28 Ιουλίου 2017

Η ποίηση - χθες και σήμερα

George Thomson, «Η ΠΟΙΗΣΗ – ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ», εκδ.  Ο ΚΕΔΡΟΣ, Αθήνα 1956

«[…] Οι πίθηκοι μπορούν να χειρίζονται ξύλα και πέτρες, αλλά μόνο τα ανθρώπινα χέρια μπορούν να τα μεταπλάσουν σε εργαλεία.
Το βήμα αυτό υπήρξε αποφασιστικό. Άνοιξε ένα καινούργιο τρόπο ζωής. Ο άνθρωπος εφοδιασμένος πια με τα εργαλεία, μπορούσε να παράγει τα μέσα συντήρησής του αντί απλώς να τα οικειοποιείται […] Από την άλλη όπου απέτυχε να αναγνωρίσει την αντικειμενική αναγκαιότητα των φυσικών νόμων, αντιμετώπισε τον κόσμο γύρω του σάμπως να ήταν δυνατό να μεταβληθεί με μια αυθαίρετη πράξη θέλησης. Αυτή είναι η βάση της μαγείας […] Μαγική πράξη είναι εκείνη με την οποία οι άγριοι προσπαθούν να επιβάλλουν τη θέλησή τους πάνω στο περιβάλλον τους με το να μιμούνται το φυσικό προτσές, (δηλαδή το φυσικό φαινόμενο), που επιθυμούν να προκαλέσουν […] “Φωτεινό αστέρι, ας ήμουνα κι’ εγώ έτσι ακλόνητο, όπως κι εσύ” [στίχοι του Άγγλου ρομαντικού ποιητή Τζον Κητς]. Γιατί τάχα να λαχταρούνε τ’ αδύνατα οι ποιητές; Γιατί αυτή είναι η ουσιαστική λειτουργία της ποίησης, που έχει πηγάσει από τη μαγεία […]»




27 Ιουλίου 2017

Ιφιγένεια εν Ταύροις (τραγωδία)

Η Ιφιγένεια εν Ταύροις είναι τραγωδία του Ευριπίδη, συνέχεια της Ιφιγένειας εν Αυλίδι, που διδάχθηκε ωστόσο πριν από αυτή (414-413 π.Χ.). Πραγματεύεται το προσφιλές στην ελληνική αρχαιότητα θέμα της σωτηρίας δύο ανθρώπων που τους συνδέουν συγγενικοί δεσμοί, υπό αντίξοες συνθήκες.

Υπόθεση
Η Ιφιγένεια εν Ταύροις είναι τραγωδία του Ευριπίδη, συνέχεια της Ιφιγένειας εν Αυλίδι, που διδάχθηκε ωστόσο πριν από αυτή (414-413 π.Χ.). Πραγματεύεται το προσφιλές στην ελληνική αρχαιότητα θέμα της σωτηρίας δύο ανθρώπων που τους συνδέουν συγγενικοί δεσμοί, υπό αντίξοες συνθήκες.
Στο ναό της Άρτεμης στην Ταυρίδα γίνονται ανθρωποθυσίες ειδικά θυσιάζουν στη θεά τους Έλληνες που συλλαμβάνουν στη χώρα και η Ιφιγένεια [που δεν θυσιάστηκε αλλά η θεά την μετέφερε στη χώρα των Ταύρων], ως ιέρεια, κάνει τον εξαγνισμό των θυμάτων πριν τη σφαγή.
Η Ιφιγένεια έχει δει κακό όνειρο τη νύχτα, ότι πέθανε στο Άργος ο αδελφός της Ορέστης και έχει βγει τώρα το πρωί στον αέρα και στο φως να το διηγηθεί και έτσι να το ακυρώσει.
Φτάνει στο μεταξύ ο Ορέστης με τον Πυλάδη και κατά το χρησμό και την εντολή του Φοίβου πρέπει να πάρει από το ναό το άγαλμα της θεάς και να το φέρει στην Αθήνα· έτσι θα λυτρωθεί από τη μανία των Ερινύων που τον κυνηγάνε σαν μητροκτόνο. Αλλά οι δύο ήρωες συλλαμβάνονται από βαρβάρους ως ιερόσυλοι, που σύμφωνα με δικούς τους νόμους και καθώς ο βασιλιάς της Ταυρίδας, Θόας, μισούσε τους ξένους και τους Έλληνες, έπρεπε να θυσιαστούν. Προτού λοιπόν θανατωθούν ως θυσία προς τη Θεά Αρτέμιδα, οδηγούνται για εξαγνισμό, στο ναό της Θεάς, από την ιέρεια του ναού. Όμως ιέρεια του Ναού της Θεάς τυγχάνει να είναι η αδελφή του Ορέστη η Ιφιγένεια με την οποία αναγνωρίζονται. Έτσι με τέχνασμα αυτής οι ήρωες και μαζί τους η Ιφιγένεια καταφέρνουν με την βοήθεια της Θεάς Αθηνάς να αποδράσουν αποκομίζοντας και το ιερό ξόανο της Θεάς.

Προτέρημα
Ο θρήνος της Ιφιγένειας με την αναφορά του στη σχέση ΎβριςΆτη της γενιάς της και με την παραφορά για την προσωπική της τύχη και την ένταση που προκαλεί το όνειρο σε συνδυασμό και με του χορού τη σύμπραξη είναι από τα πιο λυρικά και ωραιότερα μέρη της τραγωδίας ή ακόμα και άλλων τραγωδιών. (στροφές 205-235 και 392-465)

Αναδημοσίευση από https://el.wikipedia.org

Ευριπίδη, "Ιφιγένεια εν Ταύροις", Μετάφραση Τάσος Ρούσσος,
εκδ. Κάκτος, 1992


Αποσπάσμα στιχ.: 205-235

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ 
Κακότυχή ’ταν η ζωή μου
απ’ την αρχή, από τη νύχτα εκείνη
που ξάπλωσε η μητέρα μου
στου γάμου το κρεβάτι .
απ’ την αρχή της γέννας οι θεές,
οι Μοίρες, έπλεξαν για μένα
νιότη σκληρή, αρραβωνιαστικιά
να γίνω των Ελλήνων .
πρωτότοκο λουλούδι
με γέννησε μες στους θαλάμους
της Λήδας η δυστυχισμένη κόρη,
μ’ ανάθρεψε, σφαχτάρι
ταγμένο απ’ του γονιού μου
την άστοχη βουλή, να γίνω
θυσία λυπητερή .
και μ’ έφεραν πάνω στ’ αμάξι
στ’ αμμουδερά ακρογιάλια της Αυλίδας
νύφη, κακόνυφη, αχ!
στο γιο της κόρης του Νηρέα*.
Τώρα στου πόντου του αφιλόξενου
τ’ άδεντρα σπίτια κατοικώ
μια ξένη, δίχως άντρα, δίχως
παιδιά, πατρίδα, φίλους .
δεν τραγουδώ την Ήρα την Αργίτισσα,
και στους γλυκόηχους αργαλειούς
με τη σαΐτα δεν υφαίνω
της Αθηνάς και των Τιτάνων* την εικόνα .
τώρα ματώνω τους βωμούς
με την αιματοράντιστη θυσία
των ξένων, που πικρά μοιρολογούνε
κι αναστενάζουνε πικρά.
Μα τώρα, λησμονώντας όλα ετούτα,
Θρηνώ το σκοτωμένο μου αδερφό
στο Άργος, που τον άφησα
μωρό βυζασταρούδι, βρέφος
ακόμη, τρυφερό βλαστάρι ακόμη,
στον κόρφο και στης μάνας του τα χέρια,
αυτόν που θα βασίλευε μια μέρα
μες στους Αργείους, τον Ορέστη.

*Ο Νηρέας, θαλασσινός θεός, ήταν πατέρας της Θέτιδας, μητέρας του Αχιλλέα. Κόρες του ήταν οι πενήντα Νηρηίδες.
*Οι Τιτάνες ήταν ονομασία των έξι αρσενικών παιδιών του Ουρανού και της Γαίας.


στιχ.: 392-465

ΧΟΡΟΣ
Γαλάζιο, βαθυγάλαζο
των πελαγίσιων σμίξιμο νερών,
που μια φορά από τα’ Άργος ο οίστρος
πάνω απ’ το κύμα τ’ αφιλόξενο
φτεροκοπώντας, την Ιώ*
πέρασε απ’ την Ευρώπη στην Ασία.
Ποιοι να ‘ναι τάχα αυτοί που αφήσαν
τα δροσερά νερά και τα καλάμια
τα πράσινα του Ευρώτα ή τις σεμνές
νεροσυρμές της Δίρκης*
κι έφτασαν, ήρθαν, στην αζύγωτη
τη χώρα, που του Δία η κόρη
μουσκεύει τους περίστυλους ναούς
και τους βωμούς μ’ ανθρώπινο αίμα;

Μήπως με τα κουπιά τα ελάτινα,
που αχούσαν με πλατάγιασμα διπλό,
ταξίδεψαν θαλασσοπόροι,
με τα λινά πανιά του καραβιού
να τα φουσκώνουν οι ανέμοι
σπρωγμένοι από μια δίψα πλούτου,
για να συνάξουν αγαθά στα σπίτια τους;
Είναι γλυκιά η ελπίδα στους θνητούς,
όμως αχόρταγη και φέρνει συμφορές,
γιατί γυρεύοντας μεγάλα πλούτη,
στα πέλαγα πλανιούνται, χώρες
διαβαίνουνε βαρβάρων, κυνηγώντας
όλοι την ίδια ιδέα . ο πόθος για τον πλούτο
σ’ άλλους είναι παράφορος και σ’ άλλους
μέσα στο μέτρο.

Πώς διάβηκαν τις Συμπληγάδες,
πώς του  Φινέα* τις ακτές τις άυπνες,
κοντά στ’ ακρόγιαλο αρμενίζοντας
της Αμφιτρίτης*, όπου τραγουδώντας
χορεύουν οι πενήντα Νηρηίδες
κυκλόσυρτους χορούς;
Ή με τους άνεμους που τα πανιά
φουσκώνουν και στην πρύμνα
σφυρίζει το τιμόνι απ’ το νοτιά
ή τις πνοές του Ζέφυρου, καθώς
αντιπερνούσανε τη χώρα
με τους ολόλευκους γιαλούς*,
το πλήθος τα πουλιά και το καλόστρωτο
στάδιο του Αχιλλέα, πέρα
στον αφιλόξενο τον πόντο;

Μακάρι να το φέρει η τύχη
κι απ’ τις κυράς μας τις ευχές
εδώ να ’ρχόταν η Ελένη, η ακριβή
της Λήδας η κόρη, αφήνοντας την Τροία
κι αφού ραντίσει τα μαλλιά της
για θάνατο η κυρά μας μ’ αγιασμό,
με χέρι φονικό ν τη σκοτώσει,
πληρώνοντάς την έτσι
μ’ αντάξιαν εκδίκηση. Όμως θ’ άκουγα
πασίχαρη το μήνυμα πως ήρθε
κάποιος ταξιδευτής απ’ την Ελλάδα
να με λυτρώσει τη δυστυχισμένη
απ’ τις σκλαβιάς τα βάσανα.    
Αχ! και να γίνονταν μες στ’ όνειρό μου,
σπίτι μου να βρισκόμουν στην πατρίδα
γλυκό να χαίρομαι ύπνο,
την πιο τρανή ευτυχία του κόσμου.

Μα να τα, ζυγώνουν τα δυο παλικάρια
με χέρια δεμένα, καινούριο σφαχτάρι
της θεάς μας . σωπαίνετε, φίλες.
Γιατί φτάνουν κοντά στο ναό
της Ελλάδας βλαστοί διαλεχτοί
για θυσία . δεν έφερε ψεύτικο
μαντάτο ο βοσκός.



*Η Ιώ είναι κόρη του βασιλιά του Άργους Ινάχου. Όταν ο Δίας την ερωτεύτηκε, η Ήρα τη μεταμόρφωσε σε δαμάλα και έστειλε εναντίον της οίστρο (αλογόμυγα) . κυνηγημένη η Ιώ περιπλανήθηκε σε πολλά μέρη της γης. Διέσχισε τον πορθμό που χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία, ο οποίος από τότε ονομάστηκε Βόσπορος (βους πόρος)
*Πηγή της Θήβας.
*Βασιλιάς της θρακικής Σαλμηδησσού.
*Η Αμφιτρίτη είναι η βασίλισσα της θάλασσας, που περιβάλλει τον κόσμο, μία από τις κόρες του Νηρέα και της Δωρίδας. Αυτή οδηγεί τον χορό των Νηρηίδων. Παντρεύτηκε τον Ποσειδώνα και είχε δίπλα στον θεό της θάλασσας τον ίδιο ρόλο που είχε η Ήρα δίπλα στον Δία και η Περσεφόνη δίπλα στον θεό του Κάτω Κόσμου.
*Έτσι αποκαλεί ο ποιητής νησί που τοποθετείται στις εκβολές του Δούναβη.


26 Ιουλίου 2017

Θανάσης Βαφειάδης, "Χρονικό του Κιλκίς 1913-1940"

Ένα δίτομο έργο του Αγρονόμου-Τοπογράφου Μηχανικού Θανάση Βαφειάδη για την ιστορία της πόλης του Κιλκίς, που εκ των πραγμάτων οδηγεί σε αποτύπωση μέρους της ιστορίας της ευρύτερης περιοχής, από την απελευθέρωση της πόλης (1913)  έως το 1940. Στον Α΄ τόμο παρουσιάζει το «Κιλκίς στη δίνη των πολέμων και της προσφυγιάς (1913-1926)», σελ. 542, και στον Β΄ τόμο «Το Κιλκίς την περίοδο της προσφυγικής αποκατάστασης και των πολιτικών αναζητήσεων του μεσοπολέμου (1927-1940)» σελ. 590. Οι δύο αυτοί τόμοι είναι το αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας του συγγραφέα, και αυτό αποτυπώνεται τόσο στο συγγραφικό όσο και στο φωτογραφικό υλικό των δύο τόμων.  

Ο συγγραφέας, Θανάσης Βαφειάδης, είναι μια σημαντική προσωπικότητα του Κιλκίς με αξιόλογη συγγραφική κατάθεση. Από το 1995 έως το 2003 υπήρξε υπεύθυνος του περιοδικού «Πρίσμα», που εξέδιδε ο Σύλλογος Μηχανικών Νομού Κιλκίς και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος/ Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας. Ως επικεφαλής μελετητικής ομάδας έχει εκπονήσει τη μελέτη «Ρυμοτομική εξέλιξη - αξιόλογα κτήρια του Κιλκίς» (1995). Το 2000 εκδόθηκε το βιβλίο του «Κιλκίς 1914-1934, η ταυτότητα της πόλης μέσα από το δημοτικό αρχείο». Το 2002 εκδόθηκε το λεύκωμα «Πολεοδομική εξέλιξη - αξιόλογα κτήρια της περιοχής Γουμένισσας» που συνέταξε με την Άννα Τζάκου. Το 2010 εκδόθηκε το λεύκωμά του για την ιστορία ύδρευσης του Κιλκίς με τον τίτλο «Ο υδάτινος κόσμος του Κιλκίς».







24 Ιουλίου 2017

Αλέκος Παναγούλης (1939 - Πρωτομαγιά 1976)

  Ἀγωνίες

Ἂν χτυπήσουν τὴν πόρτα, μὴν ἀνοίξεις.
Ὅσο καὶ νὰ χτυποῦν.
Πρέπει νὰ πιστέψουν πὼς τὸ σπίτι
εἶναι ἀδειανό.
Δὲν θὰ τὴ σπάσουν. Μὴ φοβᾶσαι.
Ἂν τὴ σπάσουν,
θὰ ξέρουμε πὼς μᾶς πρόδωσαν.
Οὔτε κ᾿ ἐγὼ τὸ πιστεύω.
Ναί, θὰ πυροβολήσω ἂν μποῦνε.
Ἐσὺ δοκίμασε νὰ φύγεις.
θὰ μπορέσεις.
Γιὰ μᾶς θἆναι. Τόση ὥρα
τριγυρίζουν τὸ σπίτι.
Κύταξε ἀπ᾿ τ᾿ ἄλλο παραθύρι.
Μὰ πρόσεχε.
Ναί, βλέπω. Χτυπᾶνε ἀπέναντι.
Μίλα σιγότερα.
Ἀκοῦς; Φασαρία; Τί νὰ γίνεται;
Κάποιον πιάσανε. Εἶναι γέρος.
Τὸν χτυπᾶνε τὰ σκυλιά.
Ἄτιμοι.
Πόσους θὰ πιάσετε; θὰ μείνουν
ὅσοι χρειάζονται καὶ περσότεροι.
θὰ μείνουν καὶ δὲν θὰ σταυρώσουν
τὰ χέρια.
 Πηγή: http://users.uoa.gr


22 Ιουλίου 2017

Καστοριά: Το διήγημα σήμερα

Αναδημοσίευση από την "Φωνή της Καστοριάς"


Σημαντικοί διηγηματογράφοι της χώρας τιμούν την πόλη

και διαβάζουν στην αυλή του αρχοντικού Πηχεών

Φτάνοντας στο φινάλε του φετινού Φεστιβάλ της Αυλής, η μουσική δίνει τη σκυτάλη στη λογοτεχνία, και οι μελωδίες παραδίδουν τη σκηνή του φεστιβάλ στο διήγημα. 14 σύγχρονοι Έλληνες διηγηματογράφοι, τιμούν την πόλη της Καστοριάς, και διαβάζουν για πρώτη φορά αδημοσίευτη δουλειά τους στον κήπο του αρχοντικού Πηχεών.
Το Σάββατο 22 Ιουλίου και ώρα 20:30 το βράδυ, η σκηνή του Φεστιβάλ της Αυλής θα φιλοξενήσει ορισμένους από τους πλέον καταξιωμένους διηγηματογράφους της χώρας μας. Με πλούσιο συγγραφικό έργο και αντίστοιχες εκδόσεις, σημαντικές βραβεύσεις, έντονη και πολύπλευρη δραστηριότητα στον κλάδο της δημοσιογραφίας, τη σύνδεση της λογοτεχνίας με τη μουσική και τον κινηματογράφο, αλλά και την έρευνα στο αντικείμενο της λογοτεχνίας, οι φιλοξενούμενοι διηγηματογράφοι του φετινού Φεστιβάλ της Αυλής, αποτελούν τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταπολεμικής και σύγχρονης γενιάς των Ελλήνων πεζογράφων.
Η βραδιά θα ανοίξει -τιμής ένεκεν- με την προβολή ενός βίντεο στο οποίο ο Ηλείος πεζογράφος Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος διαβάζει το παρθενικό του διήγημα Οι φρακασάνες, και με την ανάγνωση ενός διηγήματος του θεσσαλονικιού πεζογράφου Περικλή Σφυρίδη. Αμέσως μετά –κατά αλφαβητική σειρά- διηγήματά τους θα διαβάσουν οι συγγραφείς: Σωτήρης Φ. Δημητρίου, Γιάννης Καισαρίδης, Δημήτρης Γ. Κανελλόπουλος, Θωμάς Κοροβίνης, Ηλίας Κουτσούκος, Στάθης Κοψαχείλης, Γιάννης Παλαβός, Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Θωμάς Σ. Στεργιόπουλος, Βασίλης Τσιαμπούσης, Νώντας Τσίγκας.
Η λογοτεχνική αυτή εκδήλωση αποτελεί ιδέα και πρωτοβουλία του Καστοριανού συγγραφέα Ηλία Λ. Παπαμόσχου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ της Αυλής της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού – Παιδείας – Προγραμματικής Ανάδειξης Παλαιάς Πόλης, και φιλοδοξεί να ανοίξει έναν νέο κύκλο δράσεων για την τέχνη της λογοτεχνίας.
ΕΝΑΡΞΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ: 20:30 στην Αυλή του Αρχοντικού Πηχεών, Ντολτσό

21 Ιουλίου 2017

Η λέξη του μήνα (38.2): η "τροφή" του Γιώργου Καλιεντζίδη

Η λέξη του μήνα

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ -μ-

Απόδοση Νίκος Καζαντζάκης και Ιωάννης Καρκιδής

[Ο Οδυσσέας βρίσκεται στο νησί των Φαιάκων και μιλά στο βασιλιά Αλκίνοο, τη βασίλισσα Αρήτη και την ακολουθία τους για το τι συνέβη με τα βόδια του Ήλιου.]

[...]και τα κρέατα ολόγυρα στις σούβλες μουκανιόνταν, 395
ψημένα κι άψητα, κι ακούγονταν βοδιών φωνές τρογύρα.
Έξι μερόνυχτα ξεφάντωναν οι γκαρδιακοί σύντροφοι
του Γήλιου τις γελάδες τρώγοντας τις πιο παχιές που έπιασαν
μα στις εφτά, τη νέα σαν έφερε του Κρόνου ο γιος ήμερα,

πια πήρε ο αγέρας και μαλάκωσε την άγρια μάνητα του. 400
Μπήκαμε αμέσως κι ανοιχτήκαμε στα πελαγίσια πλάτη
με το κατάρτι ορθό και πάνω του τ᾿ άσπρα πανιά απλωμένα.
Μα ως το νησί πια πίσω αφήκαμε κι ουδέ φαινόταν άλλη
στεριά τρογύρα, μόνο η θάλασσα τον ουρανό να σμίγει,

στύλωσε πάνω απ᾿ το καράβι μας ο γιος του Κρόνου ξάφνου 405
σύγνεφο μαύρο, που σκοτείνιασε το πέλαγο άκρη ως άκρη.
Πολληώρα ακόμα δεν αρμένιζε το πλοίο μας, κι ο πουνέντης
χύθηκε απάνω μας μουγκρίζοντας στη λυσσομάνητά του,
κι απ᾿ την ορμή του ανέμου εκόπηκαν τα δυο μπροστά τα ξάρτια,

και το κατάρτι, πίσω γέρνοντας, σωριάστη, και στο αμπάρι 410
πέφτουν πανιά, σκοινιά στ᾿ απόνερα; και το κατάρτι βρήκε,
στην πρύμνα ως έπεφτε, κατάκορφα τον τιμονιέρη, κι όλα
του θρεί της κεφαλής τα κόκαλα᾿ σα βουτηχτής εκείνος
απ᾿ την κουβέρτα πέφτει, κι αφήκε τα κόκαλα η ψυχή του.

Μαζί κι ο Δίας βροντάει και τ᾿ άρμενο χτυπάει με αστροπελέκι, 415
κι αυτό απ᾿ του Δία τ᾿ αστραποπέλεκο στρουφοτινάχτη ακέριο
και θειάφι εμύρισε, κι οι σύντροφοι μες στο νερό βρέθηκαν,
κι ίδια κουρούνες γύρω στ᾿ άρμενο το μαύρο παράδερναν
στο κύμα, μα ο θεός τους έκοψε του γυρισμού τη στράτα.

Εγώ μες στ᾿ άρμενο γυρόφερνα, μα κάποτε η φουρτούνα, 420
χτυπώντας, τα πλευρά του σκόρπισε, κι απόμεινε η καρίνα
γυμνή στο κύμα᾿ ξάφνου απάνω της και το κατάρτι πέφτει'
κι όπως η σκότα, από βοϊδόπετσο φτιαγμένη, του κρεμόταν,
πήρα τα δυο μαζί και τα 'δεσα, καρίνα και κατάρτι,

κι έκατσα πάνω κι αμολήθηκα στη λύσσα των ανέμων. 425
Ήρθε ώρα που ο πονέντης έκοψε την άγρια μάνητα του,
μα ασκώθη ευτύς ο νότος, βάσανα καινούργια φέρνοντας μου,
μπρος να περάσω από τη Χάρυβδη ξανά μαθές την άγρια.
Ολονυχτίς το κύμα μ᾿ έσερνε, κι εκεί που ο γήλιος σκούσε,

Σκύλλας και στης άγριας Χάρυβδης ξανάφτασα τους βράχους 430
κι ως το αρμυρό νερό της θάλασσας αναρουφούσε τούτη,
την αψηλή προφταίνω αγριοσυκιά ν᾿ ανασκωθώ ν᾿ αρπάξω,
κι ως νυχτερίδα εκείθε πιάστηκα᾿ κι ουδ᾿ είχα τα ποδάρια
που να πατήσω, για ανεβαίνοντας να βρω κλαρί να κάτσω

οι ρίζες χαμηλά απλωνόντουσαν και τα κλωνάρια άνοιγαν 435
μακριά, χοντρά κι αψηλοκρέμαστα, τη Χάρυβδη να ισκιώνουν.
Κείθε γερά κρατιόμουν άπαυτα, την ώρα λαχταρώντας
πού θα ξερνούσε το κατάρτι μου και την καρίνα — κι ήρθαν
αργά πολύ! Ποιάν ώρα ασκώνεται για δείπνο ο κρισολόγος,

στην αγορά πολλούς που εδίκασε και μοίρασε το δίκιο — 440
την ώρα αυτή τα ξύλα η Χάρυβδη στο φως να βγουν αφήκε.
Κι εγώ ψηλάθε ξαμολήθηκα με χέρια και με πόδια
κι έπεσα μέσα, στα στενόμακρα μαδέρια πλάι, με βρόντο,
κι έκατσα πάνω τους, και κίνησα να λάμνω με τα χέρια.

Τη Σκύλλα ωστόσο των αθάνατων καί των θνητών ο κύρης 445
δε μ᾿ αφήκε να ιδώ᾿ δε γλίτωνα μαθές του Χάρου τότε.
Μέρες εννιά θαλασσοδέρνομουν, στις δέκα, μες στη νύχτα,
στης Καλυψώς της ωριοπλέξουδης, της ανθρωπολαλούσας
θεάς, το ερημονήσι οι αθάνατοι, την Ωγυγία, με ρίξαν,

που μου 'δειξε όλη την αγάπη της — μα τι μιλώ για τούτα; 450
Χτες βράδυ ακόμα σου τα ιστόρησα μες στο παλάτι — εσένα
και της αρχόντισσας γυναίκας σου᾿ δε μου 'ρχεται καθόλου
αυτά που ειπώθηκαν ξεκάθαρα να τα ξαναιστορήσω.»


Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο: http://users.uoa.gr

[...] Ο Οδυσσέας επανέλαβε στους συντρόφους την προειδοποίηση του Τειρεσία και της Κίρκης να μην πειράξουν τα βόδια του Ήλιου, αλλά οι άνεμοι ήταν ενάντιοι, οι προμήθειες τελείωσαν και οι άντρες άρχισαν να πεινούν. Τελικά έσφαξαν κι έφαγαν κάποιες από τις αγελάδες, την ώρα που ο Οδυσσέας κοιμόταν. Ο Ήλιος παραπονέθηκε στον Δία και αυτός, μόλις έφυγαν από το νησί, σήκωσε θύελλα τρομερή και χτύπησε με κεραυνό το πλοίο. Όλοι οι σύντροφοι του Οδυσσέα χάθηκαν και αυτός έφτασε ύστερα από εννιά μέρες, άθλιος ναυαγός, στην Ωγυγία, στο νησί της θεάς Καλυψώς.

Αναδημοσίευση από https://el.wikipedia.org





20 Ιουλίου 2017

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κατεχόμενο χωριό Άρδανα της επαρχίας Αμμοχώστου

Κυριάκος Χαραλαμπίδης*


ΑΡΔΑΝΑ ΙΙ


Να της μιλήσω Τουρκικά δεν ήξερα.
- Μιλάτε Αγγλικά;
- Καταλαβαίνω.
- Αυτό είναι το σπίτι μου;
- Αυτό είναι το σπίτι σου.
Κι αρχίνησα ένα κλάμα μες στον ύπνο μου. Εκείνο του αποχαιρετισμού. Μα τ'αναφιλητά μου μ' ανασήκωναν σαν καρυδότσουφλο και ξύπνησα, Πυλάδη.
Βρεγμένο το κρεβάτι μου - τ' όνειρο μήπως έσταζε από την οροφή του;-εμείς οι δυό το βλέπουμε, το ξέρουμε, το ζούμε κιόλας: "Χάθηκε ο στρατός μας!" Τίποτα πιά, κανένα πλοίο εν όψει, καμιά στεριά, κανένα σπίτι, φίλε.
Και όμως το ξωπόρτιν ήταν το ίδιο, το στενοσόκακο ίδιο, ο λάκκος ήταν ίδιος, η τερατσιά, ο φούρνος, το τρακτέρ, η μάντρα ήταν ίδια. Κι εγώ καμία σχέση με το σπίτι. Δεν τ' αναγνώριζα. Στεκόμουν στην αυλή μου κι ένιωθα τόσον άβολα. στοιχηματίζω, αν με θωρούσες, θα 'βαζες τα κλάματα.
Μες στην αυλή μου και δεν ήμουν πιά στο σπίτι μου, δεν ήμουν στο χωριό μου - ένας ξένος, που η ψυχή του αναπαμό δεν είχε.
- Τι φής; Απέξω από το σπίτι σου κι ούτε πού τ' αναγνώριζες, αλήθεια;
- Δεν ήτανε δικό μου πιά, δεν ήταν. Το σπίτι που γεννήθηκα, Πυλάδη! Και μάλιστα τη ρώτησα: Κυρία, αυτό είναι το σπίτι που γεννήθηκα; Is this the house I was born? Και μου 'πεν η Τουρκάλα: "Ναι, αυτό είναι".
Μυστήριο! Πού ήξερε πως ήταν το σπίτι αυτό που εγώ το φως του ήλιου πρωτόειδα, πώς ήταν τόσο βέβαιη;



*Το ποίημα και το βιοεργογραφικό του Κ.Χ. βρίσκονται τον ιστότοπο της Εταιρείας Συγγραφέων

19 Ιουλίου 2017

Τα απαγορευμένα βιβλία της Χούντας (1967-1974)

Αναδημοσίευση από το http://www.enallaktikos.gr

πηγή: Εκδόσεις Φαρφουλάς

ΤΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ  ΠΑΛΙΑ ΒΙΒΛΙΑ -3-

Οι λίστες προέρχονται από το βιβλίο "Εκδοτική δραστηριότητα και κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα"-Μια κριτική προσέγγιση των εκδοτικής δραστηριότητας στα χρόνια 1960-1981, του Λουκά Αξελού (εκδ. Στοχαστής, 2008), και αφορά 2 λίστες (η μία του 1970 και η άλλη του 1974) με βιβλία που απαγορεύονταν από την Χούντα.

  



1η ΛΙΣΤΑ
Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΗΣ ΓΔΕΑ ΤΗΣ 25ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1971
Αθήναι τη 25 Όκτωβρίου 1971
Επισυνάπτεται εις Γ.Α.2722/235530 από  25-10-71 Δ/γήν ΓΔΕΑ-ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ Των εκδοθέντων και κυκλοφορούντων κομμουνιστικών και αντικυβερνητικών βιβλίων και περιοδικών.
Α' ΒΙΒΛΙΑ
ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ /  ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΩΝ     ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ / ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ                  
1)  ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΣΕΧΩΦ Άντον Σκόπιμος προβολή Ρωσικής Λο­γοτεχνίας
2)  ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ! ΣΤΕ­ΦΑΝΟΥ Μιχαήλ με αντιαμερικανικάς-αντισυμμαχικάς αιχμάς.
3)   «ΑΝΑΛΕΚΤΑ» ΧΕΡΣΕΝ Ο  συγγραφεύς ήχο Ρώσσος επαναστάτης δια­νοούμενος του ΙΘ! αιώνος, πρόδρομος του Μαρξισμού και Ρωσικού Κομμουνισμού.
4)   «ΑΝΑΛΕΚΤΑ» ΜΠΕΛΙΝΣΚΙ Ο  συγγραφεύς ήτο Ρώσσος επαναστάτης διανοούμενος του ΙΘ! αιώνος, πρόδρομος του Μαρξισμού και Ρωσι­κού Κομμουνισμού
5)   «ΑΝΟΛΟΚΛΗΡΩΤΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ» ΝΤΟΥΤΣΕΡ ΙΣΑΑΚ Ο Συγ­γραφεύς Άγγλος φιλοτροτσκιστής ίστορικός.-
6)   «ΑΝΩΤΑΤΗ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΚΟΥΜΑΝΤΟΣ Γεώργιος Ασκείται δριμεία κριτική επί θεμάτων Ανωτάτης παιδείας ύπό  του Κ/Αριστερού συγ­γραφέως .
7)   «ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΛΤΑ ΣΤΟ ΒΙΕΤΝΑΜ ΝΊΈΗΒΙΝ ΧΟΡΟΒΙΤΣ Ο συγ­γραφεύς εκπροσωπεί τάσεις εντός του Χώρου της Νέας Αριστεράς.-
8)   «ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΣΤΟΝ ΜΠΡΕΧΤ Άνώνυμον Εις το τελευταίον Κεφάλαιον δίδονται αισθητικαί αντιλήψεις του Γερμανού Κομμουνιστού συγγραφέως ΜΠΡΕΧΤ.
9)   «ΑΡΧΑΙΕΣ ΘΡΗΣΚΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ» ΚΟΡΔΑΤΟΣ Ι.Κ. Κομμουνιστικού-αθεϊστικού-αντιχριστιανικού περιεχομένου.-
10)  «ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ» ΜΑΝΤΕΛ ΕΡΝΕΣΤ Τροτσκιστικού περιεχομένου.-

18 Ιουλίου 2017

Γαλήνη Ρεκαλίδου



ΟΙ ΠΟΤΑΜΟΙ


Είχα φυτέψει την εικόνα σου
στο χώμα μου.
Την πότιζα με το δικό σου
νέκταρ
που είχα φυλαγμένο
μεσ' στις υπόγειες κατακόμβες.

Είχα μια έρημο
στις άκρες των δακτύλων.
Άπαιχτη πράξη.

Ήθελα τους δικούς σου
ποταμούς
και τις δικές σου όχθες
να διασχίζουν τη Σαχάρα.

Σαν πυρετού παραίσθηση
πρόλαβα και ήπια
μια
         σταγόνα.
Και τώρα,
είμαι η πορεία σου
για τους ωκεανούς
του επερχόμενου αιώνα. 

Γαλήνης Ρεκαλίδου, "Είκοσι τρεις αιώνες", εκδ. ερωδιός, 1997

17 Ιουλίου 2017

Αντίο Κώστα Μουρσελά (Ιανουάριος 1932 - 15 Ιουλίου 2017)

Από τη βάση της βιβλιονέτ: «Ο Κώστας Μουρσελάς γεννήθηκε στον Πειραιά [το 1932]. Εκεί τελειώνει και το λύκειο. Το 1951, πρωτοετής φοιτητής της Νομικής, συλλαμβάνεται ως στέλεχος της ΕΠΟΝ και δικάζεται από έκτακτο στρατοδικείο της εποχής (υπόθεση Μπελογιάννη). Για χρόνια σπούδαζε βιολί, που το διέκοψε όταν άρχισε να τον θέλγει το θέατρο. Σπούδασε νομικά, αλλά λίγο πριν πάρει την άδεια δικηγόρου εγκατέλειψε τη δικηγορία και διορίστηκε ως δημόσιος υπάλληλος μέχρι το 1969, οπότε τον απέλυσε η Χούντα. Έκτοτε αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά -και επαγγελματικά πια- στο γράψιμο. Έργα του παίχτηκαν από θιάσους του Ελεύθερου Θεάτρου, από το Εθνικό Θέατρο, από το Θέατρο Τέχνης, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, από Δημοτικά Θέατρα, καθώς και από θιάσους του εξωτερικού (Γαλλία, Γερμανία, Κύπρος). Μερικοί τίτλοι γνωστών θεατρικών έργων του είναι: "Ενυδρείο", "Μαχαίρι στο κόκαλο", "Οι φίλοι", "Το αυτί του Αλέξανδρου", "Η κυρία δεν πενθεί", "Επικίνδυνο φορτίο", "Ω! τι κόσμος μπαμπά!", "Το δίκανο", "Ημιτελής συνουσία", κ.ά. Στο πλατύ κοινό έγινε γνωστός από τηλεοπτικές παρουσιάσεις έργων του ("Μικρές αγγελίες", "Σιγά η πατρίδα κοιμάται", "Το ρολόι") και από την περίφημη σατιρική σειρά του "Εκείνος και... Εκείνος", με πρωταγωνιστές τους Β. Διαμαντόπουλο και Γ. Μιχαλακόπουλο (130 θεατρικά μονόπρακτα). Το 1990 επανήλθε στην πεζογραφία εκδίδοντας το μυθιστόρημα "Βαμμένα κόκκινα μαλλιά" (εκδ. "Κέδρος", νέα οριστική έκδοση "Ελληνικά Γράμματα", 2006), που οι πωλήσεις του ξεπέρασαν, συνολικά, τις διακόσιες χιλιάδες αντίτυπα και μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τουρκικά και εβραϊκά. Ακολούθησαν διηγήματα, νουβέλες, καθώς και το μυθιστόρημα "Το παιχνίδι των τεσσάρων" που το συνέγραψε με τους Π. Τατσόπουλο, Γ. Σκούρτη και Α. Σουρούνη. Το 2000 εξέδωσε το μυθιστόρημα "Κλειστόν λόγω μελαγχολίας", που ξεπέρασε τις σαράντα χιλιάδες αντίτυπα και μεταφράστηκε στα τουρκικά. Τελευταίο του βιβλίο είναι η συλλογή διηγημάτων "Ο πόθος καίει τα σωθικά" ("Κέδρος", 2004). Έχει γράψει, ακόμη, αισθητικά δοκίμια, καθώς και πολλές επιφυλλίδες δημοσιευμένες στην εφημερίδα "Τα Νέα", στη στήλη "Κουβεντιάζοντας"».
 
 


Ο Κώστας Μουρσελάς, με αφορμή την έκδοση της συλλογής διηγημάτων του «Ο πόθος καίει τα σωθικά», μίλησε στον 9.58fm της ΕΡΤ3 και στον Γιώργο Καλιεντζίδη, στις 20 Ιανουαρίου 2005.
«Ο έρωτας από τη μια είναι ευλογία και από την άλλη δυστυχία. Είναι ένας κύκλος. Είναι σαν τις εποχές, που κάνουν τον κύκλο τους -από το καλοκαίρι πάμε στο χειμώνα. Τελειώνουν, τα πράγματα τελειώνουν, τα πάθη τελειώνουν, όπως η ζωή τελειώνει, αλλά έχει και το ανέβασμα και το κατέβασμα. Αυτή είναι η ομορφιά στον έρωτα. Εγώ προσπάθησα να το δώσω και συγχρόνως να απελευθερώσω τους ανθρώπους, δηλαδή να φύγουμε από τις φοβίες, να φύγουμε από τις ενοχές, ν' αγαπάμε το σώμα μας, να μη νοιώθουμε ανάπηροι. Νέοι εξελιγμένοι, απελευθερωμένοι και μέσα τους έχουν «αναπηρίες», έχουν φοβίες. Όλο αυτό το πράγμα οδηγεί στη μελαγχολία, αλλά είναι στη φύση μας, η μελαγχολία είναι στη φύση μας αφού υπάρχει ο θάνατος, αφού υπάρχει ο φόβος του θανάτου πάντα στη μελαγχολία καταλήγουμε, αλλά τουλάχιστον να μην χάσουμε το ενδιάμεσο».


16 Ιουλίου 2017

Ηλίας Πετρόπουλος (1928-2003)

Ηλίας Πετρόπουλος


Αγαπώ τον Moravia για όσα έγραψε.
Μα, τον αγαπώ και γιατί πάντα φόραγε
πολύ όμορφες γραβάτες.


Ηλίας Πετρόπουλος, "Ποτέ και Τίποτα", εκδ. Νεφέλη, 1993

15 Ιουλίου 2017

Κωστής Βελμύρας (1989-1960)





















Αθηναϊκό απόβροχο


Στις πιπεριές η βένετη του απόβροχου φεγγοβολή
διαμαντοστάει, και -σάμπως
κάποιος να τσάκισε γυαλί-
στα πεζοδρόμια καθρεφτάν χίλιες λιμνούλες στο μελί
το μελιχρό δειλινό θάμπος.

Γαλαζοφορεμένη πράσινο μουντό και γκρίζο χτυπητό
πέρα στον ελαιώνα...

Καθάριο ασήμι αναλυτό
να η θάλασσα. - Η βραδυνή χάρη φοράει τον Υμηττό
μαβιά πορφύρα, ροζ κορώνα.

Κι η, απά στο Κέντρο σκαλωτή, κάτασπρη
φτωχογειτονιά
που λάμπει από την πάστρα
καθώς σε κάθε της γωνιά
τρέμει ένα φως - λες θα ντυθεί μόλις απλώσει η
σκοτεινιά
τον Αττικό ουρανό με τ' άστρα.

Από την ποιητική συλλογή "Λίγα τραγούδια",1929
Το ποίημα ανθολογείται από τον Τάσο Πορφύρη στην  "Ανθολογία της Βροχής",
 εκδόσεις ΤΡΟΠΙΚΟΣ, 2003

14 Ιουλίου 2017

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος μας δίνει τη δυνατότητα να αναζητήσουμε ειδήσεις, στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού τύπου, από τις εφημερίδες: ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ (1883-1884), ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (1944-1967), ΕΜΠΡΟΣ (1896-1969), ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1911-1981), ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (1917-1983), ΣΚΡΙΠ (1893-1963), ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (1958-1977).


















12 Ιουλίου 2017

Θεόκλητος Καρυπίδης (1926-1975)






                            


Από την ποιητική συλλογή "Ο ΠΙΝΑΚΑΣ" (1961)

Υιός Θεού


Τα χαράματα
κατέβαινε στο λιμάνι
παίζοντας μέσα στα δάκτυλά του
μια μαργαρίτα.

Κάθονταν στον ίδιο πάγκο
κι έριχνε τα μάτια του
μέσα στα κύματα.

Το βράδυ τα έβγαζε μουσκεμένα
τα σήκωνε με όλο τους το βάρος
κι ανηφόριζε
προς το θλιμμένο φεγγάρι.

Τα κύματα εξακολουθούν να κουβαλούνε
τα καράβια.