31 Μαΐου 2017

Τώρα διαβάζουμε (111ο βιβλίο): Κώστας Ακρίβος, «Τελευταία νέα από την Ιθάκη»

Τετάρτη 31/5/2017  στις 7 μ.μ. στο Καφέ του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Πρόταση Χριστιάνας Βέλλου.



 «Τελευταία νέα από την Ιθάκη»
Μεταίχμιο, 2016
280 σελ.

Στη βάση της βιβλιονέτ διαβάζουμε: 

Θεοί, ήρωες, νεράιδες, εραστές, φίλοι, καθάρματα, μπεσαλήδες και νταήδες ταξιδεύουν στα τρικυμισμένα νερά της ιστορίας και φτάνουν από τα χρόνια του Ομήρου στις μέρες μας, άλλοι σώοι και άλλοι ναυαγοί.
Πηνελόπη είναι μια νιόπαντρη γυναίκα που έχασε τον άντρα της στην Κατοχή· Αχιλλέας, ένας αξιωματικός του ’22 που άξιζε να μείνει αθάνατος· Καλυψώ, η ερωμένη της διπλανής πόρτας· Τηλέμαχος, ένα τσιγγανάκι που νοσταλγεί τον πατέρα του· Αθηνά, μια μητέρα-προστάτιδα για τα παιδιά της· Ελένη, η ωραία που πάντοτε θα αναστατώνει· Λαέρτης, ο Κολοκοτρώνης όταν σπαράζει για τον σκοτωμένο γιο του· Ελπήνορας, ένα άτυχο Κρητικόπουλο στους Βαλκανικούς πολέμους· Πολύφημος, ο λιχούδης μοναχός· Τειρεσίας, μια καπάτσα που λέει τα χαρτιά...
Καπετάνιος και σ’ αυτό το ταξίδι ο Οδυσσέας. Όμως ένας Οδυσσέας έκπληξη.




Η Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3 στην parallaxi


τεύχος 219 Μάιος 2017



30 Μαΐου 2017

Είπαν: Όσκαρ Ουάιλντ

 Όσκαρ Ουάιλντ
(16 Οκτωβρίου 1854 - 30 Νοεμβρίου 1900)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο καλλιτέχνης είναι ο δημιουργός ωραίων πραγμάτων. Σκοπός της τέχνης είναι να αποκαλύπτει τον εαυτό της και να κρύβει τον καλλιτέχνη. Κριτικός είναι αυτός που μπορεί να μεταφράζει με έναν άλλο τρόπο ή σ' ένα νέο υλικό την εντύπωση που του δημιουργούν τα ωραία πράγματα...Δεν υπάρχουν ηθικά ή ανήθικα βιβλία. Τα βιβλία είναι καλογραμμένα ή κακογραμμένα. Αυτό είναι όλο...Η σκέψη και η γλώσσα είναι για τον καλλιτέχνη εργαλεία για την τέχνη του...Όλη η τέχνη είναι συγχρόνως επιφάνεια και σύμβολο. Εκείνοι που προχωρούν πέρα από την επιφάνεια, το κάνουν με δικό τους κίνδυνο. Εκείνοι που διαβάζουν το σύμβολο, το κάνουν με δικό τους κίνδυνο...Όταν οι κριτικοί διαφωνούν, ο καλλιτέχνης βρίσκεται σε συμφωνία με τον εαυτό του...Όλη η τέχνη είναι εντελώς άχρηστη.

Αποσπάσματα από τον ΠΡΟΛΟΓΟ του βιβλίου του Όσκαρ Γουάιλντ, «Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρεή», μετάφραση Τίνα Στεφανοπούλου, εκδόσεις Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 2006

Διαβάζουμε στη σχετική παραπομπή για τον «Πρόλογο» ότι πρόκειται για «Μια πολυσυζητημένη περίληψη των αισθητικών απόψεων του Γουάιλντ. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στη “Δεκαπενθήμερη επιθεώρηση”, στο τεύχους του Μαρτίου του 1891».

 


29 Μαΐου 2017

Η λέξη του μήνα (36.6) της Κωνσταντίνας Χονδρογιάννη




ΣΩΚΡΑΤΗΣ (470-399 π.Χ.)

Η μεγαλύτερη παλίρροια έχει ταχύτερη αμπώτιδα.
Η φοβερότερη τρικυμία την πιο απότομη γαλήνη. 
Ο διακαέστερος έρωτας το ψυχρότερο τέλος και 
από τον βαθύτερο πόθο συχνά προέρχεται 
θανάσιμο μίσος.

(Σωκράτης)

Πηγή κειμένου: https://el.wikiquote.org
Πηγή φωτο: https://el.wikipedia.org

28 Μαΐου 2017

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)

Διαβάζουμε στη σελίδα που μας υποδέχεται στις "Συλλογές των ΑΣΚΙ": «Στην ενότητα αυτή μπορείτε να περιηγηθείτε και να μελετήσετε σπάνιες και εξαντλημένες εκδόσεις από τη βιβλιοθήκη και τις συλλογές των ΑΣΚΙ σε περιβάλλον ψηφιακού ξεφυλλίσματος. Οι πρώτοι τίτλοι που εγκαινιάζουν την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη αντανακλούν όψεις της ιστορίας και των πολλαπλών αποχρώσεων του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος στον 20ο αιώνα. Έτσι ένα συγκροτημένο σώμα από βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά και προκηρύξεις έρχεται στη διάθεση κάθε πολίτη με επιστημονικό ή ευρύτερο ενδιαφέρον για τον ελληνικό συνδικαλισμό. Πλάι σε αυτές τις εκδόσεις, στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη των ΑΣΚΙ θα αναρτηθεί και το περιοδικό Πολίτης, μια σπουδαία έκδοση πολιτικού προβληματισμού και λόγου της περιόδου 1976-2008.
Στόχος των ΑΣΚΙ είναι ο συνεχής εμπλουτισμός της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης ώστε η τελευταία να καταστεί ένα αποτελεσματικό εργαλείο έρευνας για το χρήστη. 
Το έργο «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη των ΑΣΚΙ», υλοποιήθηκε με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την ανάπτυξη των ψηφιακών υποδομών των ΑΣΚΙ».
Το «ταξίδι» στις συλλογές των ΑΣΚΙ ξεκινά και είναι γεμάτο εκπλήξεις.


27 Μαΐου 2017

Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη ( 3 Απριλίου 1912, Κερασίτσα Αρκαδίας - 27 Μαΐου 1963, Θεσσαλονίκη)

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης πέθανε σαν σήμερα, στις 27 Μαΐου 1963, πέντε ημέρες μετά το δολοφονικό κτύπημα που δέχτηκε στις 22 Μαΐου 1963 στη Θεσσαλονίκη. Για τη δολοφονία του γράφηκαν πολλά βιβλία, και όπως φαίνεται συνεχίζεται αμείωτο το ενδιαφέρον, καθώς παραμένουν έως και σήμερα αναπάντητα πολλά ερωτήματα.


Βασίλης Βασιλικός, «Ζ - φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος»,
εκδόσεις Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2016
(α΄ έκδοση Θεμέλιο, 1966,

Μυθιστόρημα-σταθμός της ελληνικής λογοτεχνίας, πολιτικό ντοκουμέντο, ένα από τα διασημότερα σε όλο τον κόσμο ελληνικά βιβλία, το "Ζ" του Βασιλικού σε νέα έκδοση, πενήντα χρόνια από την πρώτη του κυκλοφορία.

Το "Ζ" δεν χρειάζεται συστάσεις. Ή μήπως αυτό δεν είναι αλήθεια; Τι γνωρίζουμε για το διασημότερο, μαζί με τον Ζορμπά, ελληνικό πεζογράφημα που, μεταξύ άλλων, προτάθηκε το 2009 από την εφημερίδα Guardian ως ένα από τα 1.000 μυθιστορήματα που "όλοι πρέπει απαραιτήτως να διαβάσουν"; Μήπως νομίζουμε πως το γνωρίζουμε μέσω της ομότιτλης ταινίας του Κώστα Γαβρά;

Ο Βασίλης Βασιλικός, γνωστός ήδη και βραβευμένος συγγραφέας, αρχίζει να ασχολείται με το "Ζ" εν θερμώ, αμέσως μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, τον Μάιο του 1963. Συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία και το προανακριτικό υλικό, αλλά καθυστερεί την έκδοση του βιβλίου λόγω των αμφιβολιών του για το πώς πρέπει να χειριστεί συγγραφικά το θέμα. Το έναυσμα για την ολοκλήρωση του έργου τού δίνεται, όταν, όπως έχει πει πολλές φορές ο συγγραφέας, το 1966 διαβάζει το "Εν ψυχρώ", το διάσημο πια "non-fiction novel" του Τρούμαν Καπότε. Όπως εξηγεί στο επίμετρο του βιβλίου η Γ. Φαρίνου-Μαλαματίρη, στη διαμόρφωση του ύφους του Βασιλικού σημαντικό ρόλο είχαν και τα θεωρητικά κείμενα του Ζαν Πωλ Σαρτρ που καλούσαν τους συγγραφείς σε κοινωνική στράτευση. 

Το "Ζ" πρωτοεκδόθηκε τον Νοέμβριο του 1966, ενώ η δίκη για την υπόθεση Λαμπράκη συνεχιζόταν, προκαλώντας αίσθηση όχι μόνο λόγω του θέματός του αλλά και του πρωτοποριακού τρόπου γραφής του. Η χούντα το απαγορεύει· η φήμη του στο εξωτερικό εκτοξεύεται, ειδικά αφότου ο Γαβράς μεταφέρει ένα τμήμα του, σε σενάριο Χόρχε Σεμπρούν, στον κινηματογράφο. 

Μέχρι σήμερα το "Ζ" έχει εκδοθεί σε 22 γλώσσες, ενώ εξακολουθεί να γοητεύει με την πλοκή του και τα λυρικά του κομμάτια, να εντυπωσιάζει με την τόλμη του στην αποκάλυψη των παρακρατικών κυκλωμάτων και της εκκόλαψης εγκληματικών οργανώσεων. Η εύλογη σύνδεσή του, τέλος, με σύγχρονα γεγονότα προσφέρει διαρκώς τη δυνατότητα νέων σηματοδοτήσεων.


Συλλογικό έργο, «Δολοφονία Λαμπράκη -
η ιστορική συζήτηση 50 χρόνια μετά»,
πρακτικά ημερίδας,
έκδοση Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2016
Περιεχόμενα

Πρόλογος
- Νίκος Βούτσης, πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων
- Γιώργος Ρωμαίος
Πολιτικές δολοφονίες στην Ελλάδα
- Στράτος Δορδανάς
Το τρίκυκλο, ένα "ατύχημα" και η αδέκαστη δικαιοσύνη
- Χρήστος Χρηστίδης
Δυτικοί διπλωμάτες και υπόθεση Λαμπράκη: ξένοι παρατηρητές και εσωτερικό πολιτικό πλαίσιο 1963 - 1966
- Κωνσταντίνος Σβολόπουλος
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η υπόθεση Λαμπράκη
- Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου
Η επιρροή της δολοφονίας Λαμπράκη στις σχέσεις της ΕΡΕ με την Ένωση Κέντρου και την Αριστερά
- Ιωάννα Παπαθανασίου
Η Αριστερά αντιμέτωπη με τη δολοφονία Λαμπράκη: πολιτικοί χειρισμοί και στρατηγικές επιδιώξεις
- Ηλίας Νικολακόπουλος
Αμφισβητώντας τα όρια της "εθνικοφροσύνης": οι συνεργασίες της ΕΔΑ με τον ρευστό χώρο της Κεντροαριστεράς
- Γιάννης Π. Τζαννετάκος
Κράτος, αντικράτος, παρακράτος, υπερκράτος στις αρχές της δεκαετίας του 1960
- Γιάννης Γιανουλόπουλος
Το ελληνικό παρακράτος και η μακρά ιστορία του, το φοιτητικό κίνημα των αρχών της δεκαετίας του 1960: η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη
- Σωτήρης Ριζάς
Δεκαετία του 1960: το πολίτευμα σε δοκιμασία
- Λεωνίδας Καλλιβρετάκης
Μια ιστορία του 1958, προάγγελος του 1963 (και του 1967)
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου



Κώστας Παπαϊωάννου,
«Πολιτική Δολοφονία: Υπόθεση Λαμπράκη»,
 εκδόσεις Ποντίκι, 1995


[...] Η πολιτική δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη έγινε την ώρα που βάδιζε σχεδόν μόνος -τον συνόδευαν ελάχιστοι "Φίλοι της Ειρήνης"- σ' ένα χώρο όπου βρίσκονταν
- εκατοντάδες παρακρατικοί, 
- 180 άντρες της χωροφυλακής,
- όλη η τοπική ηγεσία του σώματος: από το στρατηγό Μήτσου μέχρι το διευθυντή της αστυνομίας Ευθύμιο Καμουτσή και τον υποδιευθυντή Μιχ. Διαμαντόπουλο και από το διοικητή Εθνικής Ασφαλείας ταγματάρχη Κωνσταντίνο Δόλκα μέχρι τους υπομοιράρχους Εμμ. Καπελώνη και Δημήτριο Κατσούλη -από τα "μεγάλα ονόματα" της "υπόθεσης Λαμπράκη".
Μέχρι σήμερα δεν ξέρουμε -και ίσως δεν θα μάθουμε ποτέ- ποιοι άλλοι ήταν εκεί από αυτούς που θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο στη δολοφονία και ποιοι δούλευαν για ποιον εκείνη την άγρια νύχτα στη Θεσσαλονίκη πριν από τριάντα χρόνια... [...]

(από τον πρόλογο του βιβλίου)


Σπύρος Κουζινόπουλος,
"Οι μεγάλες πολιτικές δολοφονίες
 στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα", Ιανός 2013





Η Θεσσαλονίκη χαρακτηρίστηκε στη διάρκεια του 20ού αιώνα ως η πόλη των πολιτικών δολοφονιών, καθώς σε σκοτεινές περιόδους της νεότερης ιστορίας της, οργανώθηκαν και εκτελέστηκαν μεγάλα οργανωμένα πολιτικά εγκλήματα, τα περισσότερα των οποίων ελάχιστα εξιχνιάστηκαν και οι ηθικοί τους αυτουργοί δε βρέθηκαν ποτέ. 

Ο βασιλιάς Γεώργιος o A΄, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζορτζ Πολκ, το ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, πρώην υπουργός Γιάννης Ζεύγος, οι βουλευτές της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης και Γιώργης Τσαρουχάς και ο αγωνιστής του αντιδικτατορικού αγώνα Γιάννης Χαλκίδης, ήταν τα θύματα αυτών των εγκληματικών ενεργειών. 

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε τόσο κατά τη διάπραξη, όσο και τη συγκάλυψη των φυσικών και ηθικών αυτουργών, παρέμενε σχεδόν η ίδια. Λες και οι δολοφονίες αυτές σχεδιάζονταν και εκτελούνταν από έναν κοινό εγκέφαλο, αν και το πρώτο έγκλημα από το τελευταίο απείχε μισό αιώνα. 

Διερευνώντας εκείνες τις πολιτικές δολοφονίες, ανακαλύπτει κανείς έκπληκτος ότι σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, υπήρξε ένα πλήθος απίθανων συμπτώσεων και απίστευτων περιστατικών, που αυτά τελικά, και όχι η επιδεξιότητα ή η καπατσοσύνη των αστυνομικών αρχών, ήταν που οδήγησαν στον εντοπισμό των δολοφόνων. Δίχως εκείνες τις συμπτώσεις, ίσως να μη γινόταν ποτέ γνωστή η ταυτότητα των δραστών και να επικρατούσε ακόμη η εκδοχή που παρουσίαζαν τα σαΐνια της αστυνομίας, οι Κλουζώ της εποχής, για να συγκαλύψουν τους δράστες και τα κίνητρά τους.

Με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Σπύρος Κουζινόπουλος, τις μαρτυρίες, το ανέκδοτο υλικό, τα ντοκουμέντα και σημαντικές αδημοσίευτες μέχρι σήμερα φωτογραφίες, φωτίζονται επαρκώς και οι έξι αυτές συνταρακτικές πολιτικές δολοφονίες που συγκλόνισαν τη Θεσσαλονίκη στη διάρκεια του 20ού αιώνα.


Τα στοιχεία των βιβλίων από τη βάση της Βιβλιονέτ

Περισσότερα βιβλία για τη δολοφονία του Γ. Λαμπράκη https://www.bookpress.gr

26 Μαΐου 2017

Η λέξη του μήνα (36.5) του Παντελή Τρακίδη

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971)

Πηγή φωτο: https://el.wikipedia.org

Γιώργος Σεφέρης 


ΑΡΝΗΣΗ

                                                             
Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ' όνομά της.
ωραία που φύσηξεν ο μπάτης
και σβήστηκε η γραφή.

Με τι καρδιά, με τι πνοή,
τι πόθους και τι πάθος
πήραμε τη ζωή μας λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.


Γιώργος Σεφέρης, "Ποιήματα", εκδ. Ίκαρος, 1972, σ.13




25 Μαΐου 2017

Η λέξη του μήνα (36.4) της Αρχοντούλας Διαβάτη

Σαπφώ. Τοιχογραφία από την Πομπηία





ΚΕΛΟΜΑΙ ΣΕ ΓΟΓΓΥΛΑ

Σαπφούς

Κέλομαι σε γογγύλα
πέφανθι λάβοισα μα
γλακτίναν, σε δη ούτε πόθος
αμφιπόταται.

Ταν κάλαν, α γαρ κατάγωγις αύτα
επτόεσ’ ίδοισαν εγώ δε χαίρω
και γαρ αύτα δη τόδε μέμφεταί σοι
Κυπρογένηα.

Σε φωνάζω Γογγύλα 

Φανερώσου πάλι κοντά μου 

Το χιτώνα τον άσπρο σαν το γάλα όταν φοράς, 
νά 'ξερες τους πόθους που σε τριγυρίζουν 
όμορφη, και πώς χαίρομαι που δεν είμαι εγώ, 
μα η ίδια η Αφροδίτη που σε μαλώνει.


Μεταφρασμένο από τον Οδυσσέα Ελύτη.
Πηγή μετάφρασης: http://niovilontou.pblogs.gr

24 Μαΐου 2017

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: «ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ 2014-2017»

Η παρουσίαση της έκθεσης ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ 2014-2017, του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ολοκληρώνεται την Πέμπτη 25 Μαΐου 2017.
Οι ώρες λειτουργίας του Μουσείου είναι: Πέμπτη 10:00-22:00 και μπρείτε να επισκεφτείτε και να ξεναγηθείτε στη μεγάλη αυτή  έκθεση που περιλαμβάνει περισσότερα από  200 έργα των αποφοίτων του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
Στις 18.00 διοργανώνεται ειδική ξενάγηση με την συμμετοχή δύο νέων ανθρώπων που διενεργώντας την πρακτική τους στο ΜΜΣΤ ενεπλάκησαν στην προετοιμασία και την παραγωγή της έκθεσης, και με αφορμή τα έργα της έκθεσης θα κουβεντιάσουν ζητήματα γύρω από τη διαδικασία φοίτησης στη σχολή Καλών Τεχνών.
Συμμετέχουν οι:
Μαρίνα Τούλα, Φοιτήτρια της Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Α.Π.Θ.

Σταμάτης Κανελλόπουλος, Τελειόφοιτος της Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών, Α.Π.Θ.
 Μια γνωριμία με το έργο και την εκπαιδευτική διαδικασία μιας από τις πιο δημιουργικές σχολές του ΑΠΘ.



  

Παράλληλα παρουσιάζονται  οι εκθέσεις:
AstronART-δημιούργησε τον κόσμο που θέλεις να ζεις έως τις 27 Μαΐου 2017 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Παρουσίαση του AstronART project και έκθεση εικαστικών διαδραστικών έργων με Νέα Ψηφιακά Μέσα παιδιών και εφήβων που συμμετείχαν στα εργαστήρια του AstronART.


Γιάννης Βαλαβανίδης - Εκδοχές εικαστικής έκφρασης. Ζωγραφική / Προσχέδια / Μακέτες / Εξώφυλλα βιβλίων έως τις 30 Ιουνίου 2017 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. 


A Passage, Έκθεση Φωτογραφίας της Νίκης Γλεούδη στο πλαίσιο του Συμποσίου: "Ελληνική Διασπορά. Υλικές, άυλες Μαρτυρίες και Ταυτότητες" έως τις 30 Ιουνίου 2017 στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

 

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Εγνατία 154 (εντός ΔΕΘ-HELEXPO54636, Θεσσαλονίκη E: mmcart@mmca.org.gr

Μέρες & ώρες λειτουργίας: Πέμπτη 10:00-22:00 / Παρασκευή 10:00-19:00 / Σάββατο 10:00-18:00 / Κυριακή 11:00-15:00.

23 Μαΐου 2017

Η λέξη του μήνα (36.3) της Χριστίνας Βουμβουράκη


Ραφιναρισμένος πόθος vs Αυθεντικός πόθος.

Η απαγγελία της τελευταίας στροφής του ποίηματος
του Ανδρέα Εμπειρίκου "Στροφές Στροφάλων",
από την ταινία "Φτηνά Τσιγάρα" του Ρένου Χαραλαμπίδη


Ο Γιάννης Βάρδας  (Λυρογίαννης),
 σε απόσπασμα συνέντευξης

22 Μαΐου 2017

Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης: "Κυκλοφορώ με ασφάλεια στην πόλη μου"

Έκθεση Εικαστικής Δημιουργίας των παιδιών στο

Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 

23 Μαΐου έως 15 Ιουνίου 2017


Δευτέρα έως Παρασκευή: 09:00-13:00 και 18:00-20:00
Κυριακή: 10:00-13:00

Κέντρο Πολιτισμού Τούμπας Θεσσαλονίκης, Κλεάνθους 57


21 Μαΐου 2017

Η λέξη του μήνα (36.2) της Κλεοπάτρας Τσάκουρη

Η Πηνελόπη

ΟΔΥΣΣΕΑΣ (για την  μητέρα  του Αντίκλεια): 
Τόσα μου είπε, όμως εγώ, μέσα μου ταραγμένος, θέλησα την ψυχή της ν' αγκαλιάσω, της πεθαμένης μάνας μου·
όρμησα τρεις φορές, ποθώντας να την σφίξω πάνω μου, και τρεις φορές μέσα απ' τα χέρια, σαν τη σκιά, σαν το όνειρο, μου πέταξε. 

(ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, λ.203-206, 
μετάφραση Δ.Ν. Μαρωνίτης, εκδόσεις Καστανιώτη 2002)
     

ΠΗΝΕΛΟΠΗ (για τον Οδυσσέα): 
Τέτοιο το πρόσωπο που εγώ ποθώ, και συνεχώς τη μνήμη μου πληγώνει η μορφή του αντρός μου με δόξα απέραντη, απλωμένη στην Ελλάδα και μέσα στο Άργος.


(ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, α.345-347, 
μετάφραση Δ.Ν. Μαρωνίτης, εκδόσεις Καστανιώτη 2002)



Πηγή φωτο: https://el.wikipedia.org

20 Μαΐου 2017

Τζίνα (Χριστίνα) Λεσιώτου-Κελεσίδου, «Το Μετάξι πάει στην Παλιά Πόλη»

Έκθεση στην Παλιά Πόλη της Ξάνθης, 
ΠΑΚΕΘΡΑ, Μπότσαρη 20, Παλιά Ξάνθη
από 25 έως 30 Μαΐου 2017

Εγκαίνια: Πέμπτη, 25 Μαΐου και ώρα 19:00
Ομιλητής ο Σουφλιώτης Γιώργος Τσακίρης
Ώρες λειτουργίας της Έκθεσης: 11:00-13:00 και 18:00-20:00

Εργαστήρια:
α) «Ζωγραφίζοντας σε μετάξι»
Δευτέρα 29/5, 18:00-20:00
10 άτομα ηλικίας 7 έως 107 ετών
Δηλώσεις συμμετοχής 6974 642305

β) «Δένω τα μαντήλια μου με τέχνη»
Τρίτη 30/5, 18:00-20:00



19 Μαΐου 2017

Του Πόντου η μνήμη


 ΑΜΙΣΟΣ

 του Νίκου Γρηγοριάδη


«Ο ουρανόν ελίβωσεν.»*

Κι εγώ μεσ’ απ’ τα σύννεφα
βλέπω το χάροντα Οσμάν στα μαύρα
με τους ληστές τ’ ασκέρια του, αποφυλακισμένους,
να σφάζει και να λεηλατεί.

Νεκροί χιλιάδες κι έχουν γεμίσει οι χαράδρες,
τα βουνά και τα φαράγγια, αλειτούργητοι.
Καπνίζουν πόλεις και χωριά χρησμοδοτώντας
τη συμφορά του ανείπωτου.

Κι όπως μονάχος περπατώ
σκύβοντας πάνω από κάθε σώμα
να δω κατά που δείχνει η μοίρα τα σημάδια της,
από πού κάποτε ανέτειλε ο ήλιος,

ξάφνου σχίζουν τα νέφελα ρομφαίες
κι αρχάγγελοι στρατιές οι σκοτωμένοι
πετούν πάνω απ’ τους τάφους τους
λαμποκοπώντας.
Και γύρω τα μύρα απ’ τα ξανθά μαλλιά τους
ραίνουν τη μνήμη μας που ευωδιάζει.


* Πολλά δίστιχα και τετράστιχα ποντιακών τραγουδιών ξεκινούν με το στίχο αυτό (ο ουρανός συννέφιασε).


Από την ποιητική συλλογή «Μαύρες Ακτές», 1994, 
Συγκεντρωτική έκδοση: Νίκος Γρηγοριάδης, «Ποιήματα» [1963-2005], εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2007

18 Μαΐου 2017

108ο βιβλίο: Τζέημς Τζόυς, «Οι Δουβλινέζοι»

Τζέημς ΤζόυςΟι Δουβλινέζοι
μετάφραση: Κοσμά Πολίτη
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., 1987
245 σελ.

108ο βιβλίο
19/4/2017
Πρόταση τής Βιολέττας Παπαδοπούλου


Βιολέττα Παπαδοπούλου
Ο Τζόυς γεννήθηκε το 1882 στο Δουβλίνο, από πατέρα φιλελεύθερο και αντικληρικό και μητέρα φανατικά καθολική. Ο πατέρας του υπήρξε αλκοολικός, οδήγησε την οικογένειά του στην πτώχευση.
Παρόλο που σπούδασε σε θρησκευτικό περιβάλλον, αρνήθηκε τον καθολικισμό, ενώ ο θάνατος της μητέρας του τον επηρέασε βαθιά.
Έφυγε από την Ιρλανδία με τη Νόρα Μπάρνακλ για την Τεργέστη, όπου έμεινε 15 χρόνια και μετά για Ρώμη, Παρίσι και Ελβετία.
΄Εχει γράψει δύο πολύ σημαντικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον Οδυσσέα και το Finnegan’s Wake.
Οι Δουβλινέζοι εκδόθηκαν, μετά από πολλές περιπέτειες, το 1914, πέντε χρόνια μετά τη συγγραφή τους.
H διάρθρωσή τους, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ακολουθεί τη σειρά:
Παιδική ηλικία, εφηβεία, ωριμότητα, δημόσια ζωή.
Πρόκειται για μία σειρά διηγημάτων, όπου περιγράφεται η ζωή του Δουβλίνου των νεανικών χρόνων του συγγραφέα και αναλύονται διάφοροι χαρακτήρες και καταστάσεις, καταδεικνύοντας την κοινωνική του διαστρωμάτωση, τις συνήθειες των ανθρώπων, με τρυφερότητα, αγάπη, χιούμορ –καυστικό όταν πρόκειται για την Καθολική Εκκλησία και τους εκπροσώπους της- σαρκασμό και μια δόση νοσταλγίας.
Βλέπουμε χαρακτήρες που φοβίζουν τα παιδιά (Μία Συνάντηση), τα εφηβικά ερωτικά σκιρτήματα των αγοριών (το Αράπικο Παζάρι), την αφοσίωση και το καθήκον(η΄Εβελιν), το τέλμα της μεσοαστικής τάξης και την ηθική κατάπτωση κάποιων από τους ήρωές του (ο Τζίμι στους Αγώνες Αυτοκινήτων και η Μαντάμ Μόνεϊ στην Πανσιόν δι’ οικογενείας), το αδιέξοδο των σχέσεων και τη λύπη ανθρώπων, που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, ενώ ονειρεύονται τη φυγή σε άλλους τόπους (ο Τσάντλερ στο Μικρό Σύννεφο ή ο Φάρριγκτον στα Αντίγραφα), την απελπισία των βιοπαλαιστών ή την απέλπιδα προσπάθεια μιας μητέρας για καταξίωση της κόρης της (η Χάρη)και στο καλύτερο όλων των διηγημάτων , Οι Νεκροί, την τρυφεράδα των σχέσεων των τριών Χαρίτων με τον περίγυρό τους και ειδικότερα με τον ανιψιό τους Γκάμπριελ καθώς και τον εξαίσιο ερωτισμό που αναδίδει η ιστορία της συζύγου του Γκρέτας με τον νεαρό, νεκρό πια, έρωτα της ζωής της.
Το σημαντικότερο όλων είναι ότι ο Τζόυς δεν κρίνει τους χαρακτήρες του, μόνο τους παρουσιάζει στους αναγνώστες του.
Ακόμη φανερώνεται η εθνικιστική έξαρση που ξεκίνησε στην Ιρλανδία (το ποίημα Ο θάνατος του Παρνέλ) και το γενικότερα τέλμα της χώρας στις αρχές του 20ου αιώνα.
Για όλες αυτές τις παραμέτρους και για να διαβάσουμε έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της λογοτεχνίας και να πάρουμε λίγο από το χρώμα της Ιρλανδίας, πρότεινα το βιβλίο αυτό.

Ντίνα Παπαδοπούλου
Ο Joyce μας παρουσιάζει ένα Δουβλίνο με ανθρώπους αναποφάσιστους, όπως η Έβλιν, αγχωμένους, μίζερους, διστακτικούς ν’ αλλάξουν η ζωή τους. Νοιώθουν εγκλωβισμένοι, «αν ήθελες να πετύχεις έπρεπε να φύγεις. Τίποτα δεν μπορούσες να κάνεις στο Δουβλίνο» ο Τσαντλεράκος, δεν τους αρέσει η ζωή τους στο Δουβλίνο αλλά δεν τολμούν να αποφασίσουν μια φυγή. Είναι όμως το Δουβλίνο των αρχών του 20ου αιώνα με έντονα τα χαρακτηριστικά της θρησκευτικής αντιπαλότητας προτεσταντών και καθολικών και της κοινωνίας που έδιωξε και καταδίκασε τον Όσκαρ Ουάιλντ. Υπάρχουν θαυμάσιες περιγραφές της πόλης, του ποταμού Λίφυ που την διασχίζει, όπως και των γεφυρών, Γκράτταν, Ο’ Κόνελ κ.α. Ο Joyce έφυγε σε σχετικά νεαρή ηλικία από το Δουβλίνο, αλλά το κουβαλάει μέσα του. Έτσι όλα τα γραφτά του σε πρόζα σκηνοθετούνται χωρίς εξαίρεση στην πόλη αυτή και απασχολούνται με την ζωή της πόλης αυτής. Αρνήθηκε το Δουβλίνο αλλά τον κυνηγούσε το Δουβλίνο. Ξεχώρισα κάποια διηγήματα όπως «Οι αδελφές», «Μία συνάντηση», «Εβλίν», «Ένα συννεφάκι», «Αναποδιές», «Των αγίων πάντων», όμως περισσότερο μου άρεσε «Ο νεκρός» και ο συμβολισμός του για το χιόνι, γράφει «άκουγα το χιόνι να πέφτει ανάλαφρα πάνω στο σύμπαν, να πέφτει ανάλαφρα σαν ερχομός του τελειωτικού τους τέλους, πάνω σε όλους τους ζωντανούς και τους νεκρούς».
Με την απόσταση ενός αιώνα σχεδόν, αν επισκεφτεί κάποιος το Δουβλίνο σχηματίζει μιά εντελώς διαφορετική γνώμη. Μετανάστευσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη σε αναζήτηση καλύτερης ζωής, αλλά δεν ξέχασαν την πατρίδα τους. Είναι εξωστρεφείς, φιλόξενοι, έχουν πραγματικό χιούμορ και αυτοσαρκάζονται μόνιμα. Τιμούν τους συγγραφείς τους , τέσσερις έχουν πάρει Νόμπελ, έχοντας στο κέντρο του Δουβλίνου το μοναδικό, από όσο ξέρω τουλάχιστον, Μουσείο Συγγραφέων.

Κλεοπάτρα Τσάκουρη
Κοντά στους ανθρώπους του μόχθου, της κακοπληρωμένης δουλειάς, τους πληγωμένους που βλέπουν τα όνειρά τους να πνίγονται, τα σχέδιά τους να μη πραγματοποιούνται, ο άνθρωπος παλεύει μόνος του με άσχημες συνθήκες μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον, σε αυτό του Δουβλίνου, αρχές του 1900, που αλλοιώνει κάθε λεύτερη σκέψη για δημιουργία, κάθε προσδοκία για επιτυχία. Η Έβελιν με το εισιτήριο στο χέρι για ένα καινούριο μέλλον στην Αμερική, δειλιάζει τελευταία στιγμή να φύγει απ' το ασφυκτικό σπιτικό της με το δυνάστη πατέρα. Η μικρή πιανίστα δε παίζει στο ρεσιτάλ, υπακούοντας την αυταρχική μητέρα της που αποφασίζει γι' αυτήν. Η γυναίκα του ναυτικού που ασφυκτιά στο γάμο της, με ένα σύζυγο απόντα, απογοητεύεται από τη ρομαντική σχέση της μ' έναν άνδρα, σκοτώνεται στις ράγες του τραίνου. Ο νεαρός Τσάντλερ στη συνάντηση με το φίλο του που δουλεύει στην Αγγλία, βλέπει την αλλαγή στη συμπεριφορά του απέναντί του, ζηλεύει την επιτυχία του και θέλει ν' αλλάξει τη μίζερη ζωή του με τις ευθύνες του γάμου, του πατέρα που κουβαλά στους αδύναμους ώμους του, συνάμα μετανιώνει για τις σκέψεις του , είναι μάταιο με τις σκληρές συνθήκες που βιώνει καθημερινά.
Ο Κόρμυ παινεύεται για τα κατορθώματά του στους φίλους του καθώς ξεγελά φτωχές κοπέλες παριστάνοντας τον ερωτευμένο μαζί τους παίρνοντας το χαρτζιλίκι τους.
Οι ιστορίες του Δουβλίνου απλές, ταπεινές, καθημερινές αγγίζουν τον αναγνώστη με τη βαθιά εσωτερίκευση των χαρακτήρων των ηρώων του. Προκαλούν συγκίνηση καθώς τις θεωρεί δικές του, τον προβληματίζουν, τον ενοχοποιούν κατά κάποιο τρόπο, νιώθοντας την αδυναμία του, να κάνει τα βήματα για την αλλαγή της κατάστασης, για την αναπνοή, την ελευθερία των ανθρώπων δίπλα του.

 "Ταυτότητα" και εξώφυλλο βιβλίου από τη βάση της  Βιβλιονέτ