη Δευτέρα 14 Ιουλίου, η τόσο πετυχημένη Ταινιοθήκη των τριών ραδιοφώνων της ΕΡΤ-3 «συμμετέχει» στην επέτειο με ένα εκπληκτικό και πολύκροτο φιλμ, ενταγμένο στο αφιέρωμα Όταν ξέσπασε η βία. Σ’ αυτή την ταινία η βία αφορά στα σχολεία.

Στις 21:00, λοιπόν, με ελεύθερη πάντα είσοδο στη θερινή «αίθουσα» στον πεζόδρομο της Αγγελάκη 14 παρουσιάζεται το Εάν ( If, 1968, Μ. Βρετανία, έγχρωμο, διάρκεια 107΄ ). Το φιλμ παρουσιάζεται σε πρώτη προβολή για τη Θεσσαλονίκη σε επίπεδο επανεκδόσεων.

Η εκδήλωση γίνεται με την καλλιτεχνική επιμέλεια και συνεργασία του ΚΕΜΕΣ και την ευγενική χορηγία της ταινίας από τη New Star και τον κ. Βελισάριο Κοσυβάκη, τον οποίο οι οργανωτές ευχαριστούν θερμά.

Το φιλμ κέρδισε Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ Κανών, η σκηνοθεσία είναι του Λίντσεϊ Άντερσον, ενώ στο βασικό ρόλο του επαναστάτη Μίκ Τράβις πρωταγωνιστεί ο Μάλκομ Μακ Ντάουελ.

Την ταινία θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, στους θεατές θα διανεμηθεί κριτική ανάλυση του Νίνου Φένεκ Μικελίδη, ενώ με το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.

Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό φιλμ, που μεταφέρει τη βία και την καταπίεση στα σχολεία σε μια συγκλονιστική αλληγορία για τις σχέσεις εξουσιαστών και εξουσιαζόμενων και τη βία του παραλόγου που προκύπτει.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας η λογοκρισία έκοψε σημεία του φιλμ που τελειώνει με τρόπο αφάνταστα τολμηρό ακόμα και για  σήμερα.

Εξαιρετική φωτογραφία, χρήση μονοχρωμιών, στιλ και διαχρονικά μηνύματα.

Η κριτική του Νίνου Φένεκ Μικελίδη που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:

«Οι μαθητές ενός σχολείου εξεγείρονται ενάντια στις καταπιεστικές μεθόδους των καθηγητών. Αριστουργηματική ταινία, που συνδυάζει με δεξιοτεχνία το ρεαλισμό με την ποίηση και το σουρεαλισμό, ταυτόχρονα αλληγορία πάνω στις απάνθρωπες μεθόδους καταπιεστικών κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων.

Από τις πιο πετυχημένες ταινίες του Λίντσεϊ Άντερσον (από τους βασικούς, μαζί με τον Κάρελ Ράις, δημιουργούς του βρετανικού «φρι σίνεμα»), το βραβευμένο το 1969 με τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών «Εάν...», που επαναπροβάλλεται με καινούργιες κόπιες, αποκτά σήμερα, με τις διαδηλώσεις των «Αγανακτισμένων» και γενικά με όσα συμβαίνουν στον τόπο μας, ιδιαίτερη επικαιρότητα. Εκτυλίσσεται σ' ένα ιδιωτικό σχολείο, όπου οι μέθοδοι διδασκαλίας και οι βίαιες, απάνθρωπες τιμωρίες των μαθητών τούς οδηγούν τελικά σε εξέγερση.

Η εξέγερση, που ξεκινά στη διάρκεια μιας σχολικής γιορτής, μετατρέπεται, στα χέρια του Άντερσον («Η ζωή ενός ανθρώπου») σε μια παραβολή πάνω στις απάνθρωπες μεθόδους οποιουδήποτε κοινωνικού ή πολιτικού συστήματος, με την ταινία να θυμίζει τον Ζαν Βιγκό της «Διαγωγής μηδέν», αλλά και τον Γκοντάρ και τον Μάη του '68 (η ταινία γυρίστηκε λίγο πριν από τα γεγονότα του Μάη). Ο Άντερσον αναλύει, με μεθοδικότητα και ρεαλισμό, από τα οποία δεν λείπουν η ποίηση και το χιούμορ, ταυτόχρονα καυτηριάζοντας τον παραλογισμό ενός καταπιεστικού εκπαιδευτικού συστήματος, που μετατρέπει τους μαθητές σε πειθήνια όντα μιας συντηρητικής κοινωνίας, η οποία, με τη σειρά της, χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους για να υποτάσσει τους πολίτες.

«Ένας άντρας μπορεί ν' αλλάξει τον κόσμο με μία και μόνο σφαίρα στο σωστό στόχο», αναφέρει σε κάποια στιγμή ο νεαρός, ρομαντικός ήρωας της ταινίας, Μικ Τράβις (ο Μάλκομ ΜακΝτάουελ σ' έναν από τους καλύτερους, μαζί μ' εκείνον στο «Κουρδιστό πορτοκάλι», ρόλους του), που είναι έτοιμος να βάλει φωτιά στο κατεστημένο, προσβλέποντας σε ένα νέο, απελευθερωμένο τρόπο ζωής. Αυτή τη μεταφορική «σφαίρα» ρίχνουν οι μαθητές του σχολείου ενάντια στην κοινωνία, που θέλει να τους «δαμάσει», αλλά και ο Λίντσεϊ Άντερσον ενάντια στη συντηρητική αγγλική κοινωνία της εποχής του, που κώφευε στο πνεύμα αλλαγής που είχε συνεπάρει τη νεολαία της Βρετανίας και του υπόλοιπου κόσμου.

Ο Άντερσον συλλαμβάνει με τρόπο έξοχο το πνεύμα της εξέγερσης των νέων, παραβάλλοντάς τη με άλλες εξεγέρσεις της εποχής (Τσε Γκεβάρα, Μάο Τσε Τουνγκ, πόλεμος του Βιετνάμ), για να καταλήξει στη μεγαλειώδη, εκπληκτική σκηνή της εξέγερσης, με το ποιητικό, σουρεαλιστικό φινάλε της. Στη δημιουργία της ατμόσφαιρας συμβάλλουν τόσο η φωτογραφία του Μίροσλαβ Όντριτσεκ (συνεργάτη του Μίλος Φόρμαν) καθώς και η μουσική - ανάμεσα στην εξαίρετη επιλογή ακούγεται και το Sanctus από το Missa Luba. Παρά τα χρόνια που πέρασαν, η ταινία παραμένει μία από τις καλύτερες που μας έδωσε τις τελευταίες δεκαετίες ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος, το ίδιο δυνατή και ανατρεπτική όσο και την εποχή που γυρίστηκε».

Νίνος Φένεκ Μικελίδης

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Υ.Γ. Χαράς ευαγγέλια για τους σινεφίλ, μια και  την ερχόμενη Δευτέρα 21 Ιουλίου στο ίδιο αφιέρωμα παρουσιάζεται  η πολύκροτη, αντιεξουσιαστική ταινία του Τέρι Γκίλιαμ Μπραζίλ, διάρκειας 2 ωρών και 25 λεπτών και, προσοχή, στην κόπια director’ s cut.

Ακόμα, για τους πολλούς ενδιαφερόμενους σινεφίλ, οι επόμενες ταινίες στο ίδιο αφιέρωμα είναι:

Δευτέρα 28 Ιουλίου:  Σαν Φραντσίσκο ώρα μηδέν του Ρίτσαρντ Σαράφιαν

Δευτέρα 4 Αυγούστου:  Σκιές και σιωπή του Ρόμπερτ Μάλιγκαν

Δευτέρα 11 Αυγούστου:  Θάνατος στη Βενετία του Λουκίνο Βισκόντι

Δευτέρα 18 Αυγούστου:  Όταν πετούν οι γερανοί του Μιχαήλ Κολατόζοφ

Δευτέρα 25 Αυγούστου:  Η κραυγή που σκοτώνει του Γιέρζι Σκολιμόφσκι

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου:  Μ του Φριτς Λανγκ

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου:  Άγρια συμμορία του Σαμ Πέκινπα

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου:  Όταν ξέσπασε η βία του Τζον Μπούρμαν